ខេត្តកំពង់ធំ ៖ ភ្នំសន្ទុកស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៦ នៅក្នុងភូមិស្វាយកាល់ ឃុំកកោះ ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ ។ បើយើងធ្វើដំណើរមកពីរាជធានីភ្នំពេញដោយរថយន្តចម្ងាយប្រហែល១៥០គីឡូម៉ែត្រ នៅខាងស្តាំដៃយើងនឹងឃើញខ្លោងទ្វារវត្តមួយដាក់ឈ្មោះថាវត្ត«ចោមចុងគិរី»…
ខេត្តកំពង់ធំ ៖ ភ្នំសន្ទុកស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៦ នៅក្នុងភូមិស្វាយកាល់ ឃុំកកោះ ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ ។ បើយើងធ្វើដំណើរមកពីរាជធានីភ្នំពេញដោយរថយន្តចម្ងាយប្រហែល១៥០គីឡូម៉ែត្រ នៅខាងស្តាំដៃយើងនឹងឃើញខ្លោងទ្វារវត្តមួយដាក់ឈ្មោះថាវត្ត«ចោមចុងគិរី» គួរឱ្យគយគន់ ។ នៅជិតខ្លោងទ្វារវត្តចោមចុងគិរីនេះ ក៏មានប៉ាណូដ៏ធំមួយសរសេរដាក់ថា «រមណីយដ្ឋានភ្នំសន្ទុក»។ យើងបត់រថយន្តចូលទៅប្រហែលជាង២គីឡូម៉ែត្រនឹងទៅដល់ជើងភ្នំសន្ទុកហើយ ។
ភ្នំសន្ទុកមានកម្ពស់១៨០ម៉ែត្រ បណ្តោយ១៥៥២ម៉ែត្រ ទទឹងប្រហែល១០០០ម៉ែត្រ និងខ្នងភ្នំប្រវែង៥០០ម៉ែត្រ ។ បើយើងធ្វើដំណើរឡើងទៅលើកំពូលភ្នំដោយថ្មើរជើងតាមកាំជណ្តើរដ៏ស្អាតត្រកុំត្រកាលមានចំនួន៨០៩កាំ ។ នៅពេលដែលប្រិយមិត្តធ្វើដំណើរដោយថ្មើរជើងឡើងតាមកាំជណ្តើរ ដែលអមសងខាងពោរពេញទៅដោយដើមឈើតូចធំ ផ្តល់ជាម្លប់ដ៏ត្រជាក់ត្រជុំ ធ្វើឲ្យក្នុងអារម្មណ៍របស់យើង ពិតមែនមានការហត់នឿយបន្តិចមែន តែហាក់បីដូចជាបំភ្លេចចោលអស់នូវទុក្ខកង្វល់ និងជំងឺតម្កាត់ដែលមានក្នុងខ្លួន ។ មួយសន្ទុះឬមួយហត់ធំយើងនឹងមកដល់កន្លែងមានឈ្មោះ «ចាន់ចែរ៉ែ» ដែលជាកន្លែងទម្លាក់កាក់បួងសួងសុំសេចក្តីសុខជាទំនៀមទម្លាប់ដែលអ្នកនៅទីនោះតែងតែប្រារព្ធ ។
បន្ទាប់មកយើងធ្វើដំណើរឡើងបន្តទៅដល់លើកំពូលភ្នំ ដោយទឹកមុខរីករាយស្រស់ថ្លា ព្រោះពេញទៅដោយទីតាំងសក្ការៈគោរព ។ យើងធ្វើដំណើរតាមគៀនព្រះវិហារទៅមុខបន្តិចនឹងឃើញនូវស្នាមព្រះបាទជាន់ទុក ជាស្នាមបាតជើងដ៏ធំមួយជាន់ទ្រុតលើផ្ទាំងថ្ម ត្រូវបានគេរៀបឥដ្ឋព័ទ្ធជុំវិញយ៉ាងស្អាត ។ ឡើងទៅមុខបន្តិចទៀត គេឃើញមានថ្មពីរដុំដែលមានរាងដូចសុដន់ មួយតូច មួយធំ ដែលចាស់ៗតែងនិយាយដំណាលតៗគ្នាថា ថ្មមួយគូរនេះ «ថ្មរាងតូចតំណាងឲ្យដោះក្រមុំ» រីឯ«ថ្មធំតំណាងឲ្យដោះសណ្តាយ» ។
ប្រិយមិត្តគួរកត់សម្គាល់និងគួរចាប់អារម្មណ៍ផងដែរថា នៅជិតថ្មតំណាងឲ្យសុដន់នេះ ក៏មានរូងមួយ ដែលចាស់ៗបុរាណលោកតែងតែនិយាយថា រូងនេះមានជម្រៅជ្រៅណាស់ ដែលកាលពីសម័យមុន ក៏គ្មានអ្នកណាដឹងថារូងនេះមានជម្រៅដល់ណានោះដែរ ក៏គ្មានអ្នកណាបានដឹងឬក៏បានដើរចូលទៅធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវនោះទេ ។
ប៉ុន្តែដើម្បីចង់ដឹងឲ្យច្បាស់ ចាស់ៗពីសម័យបុរាណលោកបាននាំគ្នាទម្លាក់ដូងទុំ ដែលគេធ្វើជាស្លាធម៌ ចូលទៅក្នុងរូងអាថ៍កំបាំងពីលើកំពូលភ្នំសន្ទុកនេះ ស្រាប់តែប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ពួកគាត់បានឃើញដូងស្លាធម៌នេះ ទៅផុសអណ្តែតទឹកនៅទន្លេសាប ឯណោះ ។ តែរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន រូងដ៏អាថ៍កំបាំងនេះ នៅតែស្ថិតក្នុងភាពអាថ៍កំបាំងដដែល ដោយសាររូងភ្នំនោះ ត្រូវបានបិទជិត ដោយគេយកបង្គោលបេតុងវែងៗទៅដំរៀបគ្នាពីលើមាត់រូងនេះបិទសន្ធប់ ហើយក៏គ្មានអ្នកណាម្នាក់បានដឹងច្បាស់ថា រូងខាងលើនេះ ត្រូវបានគេបិតសន្ធប់ផ្ចឹតតាំងពីពេលណានោះដែរ ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងរូងភ្នំអាថ៍កំបាំងខាងលើនេះ មន្ត្រីនៃមន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តកំពង់ធំ ប្រាប់ថា នេះគ្រាន់តែជារឿងដែលចាស់និយាយតៗគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ តែការពិតទៅរូងនេះត្រូវបានជិត ដោយសារគេបិត ឬក៏យូរទៅដីហូរលប់ជិតក៏ថាបាន ហើយក៏មិនដែលឮថា មានអ្នកណាដើរចូលទៅធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅក្នុងរូងនោះដែរ ។ គឺគ្មានការសិក្សាស្រាវជ្រាវអ្វីទេ ។
ចំណែកលោកពូឈ្មោះ នង ហោ អាយុ៥៦ឆ្នាំ មានកំណើតនិងរស់នៅភូមិសន្ទុកក្នុង ឃុំកកោះ ស្រុកសន្ទុក ជាអ្នកប្រកបរបរកូតទ្រសុំប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិតនៅលើភ្នំសន្ទុកប្រាប់ថា គាត់រស់នៅស្រុកនេះច្រើនឆ្នាំមកហើយ តាំងពីកើតមក ។ គាត់និយាយថា រឿងរូងភ្នំខាងលើនេះ លោកក៏មិនបានដឹងថា គេបិតតាំងពីពេលណានោះទេ ឮតែចាស់ៗនិយាយ ។ តែបច្ចុប្បន្ននេះក៏មានប្រជាពលរដ្ឋជឿថា ជារូងស័ក្តិសិទ្ធិ ។ អ្នកខ្លះនាំគ្នាទម្លាក់ប្រាក់រៀលចូលទៅក្នុងរូងនោះ បន់ស្រន់សុំសេចក្តីសុខ នៅពេលដែលលុយនៅក្នុងនោះបានច្រើនបន្តិច ទើបខាងគណៈកម្មការវត្តឲ្យមនុស្សចុះទៅប្រមូលយកមកម្តង ។
លោកពូបន្តទៀតថា គាត់គ្រាន់តែធ្លាប់ដឹងថា នៅលើកំពូលភ្នំសន្ទុកនេះ កាលពីសម័យរំដោះ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ ពួកទាហានយួនបានមកឈរជើងរស់នៅលើភ្នំនេះ ។ ចៃដន្យមានថ្ងៃមួយមានពស់ដ៏ធំមួយក្បាលលូនមកបង្ហាញខ្លួននៅលើកំពូលភ្នំនេះ ហើយក៏ត្រូវពួកទាហានយួននាំគ្នាបាញ់សម្លាប់ពស់នោះ រួចហើយកាប់យកសាច់មកធ្វើម្ហូបចែកគ្នាស៊ី ។
គាត់រៀបរាប់ទៀតថា ក្រោយពីបានស៊ីសាច់ពស់នោះហើយ មិនយូរប៉ុន្មាន ទាហានយួនទាំងនោះក៏បានឈឺស្លាប់ជាបន្តបន្ទាប់ ហើយពួកគេក៏បានយកសពទៅកប់នៅខាងលិចជើងភ្នំសន្ទុក ហើយរឿងនេះត្រូវបានលាក់ការណ៍សម្ងាត់ មិនឱ្យនិយាយមិនឲ្យឮខ្ចរខ្ចាយនោះឡើយ គឺលាក់ជិតឈឹង ។
លុះក្រោយមក នៅពេលថ្មីកន្លងមកនេះ ឆ្អឹងទាហានវៀតណាមដែលស្លាប់ដោយសារស៊ីសាច់ពស់នោះ ត្រូវបានពួកគេមកធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងគាស់យកធាតុទៅស្រុកវិញអស់ទៅ ហើយលោកមិនដឹងថា រូងភ្នំនៅលើភ្នំសន្ទុកនេះត្រូវគេបិតនៅជំនាន់ពួកវៀតណាមនៅលើនោះ ឬក៏តាំងពីពេលណានោះទេ ។ ជារឿងអាថ៌កំបាំង ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ