រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្នុងរយៈពេល ៤ ឬ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុបានសង្កេតឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមានការយល់ដឹងច្រើនជាងមុនពាក់ព័ន្ធនឹងប្រាក់រៀលខ្មែរ ហើយគាត់ក៏ពេញនិយមប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលនៅក្នុងអាជីវកម្ម ប្រចាំថ្ងៃផងដែរ នាំឲ្យមានការកើនឡើងនូវការចាយប្រាក់រៀលខ្មែរ ។ តែការជម្រុញ ឬបំផុសឲ្យមានការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលខ្មែរឲ្យមានកំណើនបន្ថែមទៀត គឺទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ខណៈប្រាក់ដុល្លារនៅតែមានការពេញនិយមខ្លាំងពីពលរដ្ឋនៅតែមានការប្រើប្រាស់ បើធៀបនឹងប្រាក់ដុល្លារ ។
លោក ដុស ឌីន អគ្គនាយកគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអម្រឹត ឱ្យដឹងក្នុងទិវាប្រាក់រៀលខួបលើកទី៣៩ នៃការដាក់ឱ្យចរាចរណ៍ប្រាក់រៀលឡើងវិញកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា នៅផ្សារទំនើបអ៊ីអនទី២ថា តាមការសង្កេត តម្រូវការនៃការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលមានការកើនឡើង តែកំណើននេះវាមិនកើនឡើងខ្លាំងតាមការចង់បានរបស់ ធនាគារជាតិ ឬរាជរដ្ឋាភិបាល។
អគ្គនាយកគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអម្រឹត លើកឡើងថា «ស្ថាបនមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនីមួយៗយកចិត្តទុកដាក់ចង់ឱ្យមានការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលបានកាន់តែច្រើន។ គាត់តែងតែខំរកវិធីក្នុងលើកទឹកចិត្តឱ្យអតិថិជនក៏ដូចជាបុគ្គលិកប្រើប្រាស់លុយរៀល។ ជាក់ស្តែងអម្រឹតយើង នៅក្នុងបញ្ជីការគណនេយ្យរបស់យើងកត់ត្រាជាលុយរៀលសុទ្ធ,រាល់ប្រាក់បំណាច់ឬប្រាក់រង្វាន់លើកទឹកចិត្តផ្សេងៗយើងបើកជាប្រាក់រៀល, យើងលើកទឹកចិត្តដល់អតិថិជនដែលមានចំណូលជាប្រាក់រៀល ទទួលយកកម្ចីឬសេវាកម្មជាលុយរៀល ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវហានិភ័យដែលកើតឡើងពីអត្រាប្តូរប្រាក់អាចនឹងកើតមានឡើង» ។
បើតាមលោក ដុស ឌីន មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ អម្រិតបានផ្តល់ឥណទានជាប្រាក់រៀលទៅដល់អតិថិជនគិតជាប្រាក់រៀលមានប្រមាណ ២០% ស្មើប្រមាណ១៦០លានដុល្លារ ក្នុងចំណោមឥណទានសរុប ៨០០លានដុល្លារ ។ តាមលោកបណ្ឌិត អ៊ិន ចាន់នី ប្រធានអគ្គនាយកធនាគារអេស៊ីលីដា បានឱ្យដឹងថា អេស៊ីលីដា ផ្តល់ឥណទានជាប្រាក់រៀលទៅឱ្យអតិថិជនបានច្រើន គឺដោយសារ អេស៊ីលីដាព្យាយាមពន្យល់ពីអត្ថប្រយោជន៍ប្រាក់រៀល ធៀបទៅនិងប្រាក់ដុល្លារសព្វថ្ងៃ។
លោកបណ្ឌិតអ៊ិនចាន់នី មានប្រសាសន៍ថា « នៅពេលប្រាក់រៀលរបស់ពួកគាត់ (អតិថិជន) មានការរហែក ឬប្រឡាក់គឺយើងទទួលយកដោយរីករាយ។ យើងមានកន្លែងដែលត្រូវដោះដូរ គឺនៅធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ស្ថិតនៅកម្រិតថ្នាក់ជាតិនិងនៅតាមមូលដ្ឋានជាហេតុធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានជំនឿ។លើសពីនេះនូវមានការផ្តល់ជូននូវអត្រាពិសេសសម្រាប់អតិថិជនដែលត្រូវការប្រាក់រៀល បើធៀបនិងប្រាក់ដុល្លារ»។
លោក ជំទាវ នាវ ចន្ទ័ថាណា ទេសាភិបាលរងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលកាន់តែទូលំទូលាយក្នុងសេដ្ឋកិច្ច នឹងជួយពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ និងអត្រាប្តូរប្រាក់ ក្នុងគោលដៅរក្សាស្ថិរភាពថ្លៃ និងស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូល ព្រមទាំងផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន ទៀតមកដល់សេដ្ឋកិច្ច។
លោកជំទាវ បញ្ជាក់ថា « ចំពោះវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល តែមួយអាចជួយកាត់បន្ថយចំណាយប្រតិបត្តិការដូចការប្តូរប្រាក់ សម្រាប់ដោះដូរ ក្នុងស្រុក កាត់បន្ថយហានិភ័យពីការបាត់បង់តម្លៃដោយសារបម្រែបម្រួលអត្រាប្តូរប្រាក់ និងសម្រួលការកំណត់ថ្លៃទូទាត់តែមួយ ដែលធ្វើឱ្យការដោះដូរប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងងាយស្រួលនិងឆាប់រហ័ស។ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលរួមចំណែកជំរុញការវិនិយោគនិងបង្កើតការងារ តាមរយៈឥទ្ធិពលនៃគោលនយោបាយារូបិយវត្ថុ លើការបន្ទាបអត្រាការប្រាក់ ទីផ្សារដែលជាកត្តាកំណត់និន្នាការនៃកម្ចីសម្រាប់ការវិនិយោគនិងផលិតកម្ម និងឈានទៅជំរុញឱ្យមានការបង្កើតការងារ» ។
លោកជំទាវទេសាភិបាលរងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា មានប្រសាសន៍បន្តថា «លើសពីនេះការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលនឹងធ្វើឱ្យបទេសយើងទទួលបានប្រាក់ចំណូលពីការបោះពុម្ពរូបិយវត្ថុ និងអនុញ្ញាតឱ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ស្រូបយកនូវរូបិយប័ណ្ណ ដើម្បីគរពូនទុនបម្រុងអន្តរជាតិសម្រាប់ពង្រឹងជំនឿទុកចិត្តរបស់វិនិយោគិនមកលើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ។ ម្យ៉ាងទៀតរាជរដ្ឋាភិបាលអាចអភិវឌ្ឍទីផ្សារសញ្ញាប័ណ្ណចារឹកជាប្រាក់រៀលដ៏រឹងមាំមួយដើម្បីគាំទ្រដល់ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានក្នុងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកាត់បន្ថយបំណុលពីបរទេសតាមរយៈការកៀរគរមូលនិធិជារូបិយវត្ថុក្នុងស្រុកពីសាធារណជន»។
ឆ្លើយតបនឹងការលើកឡើងថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាចាប់ផ្តើមនិយមប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលក្នុងប្រតិបត្តិកាអាជីវកម្មច្រើនជាងមុននោះ លោក យុន សុវណ្ណា នាយកប្រតិបត្តិសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា « តាមការសង្កេតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ ប្រាក់រៀលខ្មែរយើងឥឡូវមានការនិយមប្រើប្រាស់ច្រើនពីប្រជាពលរដ្ឋធម្មតាក្នុងការទិញសម្ភារៈប្រើប្រាស់និងការចំណាយផ្ទាល់ខ្លួន។ ក្នុងអាជីវកម្មទោះបីមានកំណើនកើនឡើងនៃការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល ក្នុងនោះប្រាស់ប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកក៏កើន ឡើងដែរនៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មនិងអាជីវកម្ម។ អីចឹងចំណុចនេះយើងក៏គួរយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែម ទៀត»។
លោកបញ្ជាក់ដូច្នេះថា «ក្នុងរយៈពេល៤ ឬ៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ខ្ញុំគិតថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានការយល់ដឹងច្រើន ហើយម្ចាស់អាជីវកម្មដូចគ្នា ។ តែយើងត្រូវចងចាំថា កម្ពុជាយើងជាទូទៅចំណេះដឹងទូទៅនិងចំណេះដឹងផ្នែករហិញ្ញវត្ថុរបស់យើងមានកម្រិត ។ ដូចនេះចំណេះដឹងពាក់ព័ន្ធបញ្ហាអត្រាប្តូរប្រាក់និងហានិភ័យវានូវជាបញ្ហាមួយដែលយើងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ពង្រឹងចំណេះដឹងទៅដល់ពួកគាត់»។
លោក យុន សុវណ្ណា បន្តថា «ដើម្បីពង្រឹងចំណេះដឹងទៅដល់ប្រពលរដ្ឋទាមទារឱ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា រៀបចំនូវយុទ្ធនាការថ្នាក់ជាតិ ដែលមានចូលរួមពីវិស័យឯកជន ស្ថាបនរាជរដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលឱ្យបានកាន់តែច្រើន ពិសេសពីស្រទាប់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ។លើសពីនេះយើងត្រូវបញ្ជាក់ឱ្យបានច្បាស់នូវហានិភ័យនានាដែលកើតឡើងពីកាផ្លាស់ប្តូរអត្រាប្តូរប្រាក់ពីប្រាក់រៀលទៅរូបិយប័ណ្ណផ្សេងៗទៀតថាវាមានផលប៉ះពាល់និងហានិភ័យ»។
លោកលើកជាឧទាហរណ៍ថា បើសិនចំណូលជាក់ស្តែងរបស់ពលរដ្ឋបានមកជាប្រាក់រៀល ពលរដ្ឋគួរប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលឱ្យបានច្រើន ហើយបើត្រូវការដើមទុនពីគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុនានា គឺត្រូវស្នើសុំ ឬខ្ចីជាប្រាក់រៀល ព្រោះវាសមស្របជាមួយនិងចំណូលទទួលបានជាប្រាក់រៀលជាជាងខ្ចីលុយជាដុល្លារអាមេរិក ធ្វើឱ្យខាតបង់នូវអត្រាប្តូរប្រាក់នៅពេលសងត្រឡប់។
លោកលើកឡើងថា «ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាដើរតួធ្វើរឿងនេះ ។ ជាក់ស្តែងយើងមានទិវាប្រចាំឆ្នាំជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលនៅថ្ងៃទី២៥មីនាខាងមុខនេះ ហើយសមាជិកគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុចូលរួមគាំទ្រ ហើយយើងប្រើទិវានេះជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល។ម្យ៉ាងទៀតយើងចង់ជំរុញការឯកភាពជាតិតាមរយៈការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល»។
លោកបញ្ជាក់ថា «ការជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលនេះ វាជារឿងល្អ ពីព្រោះប្រទេសកម្ពុជាយើងជាអ្នកផលិត អ្នកគ្រប់គ្រង ចរាចរណ៍ និងជាអ្នកគ្រប់គ្រងនូវគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ។បើយើងប្រើរូបិយប័ណ្ណបរទេស យើងមិនអាចផលិតនិងគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុបានទេ គេមានបញ្ហានៅប្រទេសដទៃ ក៏វាជះឥទ្ធិពលមកដល់ប្រទេសយើង ព្រោះពឹងផ្អែកលើរូបិយប័ណ្ណប្រទេសគេ។តែបើជារូបិយវត្ថុរបស់ជាតិយើងមានន័យថា ធនាគារជាតិនិងក្រសួងពាក់ព័ន្ធអាចធ្វើការរួមគ្នា ដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយគ្រប់គ្រងឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ដូចនេះការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល ចូលរួមលើកកម្ពស់ជំនឿចិត្ត ផ្នត់គំនិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋយើងឱ្យមានមោទនភាព ស្រលាញ់និងប្រើប្រាស់របស់ជាអត្តសញ្ញាណដែលជារបស់កម្ពុជា»។
តាមលោក យុនសុវណ្ណា មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ នៅក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុការប្រើប្រាស់លុយរៀលមានក្នុងរង្វង់ ១០% ហើយដល់ចុងឆ្នាំ២០១៩នេះ តាមការកំណត់និងប្រកាសរបស់ធនាគារជាតិគ្រឹះស្ថានធនាគារជាតិនិងហិរញ្ញវត្ថុស្ថិតនៅក្រោមអាណាព្យាបាលរបស់ធនគារជាតិនេះតម្រូវឱ្យបាន ១០% ក្នុងចំណោមសំពាធឥណទានសរុប។
ការប្រើប្រាស់ប្រាក់នៅមួយរយៈចុងក្រោយនេះបើតាមអ្នកស្រាវជ្រាវនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបង្ហាញថ្មីៗនេះឱ្យដឹងនៅតាមតំបន់មួយចំនួនដែលប្រជាពលរដ្ឋធ្លាប់តែប្រើប្រាស់ប្រាក់ដុល្លារច្រើនជាងលុយរៀលនោះ ពលរដ្ឋ បានងាកមកប្រើប្រាស់លុយរៀលជំនួសប្រាក់ដុល្លារ ច្រើនវិញដូចមាននៅឧត្តមានជ័យ,ក្រុងព្រះ សីហនុ, កែប,ត្បូតឃ្មុំនិងព្រៃវែង ប៉ៃលិននិងកោះកុងជាដើម៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ