ក្រសួងការបរទេសបង្ហាញពីសេចក្តីរីករាយ ជុំវិញលទ្ធផលការបោះឆ្នោត
- ភ្នំពេញ
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ២០១៨ អំពីការបោះឆ្នោត ក្រសួង ការបរទេស…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ២០១៨ អំពីការបោះឆ្នោត ក្រសួង ការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ មានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយ ធ្វើការចែករំលែកមតិ របស់ខ្លួនលើលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ ១. ការកត់សម្គាល់មុនដំបូងបង្អស់ គឺបរិយាកាសពោរពេញដោយសន្តិភាព និងរីករាយទាំងនៅក្នុង យុទ្ធនាការរកសំឡេងឆ្នោត និងថ្ងៃបោះឆ្នោត។ គណបក្សនយោបាយទាំង២០គណបក្ស មានឱកាសធ្វើយុទ្ធនាការរកសំឡេងឆ្នោតរបស់ពួកគេរយៈពេល២០ថ្ងៃ ដោយគ្មានការរារាំងរំខាន និងមានសេរីភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយរបស់គណបក្សខ្លួន ព្រមទាំងបានបញ្ចេញ ទស្សនៈរបស់ខ្លួនជាច្រើន ដែលមានទស្សនៈខ្លះបានធ្វើការរិះគន់យ៉ាងឥតសំចៃចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាល។
នៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃយុទ្ធនាការរកសំឡេងឆ្នោត យើងបានមើលឃើញផ្ទាល់ភ្នែកនូវការដង្ហែរក្បួនរថយន្ត និងទោចក្រយានយន្តយ៉ាងវែង ដោយមានទាំងគ្រវីទង់ជាតិ/ទង់បក្ស និងស្លាកបដានានា របស់គណបក្សនយោបាយផ្សេងៗ ខ្វាត់ខ្វែងពាសពេញរាជធានី/ខេត្ត ដោយសន្តិវិធី និងគ្មានឧប្បទ្ទវហេតុអ្វីទាំងអស់។ នៅថ្ងៃបោះឆ្នោត យើងអាចមើលឃើញថា អ្នកទៅបោះឆ្នោតមាន ទឹកមុខញញឹមរីករាយ ឈរតម្រង់ជាជួរយ៉ាងវែងរួចជាស្រេច មុនការិយាល័យបោះឆ្នោតបើកទ្វារទៅទៀត។ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិមានការភ្ញាក់ផ្អើលទៅលើឥរិយាបថសាមញ្ញ និងមានសណ្តាប់ធ្នាប់ របស់អ្នកបោះឆ្នោត។ គណៈប្រតិភូអ្នកសង្កេតការណ៍ បានទទួលស្គាល់ថា ដំណើរការរាប់សន្លឹកឆ្នោត ប្រព្រឹត្តទៅដោយការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ដោយមានមន្ត្រីបម្រើការបោះឆ្នោតជួយផ្ទៀងផ្ទាត់ នៅពេលមានភាពមិនច្បាស់លាស់ណាមួយ។
ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ មានមោទនភាពជាមួយទិដ្ឋភាពមន្ត្រីរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់ សេចក្តីស្មោះត្រង់ និងការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើការងារ រួមទាំងទិដ្ឋភាពអ្នកបោះឆ្នោតដែលមានភាព ចាស់ទុំ។ ២.យោងទៅលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គជប) ទទួលបានការសរសើរ សម្រាប់ការបំពេញការងារប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈគួរកត់សម្គាល់ ដែលជួយធ្វើឲ្យដំណើរការបោះឆ្នោត ប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន ប្រកបដោយប្រជាធិបតេយ្យ សេរី និងយុត្តិធម៌។ ៣. ផ្អែកលើស្តង់ដារដែលអាច ទទួលយកបានជាទូទៅ លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យទីមួយសម្រាប់ភាពស្របច្បាប់នៃការបោះឆ្នោតនេះ គឺអត្រាអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោត ធៀបនឹងចំនួនអ្នកដែលបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
សម្រាប់ការបោះឆ្នោតលើកនេះ អ្នកទៅបោះឆ្នោតមានចំនួន ៨២,៨៩% ដែលលើសចំនួនអ្នកទៅបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០១៣ (មានចំនួន ៦៩,៦១%) និងឆ្នាំ២០០៨ (៧៥,២១%)។ អ្នកទៅបោះឆ្នោតដែលមានចំនួនច្រើនបែបនេះ គឺឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងច្បាស់លាស់អំពី ជំនឿទុកចិត្តយ៉ាងរឹងមាំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅលើដំណើរការបោះឆ្នោត និងគ.ជ.ប ដែលជាស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោត។ ក្រសួងសូមទាញចំណាប់អារម្មណ៍ថា ចំនួនអ្នកទៅចូលរួម បោះឆ្នោត គឺមានចំនួនច្រើនជាងចំនួនអ្នកទៅបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ លោកខាងលិចមួយចំនួន រួមទាំងប្រទេសមួយចំនួនដែលកំពុងតែរិះគន់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរមកលើការបោះឆ្នោត របស់កម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នផងដែរ។
មានអ្នកវិភាគនយោបាយមួយចំនួនយល់ឃើញថា អាត្រាអ្នកទៅបោះឆ្នោតដ៏ច្រើនបែបនេះ គឺជាការបដិសេធទាំងស្រុងចំពោះការអំពាវនាវឲ្យធ្វើពហិការ ដោយអ្នកនយោបាយប្រឆាំងមួយចំនួន និងរដ្ឋាភិបាលបរទេស ដែលគាំទ្រពួកគេ។ ៤. លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យទីពីរសម្រាប់ភាពស្របច្បាប់នៃការបោះឆ្នោតនេះ គឺពហុភាពនៃការផ្តល់ជូនផ្នែក នយោបាយ ឬបើនិយាយបែបផ្សេង ថាតើប្រជាពលរដ្ឋដែលបានទៅបោះឆ្នោតមានជម្រើសផ្សេងៗ ឬទេ? អ្នកសង្កេតការណ៍ដែលបានទៅដល់ទីតាំងជាក់ស្តែង អាចធ្វើការបញ្ជាក់បានថា មានថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សនយោបាយមួយចំនួនបានប្រឆាំងយ៉ាងពិតប្រាកដ ទៅនឹងគោលនយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។ មានការរៀបចំវេទិកាជជែកវែកញែក នយោបាយជាសាធារណៈ រវាងបេក្ខភាពគណបក្សនយោបាយ ហើយត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយ សារព័ត៌មាន និងប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ជាច្រើន។ មិនដូចនៅក្នុងអតីតកាល ការជជែកពិភាក្សាទាំងអស់នោះ ត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈគ្នាដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងមិនប្រើភាសាអសុរោះ មិនញុះញង់ឲ្យមានការប្រកាន់ពូជសាសន៍ មិនប្រើប្រាស់វោហារស័ព្ទប្រជាបាយនិយម និងជាតិនិយមជ្រុល។
វាជាលើកដំបូងដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបានបង្ហាញពីប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ និងការជជែកពិភាក្សាដែលប្រកបដោយសុភវិនិច្ឆ័យទៅលើការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ ស្ថាប័ន និងបញ្ហាសង្គមដែលប៉ះពាល់មកលើជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់ ជាជាងការនិយាយបញ្ឆេះកំហឹង ក្នុងអតីតកាលតែអំពីប្រទេសវៀតណាម និងជនជាតិវៀតណាម។ ៥. អ្នកបោះឆ្នោតកម្ពុជា ជិត៧លាននាក់ បានធ្វើការជ្រើសរើសរបស់ខ្លួន ហើយគ្រប់គ្នាដាច់ខាតត្រូវគោរពការជ្រើសរើសនេះ ទោះបីជាប្រជាជនកម្ពុជា ឬជនបរទេស ជនសាមញ្ញ អ្នកសារព័ត៌មាន សកម្មជន ឬក៏អ្នកការទូត។ វាជាការជ្រើសរើសរបស់ជាតិខ្មែរ ហើយវាគឺជាអធិបតេយ្យភាពជាតិ ដែលត្រូវតែគោរព។ ៦. គួរកត់សម្គាល់ថា មានអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិចំនួន២២០នាក់ មកពី៥២ប្រទេស ដែលក្នុងនោះអ្នកសង្កេតការណ៍មួយចំនួនមកពីស្ថាប័នអន្តរជាតិ ដូចជា៖ សន្និសីទអន្តរជាតិនៃ គណបក្សនយោបាយអាស៊ី សន្និសីទសភាអាស៊ី សន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ាន ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប ស្តីពីទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដែលបានអញ្ជើញមកធ្វើជាសាក្សីក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពោរពេញដោយសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា ដោយមិនទាន់រាប់បញ្ជូលអ្នក សង្កេតការណ៍របស់គណបក្សនយោបាយនានា ចំនួនប្រមាណជិត៩០.០០០នាក់ ហើយនឹងប្រមាណ៨០.០០០នាក់ផ្សេងទៀត មកពីសមាគម និងអង្គការជាតិនានា។
៧. ក្រសួងមានការសោកស្តាយចំពោះការវាយតម្លៃដោយមូលហេតុនយោបាយ របស់រដ្ឋាភិបាលបរទេសមួយចំនួន ដែលបានបដិសេធមិនបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍ ប៉ុន្តែបែរជាប្រកាសតាំងពីពេលចាប់ផ្តើមរហូតដល់ពេលបញ្ចប់ថា ការបោះឆ្នោតនេះមិនសេរី និងយុត្តិធម៌។ ការមិនអើពើទៅដល់គុណភាពបច្ចេកទេសនៃដំណើរការបោះឆ្នោត គឺមានន័យស្មើនឹងការមិនឲ្យតម្លៃ ដល់ឆន្ទៈរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានសម្តែងចេញតាមរយៈសន្លឹកឆ្នោតចំនួន ៦.៩៤៦.១៦៤ សន្លឹក។ ឥរិយាបថបែបនេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ស្មារតីមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដែលត្រូវបានពង្រឹង តាំងពីយូរមកហើយ និងបង្កើតឲ្យមានការសង្ស័យចំពោះភាពស្មោះត្រង់ពិតប្រាកដ ដែលចង់ឃើញ ប្រទេសកម្ពុជារីកចម្រើនទៅមុខទៀត នៅក្នុងដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឥតងាកក្រោយ ស្របពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងតែរីករាយជាមួយនឹង «សន្តិភាពដ៏យូរបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ សម័យទំនើប» និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពដ៏ឋិតឋេរ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ