ខេត្តសៀមរាប ៖ ចេតិយជ័យនន្ទ មានទីតាំងស្ថិតនៅខាងក្រោយក្នុងបរិវេណប្រាសាទអង្គរវត្ត ទិសខាងកើតនៃថែវទី៣ ។ មានមនុស្សតិចណាស់ដែលបានដឹងពីប្រវត្តិចេតិយនេះ អ្នកខ្លះក៏មិនដឹងថាជាចេតិយផង ចំណែកអ្នកខ្លះទៀតក៏មិនទាន់បានឃើញដែរ ។…
ខេត្តសៀមរាប ៖ ចេតិយជ័យនន្ទ មានទីតាំងស្ថិតនៅខាងក្រោយក្នុងបរិវេណប្រាសាទអង្គរវត្ត ទិសខាងកើតនៃថែវទី៣ ។ មានមនុស្សតិចណាស់ដែលបានដឹងពីប្រវត្តិចេតិយនេះ អ្នកខ្លះក៏មិនដឹងថាជាចេតិយផង ចំណែកអ្នកខ្លះទៀតក៏មិនទាន់បានឃើញដែរ ។ តើចេតិយនេះមានមានប្រវត្តិបែបណា ? ហេតុអ្វីបានជាមនុស្សនៅសម័យនោះសង់ចេតិយក្នុងបរិវេណប្រាសាទយ៉ាងដូច្នេះ ?
នៅថែវទី៣ ខាងកើតនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ទល់មុខចេតិយជ័យនន្ទ មានសិលាចារឹកមួយផ្ទាំង បានសរសេររៀបរាប់យ៉ាងពិស្ដារជុំវិញប្រវត្តិនៃការសង់ចេតិយនេះ ។ យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោកស្រីបណ្ឌិត សាវរស់ ដែលជាអ្នកប្រាជ្ញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ បានឱ្យដឹងថា ចេតិយនេះសង់ឡើងនៅឆ្នាំ១៧០១នៃគ.ស និង១៦២៣សករាជ ។
លោកបណ្ឌិតអ៊ា ដារិទ្ធ អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិ ស្រាវជ្រាវ និងតម្កល់ឯកសារអង្គរនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានពន្យល់ថា សិលាចារឹកនោះបានរៀបរាប់ពីទុក្ខសោករបស់លោកជ័យនន្ទ ដែលបានបាត់បង់ប្រពន្ធ និងកូន និងបាននាំសាកសពមកបញ្ចុះក្នុងចេតិយនៅអង្គរវត្ត ។ លោកជ័យនន្ទ ជាមន្ត្រីខ្ពង់ខ្ពស់ម្នាក់ ដែលបម្រើការក្នុងរាជវាំង ដែលកាលនោះរាជធានីនៅឧត្តុង្គ ។
លោកអ៊ា ដារិទ្ធ បន្តថា៖«គេដឹងត្រឹមថា គាត់មានទុក្ខពេលបាត់បង់ប្រពន្ធ និងកូន ហើយក៏មិនដឹងថា ការស្លាប់នោះដោយសារបញ្ហាអ្វីដែរ ។ ដូច្នេះគាត់មិនដឹងយកទៅបញ្ចុះនៅទីណាឱ្យសក្តិសម ក៏សម្រេចយកមកបញ្ចុះនៅអង្គរវត្តទៅដែលជាទីសក្ការៈដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់»។
តាមការពន្យល់របស់លោកអ៊ា ដារិទ្ធ និងយោងតាមសិលាចារឹកចាប់ពីស.វទី១៦ ដល់ទី១៨ ប្រាសាទអង្គរវត្ត ត្រូវបានគេឱ្យឈ្មោះថា «ព្រះវិស្ណុលោក» ដែលជាព្រះបច្ឆាមរណនាមរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ។ នេះមានន័យថា ប្រាសាទអង្គរវត្តនាសម័យកាលនោះត្រូវបានគេចាត់ទុក ជាប្រាសាទផង និងជាចេតិយផង ។ យោងតាមសិលាចារឹកនៅអង្គរវត្ត ទាំងរាស្ត្រ និងខ្សែរាជវង្សានុវង្សនាសម័យនោះ បានមកសំពះព្រះ ធ្វើបុណ្យ ប្រោសខ្ញុំ និងធ្វើសច្ចាប្រណិធានជាដើម ។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីលោកអ៊ា ដារិទ្ធ ។
នៅសម័យនោះទាំងលោកជ័យនន្ទ និងរាស្ត្រទូទៅបានយកសាកសពទៅបញ្ចុះនៅទីដែលគេចាត់ទុកថាជាកន្លែងខ្ពង់ខ្ពស់ និងអស្ចារ្យ ។ ជំនឿនេះមានតជារហូតមក ដោយអ្នកស្រុកដែលមានជំនឿតែងយកធាតុទៅបញ្ចុះនៅបរិវេណប្រាសាទអង្គរវត្ត ។ លោក អ៊ា ដារិទ្ធ បានលើកឧទាហរណ៍អំឡុងឆ្នាំ២០០០ជាង ពេលលោកធ្វើកំណាយពីប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកក្នុងបរិវេណប្រាសាទ ក៏ប្រទះឃើញគំនរឆ្អឹងជាច្រើន ទាំងកប់ផ្ទាល់ដី និងខ្លះដាក់ក្នុងកុលាលភាជន៍ ។
ការណ៍នេះហើយ ទើបធ្វើឱ្យអ្នកស្រាវជ្រាវ បានទាញសេចក្តីសន្និដ្ឋានយ៉ាងច្បាស់លាស់ថា ប្រហែលអ្នកស្រុកមានបំណងចង់ភ្ជាប់និស្ស័យជាមួយចេតិយដ៏ធំខ្ពង់ខ្ពស់ របស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ឬប្រាសាទអង្គរវត្ត ដើម្បីឱ្យអ្នកដែលបានស្លាប់ទៅបានខ្ពង់ខ្ពស់ដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ