រាជធានីភ្នំពេញ ៖ គម្រោងទស្សនកិច្ចរបស់លោកថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា នឹងធ្វើឡើង១ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកជំទាវ យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា កំណត់មកធ្វើទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋនៅកម្ពុជានាថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា សម្រាប់រយៈពេល១ថ្ងៃ។ តាមប្រភពព័ត៌មានថា ទស្សនកិច្ចនេះ គឺគ្រាន់តែជាការបង្ហាញខ្លួនរបស់រដ្ឋាភិបាលលោកជំទាវប៉ុណ្ណោះ និងមិនពិភាក្សាពីបញ្ហាព្រំដែនជាមួយសមភាគីកម្ពុជានោះទេ ។
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា សប្តាហ៍នេះ និងសប្តាហ៍ក្រោយនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នឹងមានព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិកើតឡើង គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃលោកជំទាវ យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា អញ្ជើញមកនៅល្ងាចថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា កិច្ចប្រជុំអន្តរសភាអាស៊ាន លោកថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា នឹងមកដល់ថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា តាមរយៈការរៀបចំសិក្ខាសាលានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលមានការចូលរួមពីបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិយមកណ្តាលអន្តរជាតិធ្វើសិក្ខាសាលាអំពីអនាគតអាស៊ី ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍បែបនេះ នាព្រឹកថ្ងៃទី១២ កញ្ញា នៅមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មកោះពេជ្រ ក្នុងឱកាសដែលសម្តេច និងលោកជំទាវកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត អញ្ជើញជាអធិបតីដ៏ខ្ពស់ខ្ពស់ក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រជូនដល់និស្សិតជ័យលាភីថ្នាក់បណ្ឌិត ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រចំនួន៤.១០២នាក់ ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍បន្តថា នៅក្នុងកម្មវិធីនោះនឹងមានបំពាក់មេដាយជូនដល់ឥស្សរជនមួយចំនួនដែលបានធ្វើកិច្ចការតាំងពី ICAPP ចាប់ផ្តើម ក្នុងនោះលោកបណ្ឌិត ថាក់ស៊ីន ក៏ត្រូវទទួលមេដាយដែរ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសថៃក៏ទទួលមេដាយ និងមានឥស្សរជនបក្សនយោបាយមួយចំនួនក៏ទទួលមេដាយ។ អញ្ជើញចូលរួមបំពាក់មេដាយក្នុងឱកាសនោះគឺលោកអតីតប្រធានសភាហ្វ៊ីលីពីន និងអនុប្រធានាធិបតីរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ី ក៏អញ្ជើញមកដែរ ។
ប៉ុន្តែនៅឯទីក្រុងបាងកកឯណោះវិញ គេបាននិយាយថា លោកថាក់ស៊ីនមកកម្ពុជាចរចារឿងប្រេងកាត ។ ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា លោកថាក់ស៊ីន គ្មានភារកិច្ចនឹងចរចាលើករណីអ្វីទាំងអស់ ក្នុងផលប្រយោជន៍ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ថៃ ព្រោះនេះជាតួនាទីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលថៃមិនមែនជាតួនាទីរបស់លោកថាក់ស៊ីនទេ ក៏ប៉ុន្តែគាប់ជួនដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ មកដល់នៅថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា ។ កម្មវិធីរបស់លោកថាក់ស៊ីនត្រូវបានរៀបចំមុន ឯកម្មវិធីរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃមកកម្ពុជា ទើបតែស្នើសុំកាលបរិច្ឆេទក្រោយនេះទេ ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា ដោយសារបក្សប្រឆាំងនៅប្រទេសថៃចេះតែលើក ។ កន្លងទៅអាជ្ញាធរប្រេងកាតកម្ពុជា បានធ្វើការប្រកាសមួយស្តីពីការចរចាសម្ងាត់ ។ មានសមាជិកសភាបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់អាប់ភីស៊ីត ព្រមជាមួយមនុស្សមួយចំនួនទៀតវាយប្រហារថាក់ស៊ីនថា ថាក់ស៊ីនចរចាមានផលប្រយោជន៍ជាមួយនឹងកម្ពុជា ក្នុងពេលដែលជំនាន់ថាក់ស៊ីនបានបើកការចរចាជាចំហដោយមានគណៈកម្មការចម្រុះ ក្នុងនោះមានគណៈកម្មការពីរ គឺគណៈកម្មការមួយសម្រាប់កំណត់ព្រំដែន និងគណៈកម្មការមួយទៀតស្តីពីការអភិវឌ្ឍរួម។ ការចរចានោះរហូតមកដល់ពេលនេះ មិនថា រដ្ឋាភិបាលណាទេ គឺអត់ទាន់មានការព្រមព្រៀងអ្វីទាំងអស់ ក្នុងនោះមានបែងចែកជាបីកូឡោនលើកជាដំណោះស្រាយ។ កូឡោនកណ្តាល៥០%ម្នាក់ តំបន់កៀកខាងថៃដំបូង១០-៩០ ក្រោយមក២០-៨០ ឯតំបន់ខាងកម្ពុជា ៨០-២០ ។ ចំណែកកម្ពុជាបានដាក់ចេញត្រឡប់ទៅវិញថា រូបមន្តបំបែកភាពទាល់ច្រកគឺតាមរយៈបែងចែកជាប្លុក ហើយជ្រើសរើស ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា រវាងកម្ពុជា និងថៃ ទោះបីជាមានការចរចាចំហ និងការចរចាសម្ងាត់ ប៉ុន្តែការចរចាទាំងអស់មិនទាន់បានចេញលទ្ធផលណាមួយទេ ហើយក៏មិនអាចមានផលប្រយោជន៍អាថ៌កំបាំង ណាមួយដូចដែលបក្សប្រជាធិបតេយ្យអាប់ភី ស៊ីត វេចាជីវ៉ា បានលើកឡើងនោះដែរ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍សង្កត់ធ្ងន់ថា ខ្ញុំគ្រាន់តែគូសបញ្ជាក់បង្ហាញទៅខាងថៃឱ្យបានដឹង អ្នកណាបើកការចរចាសម្ងាត់ ?
កាលពីជំនាន់ថាក់ស៊ីន ការចរចាក៏ត្រូវធ្វើចំហ ឯសាម៉ាក់ ស៊ុនដារា៉វ៉េត មករាជធានីភ្នំពេញ ក៏និយាយជាមួយខ្ញុំចំហដែរក្នុងការចរចា ។ ប៉ុន្តែចម្លែកតែរដ្ឋាភិបាលអាប់ភីស៊ីត វេចាជីវ៉ា ដែលគេថា រដ្ឋាភិបាលតម្លាភាព។ ខ្ញុំមិនត្រៀមខ្លួនជជែកជាមួយនឹងស៊ូថេប ធឿកស៊ូបាន់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកសន្តិសុខរបស់ថៃ និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ ប្រាវីតវង្សសុវណ្ណ របស់ថៃ ទេ ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍រំលឹកទៅស៊ូថេប នៅទីក្រុងបាងកកថា លោក ស៊ូថេប មកប្រទេសកម្ពុជាបីដង លោកភ្លេចម្តង លើកទី១នៅខែមេសា ពេលនោះមកសម្រួលកម្មវិធីដើម្បីធានាឱ្យខ្ញុំទៅប៉ាតាយ៉ា ក្នុងការប្រជុំអាស៊ាន បន្ទាប់ពីមានរឿងនៅក្នុងសភាថៃដែលកាស៊ីត ភីរម្យ បានហៅខ្ញុំថា ជាសុភាពបុរសចិត្តជាអ្នកលេង ។ បន្ទាប់មកក៏មានធ្វើលិខិតសុំទោស ក្រោយមកលោកស៊ូថេប មកជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិមកកម្ពុជាទៀត ហើយក៏មានពិភាក្សាពីនេះពីនោះ ដោយមិនបាននិយាយពីរឿងប្រេងទេ។ ថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ភរិយាខ្ញុំ ធ្វើម្ហូបផ្ទាល់គឺសម្លកកូរឱ្យលោកទទួលទាន ។ ប៉ុន្តែរឿងដែលចម្លែក លោកស៊ូថេប បានសុំយកឯកសារផែនទីទាក់ទងទៅនឹងប្លុកប្រេង នៅតំបន់នេះ ហើយគាត់បានប្រាប់ថា អាប់ភីស៊ីត បានតែងតាំងគាត់ឱ្យមកចរចាជាមួយសម្តេចឱ្យបានសម្រេចនៅក្នុងអាណត្តិនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាប់ភីស៊ីត ។ ដូច្នេះគាត់មិនចង់ចរចាជាមួយលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន ទេ គាត់ចង់ធ្វើគូចរចាជាមួយហ៊ុន សែន តែម្តង។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីសង្កត់ធ្ងន់ថា នៅទីនេះខ្ញុំសូមផ្តាំទៅសួរអាប់ភីស៊ីត និងស៊ូថេប នៅទីក្រុងបាងកក បើដំបៅមិនឈឺកុំយកឈើចាក់ អ្នកណាកាន់ឯកសារមកផ្ទះខ្ញុំនៅតាខ្មៅ សូម្បីតែខ្ញុំក៏មិនដឹងផងនោះ ។ ដូច្នេះ សូមខាងថៃពិនិត្យមើល តើត្រឹមត្រូវទេ នឹងមាត្រា១៩០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃ មកលួចចរចាស្ងាត់ ។ ឥឡូវតាំងចេញសម្តីមកទៀត អាប់ភីស៊ីត មកវ៉ៃប្រហារថា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលថៃមិនបម្រើផលប្រយោជន៍កម្ពុជាបានជាមិនត្រូវគ្នា។ ខ្ញុំក៏ប្រាប់ទៅអាប់ភីស៊ីត វិញថា រដ្ឋាភិបាលមុនក៏អត់ទាន់ត្រូវគ្នាដែរ តែគ្រាន់បើជាងលោកឯងដែលបញ្ជូនមនុស្សឱ្យមកចរចាជាសម្ងាត់ អាសម្ងាត់ជាអ្វី? គេចង់ដឹងពីសម្ងាត់ហ្នឹងទេតើ ហើយបើចង់ដឹងថា សម្ងាត់ ឬមិនសម្ងាត់ត្រូវចាប់ផ្តើមពីតាខ្មៅនៅខេត្តកណ្តាល។ ស្តាប់ឱ្យបាន…អ្នកនាំឯកសារមកគឺប្រាវីតវង្សសុវណ្ណ, ទៀ បាញ់, លី យុ៉ងផាត់ និងខាំពូន សុទ្ធតែបានឃើញឯកសារនេះ។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីអះអាងប្រាប់ទៅអាប់ភីស៊ីតថា ខ្ញុំមានឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីមួយរូបទទួលបន្ទុកចរចារឿងហ្នឹង ខ្ញុំមិនអាចចរចាជាដៃគូជាមួយលោកបានទេ ស៊ូថេបចង់លើកខ្លួនឱ្យមានតម្លៃស្មើហ៊ុន សែនក្នុងការចរចាលើតំបន់សមុទ្រ។
បើដូច្នោះលោកអាប់ភីស៊ីតបើថា មិនច្បាស់ទេកុំនិយាយនាំឱ្យគេប្រតិកម្ម ខ្ញុំអត់ចង់និយាយទេ ប៉ុន្តែត្រូវប្រដៅអាប់ភីស៊ីត។ អ្នកឯងក៏មិនអាចសម្រេច សាម៉ាក់ ឬថាក់ស៊ីនក៏មិនទាន់សម្រេច តែអ្វីដែលខុសគ្នា ថាក់ស៊ីន និងសាម៉ាក់ ប្រសើរជាងអាប់ភីស៊ីត គឺត្រង់គេចរចាចំហ ឯអាប់ភីស៊ីតចរចាសម្ងាត់។ តើប្រជាជនថៃបានដឹងទេ? ឥឡូវហ៊ានស្បថទេ ស្បថឱ្យឡានបុក ឱ្យរន្ទះបាញ់…ខូចពេក ចាញ់ផ្កាប់មុខប៉ុណ្ណឹងហើយនៅយ៉ាប់ទៀតណ៎ ឥឡូវទៅជានាយករដ្ឋមន្ត្រីស្រមោល ហើយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិស្រមោល។
បើខ្ញុំជាបក្សភឿថៃវិញនោះ ខ្ញុំចង្អុលមុខឱ្យចំ បើលោកឯងគ្រាន់បើលោកឯងមិនចាញ់ឆ្នោតទេ។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីរិះគន់ថា បើចង់និយាយអ្វីក៏ដោយសូមកុំយកកម្ពុជាទៅភ្ជាប់។ ឥឡូវថា ថាក់ស៊ីន មកចរចាទៀតហើយ។ តាំងពីថាក់ស៊ីនត្រូវគេធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ ថាក់ស៊ីនមិនដែលមកចរចាជាមួយកម្ពុជារឿងបញ្ហាតំណាងឱ្យប្រទេសថៃទេ ។
ថាក់ស៊ីនមកដល់ថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា ថ្ងៃទី១៧ កញ្ញា ថាក់សីុនត្រូវធ្វើបទឧទ្ទេសនាមអំពីសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីនៅឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច ។ ព្រឹកថ្ងៃទី១៩ កញ្ញា សិក្ខាសាលាមួយ ថាក់សីុនក៏ទទួលបន្ទុកពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី។ ខ្ញុំទទួលថាក់សីុនផ្លូវការ ទទួលក្នុងនាមវាគ្មិនសម្រាប់សិក្ខាសាលានៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ។ កុំមកទាមទារឱ្យចាប់ថាក់ស៊ីន ខ្ញុំអត់ធ្វើទេ លោកឯងធ្វើជំនាញប៉ុន្មានឆ្នាំ ឥឡូវលោកឯងកុំបញ្ជាខ្ញុំឱ្យចាប់ មិនថាបក្សប្រឆាំង មិនថារដ្ឋាភិបាលអត់បានទេ… ទឹកដីកម្ពុជាមិនមែនទឹកដីលោកឯងទេ សិទ្ធិរបស់ខ្ញុំ និយាយឱ្យច្បាស់…។
រឿងនេះ បើសិនជាបក្សលោកឯងកុំលើកប្រហែលជាអាថ៌កំបាំងនេះអត់ដឹងទេ ប៉ុន្តែសមាជិកបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិយាយអាក្រក់ពីកម្ពុជា ភ្ជាប់ជាមួយថាក់ស៊ីន… យើងត្រូវតែការពារខ្លួនឯង និងការពារថាក់ស៊ីនដែរ លោកឯងពូកែចង្អុលដាក់គេ លួចចរចាស្ងាត់ សូម្បីតែមន្ត្រីជំនាញក៏អត់មកជាមួយផង ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តថា ផ្ញើសារទៅកុំឱ្យរពឹសមាត់ស្អីក៏និយាយ ហើយបើនិយាយប៉ះគេដល់គេខោកវិញ តាំងឈឺ ឈឺហើយច្រឡោតទៀត ។ ខ្ញុំមិនចង់ប៉ះពាល់យកកម្មយកពៀរទេ តែគេមិនចង់ឱ្យយើងសុខ ឥឡូវថា ថាក់ស៊ីនមកចរចា ឥឡូវខ្ញុំជម្រាបថា ខ្ញុំមានបន្ត ខ្ញុំអត់និយាយជាមួយថាក់សីុនលើបញ្ហាផលប្រយោជន៍នៃប្រទេសទាំងពីរ អត់ទេ ខ្ញុំមានត្រណម ប៉ុន្តែយើងបានពីថាក់ស៊ីននូវចំណេះដឹងរបស់គាត់លើបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី។ ឯកិច្ចចរចាគឺភារកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃ ពីមុនរដ្ឋាភិបាលអាប់ភីស៊ីត ឥឡូវរដ្ឋាភិបាលលោកជំទាវយីងឡាក់ ។ នៅថ្ងៃទី២៤ កញ្ញា ល្ងាចទាត់បាល់ផ្សាយបន្តផ្ទាល់ ហើយខ្ញុំជាអង់ត្រែន័រ ខ្ញុំត្រៀមចូលទាត់ដែរពាក់អាវលេខ៩៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ