ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ៖ ភ្នំគីរីវង្គត់ ឬ «ភ្នំស្តេចស៊ីដោះ» គឺជាភ្នំមួយស្ថិតជាប់ពីខាងក្រោយសាលាស្រុកជលគីរី ភ្នំនេះស្ថិតក្នុងភូមិព្រៃគ្រីត្បូង ឃុំព្រៃគ្រី ស្រុកជលគីរី នៅលើកំពូលភ្នំស្តេចស៊ីដោះក៏មានប្រាង្គប្រសាទមួយដែរដែលកសាងឡើងដោយស្ដេចមួយអង្គព្រះនាម ព្រះពោធិ៍សោម ។
ទាក់ទងដល់ប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបានប្រែក្លាយឈ្មោះ «ភ្នំគីរីវង្គត់» មកជា »ភ្នំស្តេចស៊ីដោះ« ខាងលើនេះយោងតាមឯកសារចងក្រងដោយមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក៏ដូចជាការនិទានតៗគ្នានៅក្នុងស្រុកជលគីរីបានលើកឡើងថា ៖ កាលពីដើមឡើយមានស្ដេចមួយអង្គព្រះនាម ព្រះពោធិ៍សោម បានភៀសខ្លួនពីអង្គរវត្ត មកលាក់ខ្លួននៅលើភ្នំ គិរីវង្គត់ ក្នុងស្រុកជលគីរីនេះ ។ កាលនោះព្រះអង្គបានកែនប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងភូមិនេះឲ្យជីកដីរូងចំនួនពីរនៅលើកំពូលភ្នំដើម្បីសាងសង់ប្រាសាទពីលើរូងទាំង២នេះដើម្បីព្រះអង្គលាក់ខ្លួន ដោយរូងប្រាសាទខាងកើតឈ្មោះ «ប្រាសាទប្រុស» និងរូងប្រាសាទខាងលិចឈ្មោះ«ប្រាសាទស្រី» ។
ស្តេច ព្រះពោធិ៍សោម មានព្រានព្រៃម្នាក់ឈ្មោះ ស៊ីកា ជាអ្នកបរបាញ់សត្វព្រៃយកសាច់ធ្វើព្រះក្រយាថ្វាយស្ដេចសោយជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយពុំដែលអាក់ខានម្តងណាឡើយ ។ នៅថ្ងៃមួយនោះនៅពេលដែលព្រានព្រៃបាញ់បានសត្វបានមួយក្បាលទុកប្រហែសត្រូវសត្វឆ្កែលួចអូសយកទៅស៊ីបាត់ ។ ពេលនោះព្រានព្រៃ ឈ្មោះ ស៊ីកា ភ័យខ្លាចមានទោសក៏ចេញបរបាញ់សត្វមួយសារទៀត តែរកសត្វបាញ់មិនបានសោះហើយក៏បានប្រទះឃើញសពស្ត្រីក្រមុំម្នាក់ដែលទើបនឹងស្លាប់ហើយត្រូវបានសត្វសាហាវក្នុងព្រៃខាំហែកស៊ីស្ទើរគ្មានសល់ ។ កាលនោះព្រានព្រៃសម្លឹងឃើញត្រង់សុដន់សពស្ត្រីនោះនៅមានសាច់ល្អ ព្រានក៏សម្រេចចិត្តជាកន្សោមដោះរបស់សពស្ត្រីនោះយកទៅធ្វើជាព្រះក្រយាថ្វាយស្ដេចសោយតែម្តង ។
ស្ដេចក្រោយពីបានសោយព្រះក្រយានោះហើយក៏មានអារម្មណ៍ងឿងឆ្ងល់ថា វាជាសាច់អ្វី? ហេតុអ្វីមានរសជាតិឆ្ងាញ់ខុសប្លែកម្ល៉េះ? ហើយទ្រង់ក៏បានសួរទៅព្រានឈ្មោះ ស៊ីកា នោះថា ៖ «តើសាច់សត្វអ្វី បានជាមានរសជាតិឆ្ងាញ់ខុសប្លែកពីសាច់សត្វរាល់ដង?» ។ ខណៈនោះព្រានមិនហ៊ានទូលថ្វាយការពិតទេ ដោយគិតថា បើខ្លួនទូលការពិតទៅទ្រង់នឹងយកទោសខ្លួនជាក់ជាមិនខានឡើយ ដោយសារព្រាន ស៊ីកា មិនព្រមឆ្លើយតាមត្រង់ ស្តេចក៏ខ្ញាល់បញ្ជាពិឃាតយក ស៊ីកា ទៅសម្លាប់ចោល ។ ប៉ុន្តែរៀបនឹងសម្លាប់ស្តេចបានសួរជាលើកចុងក្រោយម្តងទៀត បើឆ្លើយត្រង់នឹងរួចខ្លួន ទើបព្រាន ស៊ីកា ទួលថ្វាយការពិតពីដើមដល់ចប់ ។
ស្តេច ព្រះពោធិ៍សោម បានដឹងការពិតហើយក៏បញ្ជាឱ្យដោះលែងព្រាន ស៊ីកា ដោយប្រាប់ថា ៖ បើថ្ងៃក្រោយបាញ់សត្វព្រៃមិនបានទេ សូមចាប់កូនក្រមុំចៀរយកដោះមកធ្វើព្រះក្រយាឱ្យយើងសោយ ។ ចាប់តាំងពីពេលនេះមកនៅពេលព្រានដើររកបរបាញ់សត្វពុំបានក៏នាំអាមាត្យចុះពីលើភ្នំទៅរកចាប់មនុស្សស្រីនៅច្រកមួយដែលជាច្រករបស់ប្រជាពលរដ្ឋដើរឡើងទៅលើភ្នំដើម្បីជីកដំឡូងដើម្បីចៀរយកដោះធ្វើក្រយាថ្វាយស្តេចសោយ ។ សព្វថ្ងៃនេះប្រជាពលរដ្ឋបាននាំគ្នាហៅច្រកនោះថា «អ្នកតាច្រក» ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមកមនុស្សស្រីដែលរស់នៅក្នុងភូមិនេះចេះតែស្លាប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃរហូតដល់ស្ងាត់មនុស្សអស់ពីភូមិ ថ្ងៃមួយមានចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ៤នាក់ ដែលរស់នៅក្នុងភូមិព្រៃគ្រីបាននាំគ្នាទៅប្ដឹងស្ដេចផែនដីដែលគង់នៅអង្គរវត្តថា ៖ «តើឱ្យខ្ញុំករុណាធ្វើយ៉ាងដូចម្ដេចបើព្រះពោធិ៍សោម ព្រះអង្គបានបញ្ជាឱ្យពួកព្រាន និងអាមាត្យចាប់ស្ត្រីដែលរស់នៅក្នុងភូមិសម្លាប់ វះយកកន្សោមដោះយកទៅធ្វើព្រះក្រយាជារៀងរាល់ថ្ងៃបែបនេះ» ។
ក្រោយពីបានស្ដាប់ការទូលថ្វាយរបស់ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យទាំង៤រួចមកស្ដេចផែនដីក៏បានត្រាស់បញ្ជាឱ្យចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យប្រើល្បិចដោយនាំប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅសល់នាំគ្នាជីករណ្ដៅឱ្យជ្រៅ ហើយថែមទាំងធ្វើគន្លឹះយន្តដាក់នៅក្នុងរណ្ដៅនោះបន្ទាប់មកនាំគ្នាទៅយាងព្រះពោធិ៍សោមនោះឱ្យមកមើលការច្រៀងរាំកម្សាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងមានការអមដំណើរដោយមានពួកភីលៀង និងសេនាអាមាត្យជាច្រើននាក់ ។
បន្ទាប់មកពួកប្រជាពលរដ្ឋក៏នាំគ្នាចុចគន្លឹះយន្តនោះដើម្បីទម្លាក់ស្ដេចអង្គនោះចូលក្នុងរណ្ដៅព្រមទាំងទម្លាក់ដុំថ្មតូចធំជាច្រើនចូលទៅក្នុងរណ្ដៅនោះទៀតផងហើយស្ដេចព្រះពោធិសោមក៏បានសុគតនៅក្នុងរណ្ដៅគន្លឹះយន្តនោះទៅ ។ ក្រោយពីសេ្តច ព្រះពោធិ៍សោម បានសុគតទៅប្រជាពលរដ្ឋក៏បានរស់នៅសុខក្សេមក្សាន្ត ហើយបានប្រែឈ្មោះ«ភ្នំគីរីវង្គត»ទៅជា«ភ្នំស្តេចសោយដោះ»ឬ «ភ្នំស្តេចស៊ីដោះ»តាំងពីពេលនោះមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ៕
កែសម្រួលដោយ ៖ សំណាង
ចែករំលែកព័តមាននេះ