ខេត្តព្រះវិហារ ៖ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ(WCS) ថ្ងៃទី២០ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ ឱ្យដឹងថា សំបុកពងកូនសត្វពពូលទឹក ត្រូវក្រុមអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន អង្គការ
ខេត្តព្រះវិហារ ៖ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ(WCS) ថ្ងៃទី២០ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ ឱ្យដឹងថា សំបុកពងកូនសត្វពពូលទឹក ត្រូវក្រុមអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន អង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ(WCS) និងប្រជាសហគមន៍ រកឃើញជាលើកដំបូងសម្រាប់រយៈពេល៤ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ នៅដងស្ទឹងមេម៉ាយស្ថិតនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព ខេត្តព្រះវិហារ ។ នេះគឺជាទីតាំងពងកូនតែមួយគត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលត្រូវបានគេរកឃើញសម្រាប់ប្រភេទសត្វដ៏កម្រនេះ ។
ពពូលទឹកស្ថិតនៅក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជបំផុតនៅលើសាកលលោក ខណៈចំនួនរបស់ពួកវានៅតែបន្តធ្លាក់ចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ។ ពួកវាមានរស់នៅតែក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បង់ក្លាដេស ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូណេស៊ី ឡាវ ម៉ាឡេស៊ី មីយ៉ាន់ម៉ា សិង្ហបុរី ថៃ និងវៀតណាមប៉ុណ្ណោះ ។ ចំនួនរបស់សត្វពពូលទឹកនៅលើសាកលលោក មានតិចជាង១.០០០ក្បាល ក្នុងនោះដែរចំនួនសត្វពពូលទឹកតិចតួចណាស់ ត្រូវបានគេដឹងថាមានវត្តមានរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។
លោករស់ វ៉ាន់ ប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវសត្វព្រៃប្រចាំដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេពនៃក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការ WCS បាននិយាយថា៖ «បន្ទាប់ពីធ្វើការអប់រំ និងផ្សព្វផ្សាយដល់់ប្រជាសហគមន៍អំពីសត្វពពូលទឹក ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានធ្វើការរួមគ្នាជាមួយគណៈកម្មការសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ និងសមាជិកសហគមន៍ ដើម្បីស្វែងរកប្រភេទសត្វនេះ ។ យើងបានរកឃើញពពូលទឹក១ក្បាលនៅលើសំបុកក្បែរដងស្ទឹងមេម៉ាយក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព ខេត្តព្រះវិហារ ។
លោករស់ វ៉ាន់ បានបន្តថា ៖ «ខ្ញុំពិតជាមានមោទនភាពដែលបានរកឃើញសំបុកសត្វពពូលទឹកនេះ ពីព្រោះពួកវាជាប្រភេទសត្វកម្រខ្លាំងណាស់នៅកម្ពុជា ។ យើងមិនដែលប្រទះឃើញសំបុកវាចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក ។ តាមរយៈគម្រោងការពារសំបុកសត្វស្លាប យើងបានជួលអ្នកភូមិចំនួន២នាក់ឱ្យយក និងការពារសំបុកពពូលទឹកនេះដើម្បីការពារកុំឱ្យមានការរំខាន និងហានិភ័យដែលអាចកើតមាន »។
លោកសុង ច្ទ័សុជាតិ អនុប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តព្រះវិហារ បាននិយាយថា៖ «មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សប្រចាំដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែន ព្រហ្មទេព កំពុងធ្វើការជាមួយសហគមន៍ដែលជួលដោយអង្គការ WCS ដើម្បីការពារ និងត្រួតពិនិត្យនៅតាមប្រព័ន្ធទន្លេដែលជាទីជម្រកដ៏សំខាន់សម្រាប់សត្វពពូលទឹកនេះ ។ មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សរបស់មន្ទីរបរិស្ថាន ក៏ចុះល្បាត និងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់នៅតាមតំបន់ទីជម្រក និងទីតាំងពងកូនរបស់ពពូលទឹកផងដែរ »។
តំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងជើងប្រទេសកម្ពុជា ដែលរួមបញ្ចូលទាំងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែន ព្រហ្មទេព ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា និងដែនជម្រកសត្វព្រៃឆែបផងដែរនោះ គាំទ្រដល់ការរស់នៅរបស់សត្វស្លាបប្រភេទរងគ្រោះជាសាកលជាច្រើនប្រភេទ ។ សត្វស្លាបទាំងអស់នោះរួមមាន ត្រយងយក្ស ត្រយងចង្កំកស និងសត្វត្មាត៣ប្រភេទដែលសត្វស្លាបទាំងអស់នេះសុទ្ធតែជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជបំផុតនៅលើសាកលលោក សត្វទាព្រៃស្លាបស និងពពូលទឹកដែលជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជនៅលើសាកលលោក និងសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទផ្សេងទៀត ។ អង្គការ WCS កំពុងធ្វើការងាររួមគ្នាជាមួយក្រសួងបរិស្ថានដើម្បីការពារព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃនៅតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងជើងនេះ តាមរយៈសកម្មភាពអភិរក្សជាច្រើន ។ កម្មវិធីការពារសំបុកសត្វស្លាប គឺជាគម្រោងអភិរក្សមួយបង្កើតឡើងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាការប្រមូលពងកូនរបស់សត្វស្លាប ។ តាមរយៈគម្រោងនេះ ប្រជាសហគមន៍រស់នៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែន ព្រហ្មទេព និងឆែប ទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភ ប្រសិនបើពួកគាត់ទទួលបានជោគជ័យក្នុងការងារត្រួតពិនិត្យ ការពារ និងយាមសំបុកស្លាប សំខាន់ៗរហូតដល់ពេលកូនវាញាស់ ។
លោក Alistair Mould ទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេសប្រចាំតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងជើងរបស់អង្គការ WCS និយាយថា «ការរកឃើញនេះជាភស្តុតាងបន្ថែមទៀតដែលបង្ហាញថាតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងជើង គឺជាតំបន់អភិរក្សដ៏សំខាន់បំផុតមួយសម្រាប់អភិរក្សប្រភេទសត្វរងគ្រោះជិតផុតពូជនៅលើពិភពលោក » ។
លោកMlistair Mould បន្តទៀតថា៖ «ពពូលទឹក គឺជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជនៅលើសាកលលោក និងជាប្រភេទដ៏កម្រនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ ការការពារទីជម្រកនៅតាមមាត់ទន្លេ និងប្រភពទឹក ដូចជាស្ទឹងមេម៉ាយជាដើម ពិតជាចាំបាច់ខ្លាំងណាស់ដើម្បីធានាដល់ការរស់រាននៃចំនួននៅសេសសល់របស់វានៅកម្ពុជា» ។
កម្មវិធីការពារសំបុកសត្វស្លាបនៅតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងជើង ទទួលបានការគាំទ្រពីមជ្ឈមណ្ឌលសំ វាសនា សហភាពអឺរ៉ុប និង Margaret A. Cargill Philanthropies ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ