ខេត្តពោធិ៍សាត់ ៖ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់មានវត្តចំនួន១៩៣ ក្នុងនោះគណៈមហានិកាយមាន១៨៤វត្ត និងគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ៩វត្ត។ ចំពោះវត្តបាកានមានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិបាកាន ឃុំត្រពាំងជង ស្រុកបាកាន ខេត្តពោធិ៍សាត់ចម្ងាយប្រមាណ២៥០០ម៉ែត្រ ពីផ្លូវជាតិលេខ៥ និងប្រមាណ១៧គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តពោធិ៍សាត់។ បាកានជាវត្តមួយខុសពីវត្តដទៃដោយសារតែព្រះពុទ្ធរូបនៅក្នុងព្រះវិហារ និងសាលាឆាន់បែរព្រះភ័ក្ត្រទៅទិសខាងលិច ទោះបីអ្នកស្រុកអ្នកភូមិសម័យកាលនោះខំបង្វិលឲ្យបែរទៅទិសខាងកើតយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ស្អែកឡើងព្រះអង្គបែរទៅទិសខាងលិចវិញដដែល ។
វត្តបាកានមានឈ្មោះបោះសំឡេងល្បីសក្តិសិទ្ធិតាំងតែពីដើមមក តាមរយៈបារមីព្រះអង្គបែរព្រះភ័ក្ត្រទៅទិសខាងលិច និងដើមពោធិ៍រសាត់មួយដើមដែលដុះក្នុងវត្តនេះ រហូតដាក់ឈ្មោះខេត្តថាជាខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ ពីដូនតាមកមានការនិទានថា ទីតាំងវត្តបាកាននេះ គឺជាចំណុចកណ្ដាលនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ដើមពោធិ៍ដាំនៅខាងកើតព្រះវិហារចម្ងាយប្រហែល១៥ម៉ែត្រ ដោយបានកំណត់ថា ព្រះពុទ្ធរូបនៅក្នុងព្រះវិហារ និងសាលាឆាន់ដែលបែរព្រះភ័ក្ត្រទៅទិសខាងលិច ជួយមើលថែរក្សាទឹកដីខេត្តទាំងប៉ុន្មានចាប់ពីត្រឹមហ្នឹងរហូតដល់ប្រទេសថៃ ។ ចំណែកព្រះនៅក្នុងអាសនៈក្រោមដើមពោធិ៍ដែលបែរព្រះភ័ក្ត្រទៅទិសខាងកើត គឺមើលថែរក្សាទឹកដីខេត្តទាំងប៉ុន្មានរហូតដល់ប្រទេសវៀតណាម ។
ទាក់ទិននឹងរឿងនេះលោក សៅ ស៊ិន មេភូមិបាកានឲ្យដឹងកាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងមកថា កាលដើមឡើយមានដើមពោធិ៍មួយដើមអណ្ដែតបញ្ច្រាសទឹកពីទន្លេសាបឡើងមកលើ ។ អ្នកស្រុកអ្នកភូមិផ្អើលឆោឡោនាំគ្នាយកខ្សែពួរទាក់នៅតែមិនឈ្នះ ។ លុះមកដល់ទីនេះ ចាស់ៗលេងភ្លេងបួងសួង និងយកអំបោះ៧សរសៃទាក់ទើបជាប់ ហើយបានយកមកដាំរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះមានអាយុកាលជាង៣០០០ឆ្នាំមកហើយ ។ ពីមុនដើមពោធិ៍នេះមានរូងក្រោមដីមួយ ពេលដែលអ្នកស្រុកអ្នកភូមិមានរវល់បុណ្យទាន ឬការកូនចៅ ម្ដងៗខ្វះចានឆ្នាំង អាចទៅអុជធូបបួងសួងសុំខ្ចីយកប្រើប្រាស់បាន ។ ប៉ុន្តែក្រោយមកដោយសារអ្នកខ្ចីមិនយកទៅសងគេវិញ គេក៏បិទទ្វារឈប់ឲ្យខ្ចីរហូតមក ហើយបានបន្សល់ទុកស្នាមខ្លោងទ្វារនៅនឹងគល់ពោធិ៍មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
ព្រះតេជគុណឡាយ កន ព្រះគ្រូចៅអធិការវត្តមានសង្ឃដីកាថា «វត្តបាកានពិតជាមានបារមីស័ក្តិសិទ្ធិពិតប្រាកដមែន សូម្បីតែញោមរបស់ព្រះអង្គបកក្រមរដើមពោធិ៍យកទៅដុតដាំទឹកក៏បង្កឲ្យមានការភ័យខ្លាចចុកពោះប្រកាច់ប្រកិនដែរ ។ ជាក់ស្ដែងលោកគ្រូសូត្រមួយអង្គបានឡើងកាប់មែកពោធិ៍ចំនួន៣មែកដើម្បីសាងសង់ព្រះវិហារ បានតែ៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក៏សុគតបាត់ទៅ ។ សព្វថ្ងៃនេះមន្ត្រីរាជការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ក៏ដូចប្រជាពលរដ្ឋក្នុង និងក្រៅខេត្តដែលមានជំនឿលើបារមីវត្តបាកាន តែងតែនាំគ្នាមកបួងសួង ឬកោរសក់លាបំណន់ នៅពេលដែលពួកគាត់បន់ស្រន់អ្វីមួយបានសម្រេចដូចបំណងហើយ ដូចជាការងាររាជការបានជោគជ័យ ទទួលលាភដូចបំណង មុខរបររកស៊ីកាក់កប រៀបការមិនមានកូន អ្នកជំពាក់លុយមិនសង ជំងឺបានជាសះស្បើយ ឬធ្វើដំណើរទៅណាឆ្ងាយពុំមានគ្រោះថ្នាក់ជាដើម ។
សូម្បីតែអ្នកបន់ស្រន់កាលសម័យលន់ នល់ និងសម័យប៉ុល ពត ក៏នៅតែមកលាបំណន់ដែរ ។ កន្លែងបន់ស្រន់មានដូចជា កន្លែងឧកញ៉ាព្រះធម៌រាជនៅជ្រុងខាងលិចព្រះវិហារ, ព្រះអង្គបែរព្រះភ័ក្ត្រទិសខាងលិចក្នុងព្រះវិហារ និងព្រះអង្គខ្មៅលើភ្នំ ក្រោមដើមពោធិ៍រសាត់នេះ» ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ