ទោះបីជាបេះដូងជាផ្នែកតូចមួយនៃរាងកាយក៏ដោយ វាជាសរីរាង្គមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងជីវិត ។ ចង្វាក់បេះដូងលោតបន្តបន្ទាប់ជាមធ្យមពី៦០ទៅ១០០ដងក្នុងមួយនាទី ហើយប្រហែលជា១០០០០០ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ។ ក្នុងមួយនាទីវាបូមឈាមក្នុងសារពាង្គកាយប្រហែលជា៥លីត្រតាមរយៈប្រព័ន្ធអាទែ វ៉ែន និងសរសៃឈាម តូចៗ…
ទោះបីជាបេះដូងជាផ្នែកតូចមួយនៃរាងកាយក៏ដោយ វាជាសរីរាង្គមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងជីវិត ។ ចង្វាក់បេះដូងលោតបន្តបន្ទាប់ជាមធ្យមពី៦០ទៅ១០០ដងក្នុងមួយនាទី ហើយប្រហែលជា១០០០០០ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ។ ក្នុងមួយនាទីវាបូមឈាមក្នុងសារពាង្គកាយប្រហែលជា៥លីត្រតាមរយៈប្រព័ន្ធអាទែ វ៉ែន និងសរសៃឈាម តូចៗ ។ ប្រព័ន្ធនេះមានសួតដែលត្រូវការបញ្ចូលអុកស៊ីហ្សែនទៅក្នុងឈាម ដើម្បីធានាថាគ្រប់កោសិកាទាំអស់ដែលនៅក្នុងសារពាង្គកាយទទួលបានអុកស៊ីហ្សែនដែលវាត្រូវការដើម្បីបំពេញមុខងារ។
តើបេះដូងអ្នកមានដំណើរការយ៉ាងដូចម្ដេច?
បេះដូងមានទម្ងន់ប្រហែល២៥០ទៅ៣៤០ក្រាម ។ វាចែកចេញជាបួនផ្នែក ឬថត ។ ថតពីរនៅផ្នែកខាងលើ(atrium)គឺថតឆ្វេង និងថតស្ដាំ ហើយថតពីរទៀតនៅផ្នែកខាងក្រោម(ventricles)គឺថតឆ្វេង និងថតខាងស្ដាំ ។ ដើម្បីឲ្យបេះដូងអ្នកលោតជាប្រក្រតី ចរន្តអគ្គិសនីធ្វើឲ្យថតបេះដូងផ្នែកខាងលើកន្ត្រាក់ ។ បន្ទាប់មកសកម្មភាពអគ្គិសនីនេះនឹងធ្វើដំណើរទៅថតបេះដូងនៅផ្នែកខាងក្រោម ហើយបន្ទាប់មកវានឹងកន្ត្រាក់ ។
បេះដូងផ្នែកខាងស្ដាំទទួលឈាមដែលគ្មានអុកស៊ីសែនដែលបានធ្វើដំណើរតាមរយៈវ៉ែន ។ រាល់ចង្វាក់បេះដូងទាំងអស់ បេះដូងបូមឈាមនេះចូលទៅក្នុងសួតដែលកាបូនឌីអុកស៊ីតត្រូវបានបញ្ចេញ ហើយបញ្ចូលអុកស៊ីសែនទៅក្នុងឈាមសារជាថ្មី ។ ឈាមដែលលាយជាមួយអុកស៊ីសែននោះធ្វើដំណើរចូលទៅក្នុងសួតវិញតាមរយៈសរសៃឈាមផ្នែកខាងឆ្វេងនៃបេះដូង ។ ចាប់ពីពេលនេះទៅឈាមដែលលាយជាមួយអុកស៊ីសែននេះនឹងទៅផ្នែក ផ្សេងៗនៃបេះដូងតាមរយៈអាទែ និងសរសៃឈាម ផ្សេងៗទៀត។ បន្ទាប់មកឈាមនោះនឹងត្រឡប់ទៅកាន់បេះដូងវិញតាមរយៈវ៉ែន ហើយនឹងបន្តវដ្ដនេះទៀត ។
តើមនុស្សស្រីខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្ដេច?
នៅពេលដែលមានជំងឺបេះដូងកើតឡើងជំងឺទាំងនោះមានកត្តាប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ រោគវិនិច្ឆ័យ និងវិធីព្យាបាល ខុសគ្នាពីស្ត្រីម្នាក់ទៅស្ត្រីម្នាក់ ។
សម្ពាធឈាម
គ្រប់ពេលវេលាដែលបេះដូងរបស់អ្នកលោត វាបូមឈាមចូលទៅក្នុងសរសៃឈាម ។ សម្ពាធឈាមគឺជាសម្ពាធមួយនៅពេលដែលឈាមហូរតាមរយៈសរសៃឈាម ។ សម្ពាធឈាមដែលមានកម្រិតខ្ពស់ហៅថា សម្ពាធឈាមផ្នែកខាងលើ(systolic pressure) គឺនៅពេលដែលបេះដូងរួមតូច ហើយបូមឈាមទៅផ្នែក ផ្សេងៗនៃបេះដូង ។
នៅពេលដែលបេះដូងសម្រាកនៅចន្លោះការលោតនៃបេះដូងនោះ សម្ពាធឈាមនឹងធ្លាក់ចុះ ។ នេះហៅថាសម្ពាធឈាមផ្នែកខាងក្រោម(diastolic pressure)។ សម្ពាធឈាមអ្នកមិនត្រូវខ្ពស់ជាង១៤០/៩០mmHg (១៤០សម្ពាធឈាមផ្នែកខាងលើ ហើយ៩០សម្ពាធឈាមផ្នែកខាងក្រោម) ។ នៅក្នុងស្ថានភាពជាក់លាក់មួយដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកគួរតែព្យាយាមកាត់បន្ថយសម្ពាធឈាមឲ្យបានទាបជាងនេះ។ ទាំងសម្ពាធឈាមផ្នែកខាងលើ (systolic pressure) និងសម្ពាធឈាមផ្នែកខាងក្រោម(diastolic pressure) សុទ្ធតែសំខាន់ដូចគ្នា ហើយប្រសិនបើសម្ពាធឈាមណាមួយឡើងខ្ពស់នោះ គេហៅថាជំងឺលើសឈាម ហើយសម្ពាធឈាមទាបគេហៅថាជំងឹសម្ពាធឈាមទាប ។
មានវិធីជាចច្រើនដើម្បីវាស់សម្ពាធឈាម
Sphygmomanometer គ្រូពេទ្យនឹងរុំដៃអ្នកជាមួយនឹងប្រដាប់ម្យ៉ាងដើម្បីវាស់សម្ពាធឈាម (cuff)នៅដើមដៃ ហើយនឹងបំប៉ោងcuff បន្ទាប់មកគាត់នឹងស្ដាប់ជីពចរជាមួយនឹងឧបករណ៍ស្តាប់បេះដូង ។
នៅពេលដែលគ្រូពេទ្យបានឮសំឡេងជីពចរជាលើកដំបូងនោះ សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់(systolic) ត្រូវបានវាស់ ។ សម្ពាធឈាមដែលនៅក្នុងប្រដាប់រុំដើម្បីវាស់សម្ពាធឈាមនោះ (cuff) នឹងលាចេញ បន្តិចម្ដងៗ ហើយសំឡេងជីពចរក៏ក្លាយជាខ្សោយរហូតដល់វាបាត់រូបរាង ហើយនៅពេលនោះសម្ពាធឈាមទាប(diastolic) ត្រូវបានវាស់ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ