២-ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសមួយចំនួននៅតែក្រីក្រដល់សព្វថ្ងៃនេះ ?
ទោះបីជាបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មធ្វើឲ្យប្រទេសលោកខាងលិចជាច្រើនក្លាយជាអ្នកមាន ប៉ុន្តែនៅតែមានជាតិសាសន៍ ក្រីក្រជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោកកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ។
ហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ ?
ដោយសារភាពក្រីក្របណ្តាលមកពីមូលហេតុជាច្រើន ប្រទេសក្រីក្រភាគច្រើនជួបនូវបញ្ហាដូចគ្នា គឺពួកគេជាប់អន្ទាក់ភាពក្រីក្រដ៏ពិសពុលដែលរារាំងពួកគេក្នុងការរំដោះខ្លួនចេញទៅរកភាពរីកចម្រើន មានន័យថាពួកគេគ្មានវិធីធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចរីកចំរើន និងឧត្តុង្គឧត្តមទេ ។
ប៉ុន្តែអន្ទាក់នៃភាពក្រីក្រ វាមានរូបភាពច្បាស់លាស់មួយចំនួន ឧទាហរណ៍បញ្ហាចំបងមួយសម្រាប់ប្រទេសក្រីក្រគឺ ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ព្រោះប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើន ខ្វះលក្ខខណ្ឌចាំបាច់ដែលអាចឲ្យសេដ្ឋកិច្ច្លលូតលាស់បាន ប្រទេសខ្លះអាកាសធាតុក្តៅខ្លាំងមិនអាចធ្វើកសិកម្មបានជោគជ័យ ឬប្រទេសនោះព័ទ្ធដោយវាលខ្សាច់ និងជួរភ្នំធ្វើឲ្យគ្មានលក្ខខណ្ឌអំណោយផលសម្រាប់ការធ្វើកសិកម្ម និងត្រូវចំណាយខ្ពស់លើមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន ។
ការអភិបាលជាបញ្ហាមួយទៀតប្រសិនបើប្រទេសមិនឲ្យអាទិភាពទៅលើការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចទេ ហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធមិនល្អ និងមិនមានរូបភាពល្អៗទេសម្រាប់ការធ្វើជំនួញ។ ឩទាហរណ៍បើគ្មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចជាផ្លូវថ្នល់ ការអប់រំ បណ្តាញទំនាក់ទំនង ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនឹងមិនអាចធ្វើទៅបានទេ ។
បញ្ហាមួយទៀតរបស់ប្រទេសក្រីក្រគឺ ខ្វះនូវការបង្កើតថ្មី និងជួបបញ្ហាការទិញខួរក្បាល(Brain drain) នៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រអ្នកដែលទទួលបានការអប់រំនឹងចាកចេញទៅប្រទេសអ្នកមានដោយសារតែទីផ្សារក្នុងស្រុកតូចចង្អៀត និងកម្មសិទ្ធិបញ្ញាមិនត្រូវបានការពារ ។ចុងក្រោយគឺ បញ្ហាប្រជាសាស្ត្រដែលជាបញ្ហាធំមួយ ។ ប្រទេសក្រីក្រមានអាត្រាកើតខ្ពស់ នៅពេលដែលអត្រាកំណើនកាន់តែខ្ពស់ការកើននៃសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែទាប ។
ហេតុអ្វី ?
ព្រោះគ្រួសារធំមួយមិនអាចបញ្ជូនកូនទាំងអស់ទៅសាលារៀនបានទេ ។ គ្មាននូវការអប់រំ មនុស្សជំនាន់ក្រោយនឹងគ្មានឩបករណ៍ដើម្បីទៅកាន់ភាពជោគជ័យនោះទេ ។
៣-ការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចត្រូវការដើមទុន ដែលជារឿងមិនអាចទៅរួចមួយសម្រាប់ប្រទេសក្រីក្រ
ពួកយើងធ្លាប់ដឹងរួចមកហើយនូវឃ្លាមួយថា «បណ្តាក់ទុនដើម្បីបង្កើតលុយ» វាពិតទាំងសម្រាប់មនុស្ស និងសម្រាប់ប្រទេស ដើម្បីក្លាយទៅជាអ្នកមានដំបូងយើងត្រូវការដើមទុន រួចបង្កើតទ្រព្យតាមរយៈការបណ្តាក់ ទុនប្រសិនបើធ្វើបានត្រឹមត្រូវ នឹងបង្កើនទ្រព្យកាន់តែច្រើនសម្រាប់វិនិយោគនៅពេលខាងមុខ។ ទ្រព្យកើនប្រសិនបើការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចលឿនជាងអតិផរណា និងកំនើនប្រជាជន ។ អតិផរណា គឺជាការធ្លាក់ចុះតម្លៃរូបិយប័ណ្ណ។ ប្រសិនបើប្រទេសមួយផលិតលុយលើសពីតម្រូវការប៉ុន្តែមានអតិផរណារូបិយប័ណ្ណ វាហាក់ដូចជាមិនបាននូវទ្រព្យមកវិញទេ ។
កំណើននៃអត្រាប្រជាជនក៏ជាមហន្តរាយមួយមានន័យថាមនុស្សច្រើន តែការវិនិយោគទុនមានតិចតួច ដូចនេះទ្រព្យ និងសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់បានលុះត្រាតែសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសនោះខ្ពស់ជាងអតិផរណា និងកំនើនអត្រាប្រជាជន។ វាហាក់ដូចជាងាយស្រួលសម្រាប់ប្រទេសអ្នកមានហើយ។
៥-ការកែទម្រង់រដ្ឋាភិបាល និងអំណោយផលធម្មជាតិធ្វើឲ្យចិនចេញពីប្រទេសតោកយ៉ាកមួយក្លាយជាប្រទេសអ្នកមាន
គ្រប់គ្នាបានដឹងមកហើយថាចិនជាមហាអំណាចពិភពលោកមួយនាពេលសព្វថ្ងៃ ហើយជាប្រទេសដែលសេដ្ឋកិច្ចលូត លាស់លឿនជាងគេក្នុងពិភពលោក។ តាមការពិតរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧០ប្រទេសចិនជាប្រទេសជនបទក្រីក្រមួយដែលនៅដាច់ដោយឡែកពីប្រទេសដទៃទៀតក្នុងលោក។ នៅអំលុងពេលនោះមានប្រជាជនជាច្រើនរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ និងរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីសបានបង្កើតជញ្ជាំងការទូត ព័ទ្ធជុំវិញសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនដើម្បីការពាររារាំងទីផ្សារខាងក្រៅ និងការលូកដៃពីលោកខាងក្រៅ ។
ការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលជាមួយនឹងអំនោយផលនៃធនធានធម្មជាតិទីតាំងភូមិសាស្ត្របានជួយប្រទេសឲ្យបំបែកវដ្តក្រីក្រនេះហើយកើននូវអំនាចរហូតដូចសព្វថ្ងៃ ។ ដំបូងក្រលេកមើលទៅទីតាំងភូមិសាស្ត្រដ៏មានអំនោយផលរបស់ប្រទេសចិន ។ ប្រទេសចិនមានឆ្នេរសមុទ្រវែង និងផែធំៗដែលមានអំណោយផលជាងជាតិសាសន៍ដទៃ ។
ព្រោះពេលដែលប្រទេសនេះបើកទ្វារទៅកាន់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ឆ្នេរសមុទ្រនេះហើយដែលជួយឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរទំនិញចេញ និងចូលប្រទេសចិនបានលឿន។ពាណិជ្ជកម្មបានបង្កើនចំណូលសេដ្ឋកិច្ចធំមួយធ្វើឲ្យប្រទេសនេះរួច ពីអន្ទាក់ភាពក្រីក្រ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះរដ្ឋាភិបាលចិនក៏បានបើកចំហរវិស័យកសិកម្មទៅឲ្យទីផ្សារឯកជន ។ ដែលពីមុនកសិកម្មរបស់ចិនត្រូវដំនើការគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋដែលផលិតបានទិន្នផលតិច និងប្រើកំលាំងពលកម្មច្រើន។ តែការផ្លាស់ប្តូរបានធ្វើឲ្យជាតិសាសន៍នេះចាប់ផ្តើមរីកចំរើនលូតលាស់។ ពេលដែលរដ្ឋបានផ្ទេរការគ្រប់គ្រងផលិកម្មកសិកម្មឲ្យទៅកសិករឯកជនជាលទ្ធផលមានការកើនឡើងនូវទិន្នផលដ៏គំហុកមួយ។
ជាចុងក្រោយប្រទេសចិនក៏បានប្រយោជន៍ពីអត្រាប្រជាជនចល័ត ព្រោះរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ឱកាសការងារសំបូរបែប នៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗនៅក្នុងទូទាំងប្រទេស។ កម្មករផ្លាស់ទៅតំបន់នោះដើម្បីធ្វើការផលិតកម្មសហគ្រាសដែលធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់។ហើយឩស្សាហកម្មនេះបានទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគទុនពិសេសអ្នកវិនិយោគអន្តរជាតិដែលធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែរីកចំរើនថែមមួយកម្រិតទៀត ។ (នៅមានផ្សាយបន្ត)
ចែករំលែកព័តមាននេះ