រាជធានីភ្នំពេញ៖ អ្នកជំនាញខាងកសិកម្មនិងជាអតីតប្រធានអង្គការសេដាកបានបង្ហាញក្តីកង្វល់អំពីទីផ្សារនិងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារម្រេចនិងអង្ករកម្ពុជានៅសហភាពអ៊ឺរ៉ុប បន្ទាប់ពីវៀតណាមនិងសហភាពអ៊ឺរ៉ុបបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងធ្វើពាណិជ្ជកម្មសេរី (Free Trade Agreement-FTA) ជារួចមក ស្របពេលទៅនឹងកម្ពុជាប្រឈមការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ» ឬហៅកាត់ថា EBA សម្រាប់ការនាំទំនិញទៅសហភាពអ៊ឺរ៉ុបដោយមិនជាប់ពន្ធនោះ។
លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ដែលជាអ្នកជំនាញខាងវិស័យកសិកម្ម បានបង្ហាញកង្វល់តាមរយៈសំណេរលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ទោះបីជាម្រេចខ្មែរទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធពីអឺរ៉ុបតាមរយៈ EBA ក៏នៅតែលំបាកប្រកួតជាមួយវៀតណាម។ លោកបណ្ឌិតលើកឡើងថា ក្រោយពេលចុះហត្តលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង European-Vietnam FTA (EVFTA) អឺរ៉ុបលែងយកពន្ធលើផលិតផលម្រេចរបស់វៀតណាម។ តើវិស័យម្រេចខ្មែរនឹងទៅជាយ៉ាងណាដែរ ? កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៩នេះអឺរ៉ុបបានដកអង្ករចេញពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ។ ក្រោយទទួលបាន FTA អឺរ៉ុបចាប់ផ្តើមកាត់បន្ថយការយកពន្ធលើផលិតផលអង្ករវៀតណាមជាជំហានៗរហូតដល់ឈប់យកពន្ធក្នុងរយៈពេល៣ទៅ៥ឆ្នាំខាងមុខ។ តើវិស័យស្រូវអង្ករខ្មែរទៅជាយ៉ាងណាដែរ?
លោកបណ្ឌិតបានសង្កត់ធ្ងន់ថា «ក្រៅពីអង្ករនិងម្រេចនៅមានផលិតច្រើនទៀតដែលកម្ពុជាប្រឈមនឹងបាត់បង់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងជាមួយវៀតណាម ជាពិសេសក្រោយពេលប្រទេសនេះទទួលបាន FTA ពីអឺរ៉ុប។សូម្បីអ្នកវិនិយោគទុនក៏សម្រុកទៅវៀតណាមកាន់តែច្រើនថែមទៀតដែរ។ការដកEBA នឹងផ្តល់ឱកាសដល់វៀតណាមកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត។ល្មមដល់ពេលខ្មែររួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចជាតិហើយ»។
លោក ងួន ឡាយ ប្រធានសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពតបានឱ្យដឹងថា ម្រេចកំពតកាលពីឆ្នាំ២០១៨ យើងផលិតបានជុំវិញ៦៩តោន លក់អស់បាន៥៩តោន ហើយទីផ្សារធំរបស់ម្រេចកំពតនៅអ៊ឺរ៉ុបប្រហែល៥០% និងសហរដ្ឋអាមេរិកមាន២០%។ បើតាមប្រធានសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពតដដែលបានឲ្យដឹងថា តម្លៃម្រេចកំពតលក់ចេញពីកសិដ្ឋាននៅឆ្នាំ២០១៨ មិនមានការប្រែប្រួលថ្លៃ ពោលម្រេចខ្មៅមួយគីឡូក្រាមថ្លៃ១៥ដុល្លារអាមេរិក, ម្រេចក្រហម២ដុល្លារ, និងម្រេចសថ្លៃ២៨ដុល្លារ ហើយមកដល់ឆ្នាំ២០១៩នេះ តម្លៃក៏មិនប្រែប្រួលដែរ ប៉ុន្តែទីផ្សារអាចនឹងមានលក្ខណៈចង្អៀតបនិ្តចបន្ទួច។លោកបានលើកឡើងបន្ថែមថា ក្រៅពីម្រេចកំពតនាំចេញទៅទីផ្សារសហភាពអ៊ឺរ៉ុប ម្រេចធម្មតាដាំដុះនៅតាមបណ្តាខេត្តផ្សេងៗនៅក្នុងប្រទេសក៏មានការនាំចេញទៅលក់ដូចគ្នាដែរ ប៉ុន្តែតម្លៃលក់បានទាប។ តម្លៃលក់បានថ្លៃទាបនេះ វាមិនតុល្យភាពទៅនិងការចំណាយ ព្រោះការដាំម្រេចត្រូវការចំណាយដើមទុនច្រើន។
លោក ងួន ឡាយ បន្តថា «ម្រេចធម្មតានៅលើពិភពមានការផលិតច្រើន ហើយតម្លៃរបស់នៅលើទីផ្សារវាមិនអាចស្ថិតនៅថេរបានទេ។ម្រេចធម្មតានេះវាមានបញ្ហាទីផ្សារពីរឬបីឆ្នាំកន្លងមកហើយ ខុសពីម្រេចកំពត ព្រោះម្រេចកំពតជាផលិតផលសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ»។
សូមបញ្ជាក់ថាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនិងវៀតណាម (EVFTA) ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាកាលនៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ នេះនៅទីក្រុងហាណូយ ដែលជាការត្រួសត្រាយផ្លូវយ៉ាងល្អប្រសើរសំរាប់ការបង្កើនទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបនិងវៀតណាម។ EVFTA គឺជាកតិកាសញ្ញាដ៏មានមហិច្ឆតាដ៏ល្អមួយដែលផ្តល់ឲ្យវៀតណាមជិត ៩៩% នៃការលុបបំបាត់ពន្ធសម្រាប់ទំនិញរវាងសហភាពអឺរ៉ុបនិងវៀតណាម។ ជាក់ស្តែង ៦៥ ភាគរយនៃភារកិច្ចនៃការបង់ពន្ធលើការនាំចេញរបស់សហភាពអឺរ៉ុបទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមនឹងត្រូវបានលុបចោល ខណៈដែលនៅបញ្ហាដែលនៅសេសសល់នឹងត្រូវលុបចោលជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំខាងមុខ ។ ក្នុងនោះ ៧១% នៃភារកិច្ចបង់ពន្ធនឹងត្រូវបានលុបចោលនៅលើការនាំចេញរបស់វៀតណាមទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបដោយចំនួនដែលនៅសល់ត្រូវបានលុបចោលក្នុងរយៈពេល ៧ ឆ្នាំបន្ទាប់។
ពិតណាស់ EVFTA ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីជំនាន់ថ្មីមួយ ដែល វាមានបទប្បញ្ញត្តិសំខាន់ៗសម្រាប់សិទ្ធិកម្មបញ្ញា (IP rights) ការធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មវិនិយោគនិងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ នេះរួមបញ្ចូលទាំងការប្តេជ្ញាអនុវត្តស្តង់ដារនៃអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) និងអនុសញ្ញារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ៕ កែសម្រួលដោយ ៖សុឃាក់
ចែករំលែកព័តមាននេះ