ខេត្តកំពង់ចាម ៖ ភ្នំប្រុសភ្នំស្រីស្ថិតក្នុងឃុំក្រឡា និងឃុំអំពិល ស្រុកកំពង់សៀម មានប្រវតិ្តរឿងព្រេងនិទាន តៗគ្នាថា បុរស និងស្ត្រីបបួលភ្នាល់គ្នាលើកភ្នំ ហើយខាងស្រីជាអ្នកឈ្នះបុរស ។ ភ្នំប្រុសភ្នំស្រីត្រូវ
ខេត្តកំពង់ចាម ៖ ភ្នំប្រុសភ្នំស្រីស្ថិតក្នុងឃុំក្រឡា និងឃុំអំពិល ស្រុកកំពង់សៀម មានប្រវតិ្តរឿងព្រេងនិទាន តៗគ្នាថា បុរស និងស្ត្រីបបួលភ្នាល់គ្នាលើកភ្នំ ហើយខាងស្រីជាអ្នកឈ្នះបុរស ។ ភ្នំប្រុសភ្នំស្រីត្រូវព្រះចៅអធិការវត្ត ប្រឹងប្រែងកសាងសមិទ្ធផលជាច្រើនទាំងនៅលើភ្នំ និងផ្នែកខាងក្រោម ។ រៀងរាល់ថ្ងៃមានអ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ទៅកម្សាន្តជាហូរហែ ។
លោកតាធុច ស្រឿង អាយុ៧៨ឆ្នាំ ជាអ្នកថែទាំនៅលើភ្នំស្រី មានប្រសាសន៍កាលពីរសៀលថ្ងៃទី២៤ ឧសភា២០១៧ថា តាមរឿងនិទាន តៗគ្នាថា ប្រពៃណីស្ត្រីចូលស្តីដណ្តឹងបុរសជាច្រើនតំណមកហើយ តែស្ត្រីដែលមានរូបឆោមមិនស្អាត ធ្វើឲ្យបុរសចេះតែគេចមិនព្រមដណ្តឹងជាភរិយាទេ ។ ដោយបែបនោះហើយស្ត្រីបានបបួលបុរសលើកដីពូនធ្វើភ្នំប្រុស និងភ្នំស្រីប្រណាំងគ្នា ដោយកំណត់ដាក់លក្ខខណ្ឌថា ប្រសិនបើឃើញផ្កាយព្រឹករះឡើងហើយនោះ ត្រូវឈប់សម្រាក មិនមានអ្នកណាប្រើកម្លាំងពលកម្មលើកបន្តទេ ។
ដោយសារស្ត្រីជាមនុស្សវៃឆ្លាត ម្នាក់ៗខិតខំប្រឹងប្រែងលើកដីញាប់ដៃញាប់ជើងមិនសម្រាកទេ គឺនាំគ្នាលើកដីហុចពីម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀតបណ្តាក់គ្នាដូចខ្យង ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះបានប្រើល្បិចចងគោមបង្ហោះឡើង ។ ភាគីខាងបុរសដែលកំពុងតែលើកដីនៅផ្នែកម្ខាងទៀតឃើញគោមនឹកស្មានតែផ្កាយព្រឹករះឡើងក៏នាំគ្នាឈប់លើកដី ។ ចំណែកភាគីស្ត្រីវិញចេះតែនាំគ្នាលើកដីតទៅទៀត រហូតដល់ខ្ពស់ជាងខាងប្រុស។ ទីនោះគេហៅថា «ភ្នំស្រី» ហើយវាខ្ពស់ជាងភ្នំប្រុស ។
ដោយការភ្នាល់ចាញ់នោះ ប្រពៃណីក៏មានការផ្លាស់ប្តូរ គឺបុរសចូលស្តីដណ្តឹងស្ត្រីវិញម្តងហើយបន្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
លោកតាធុច ស្រឿង នៅថែរក្សាភ្នំស្រីតាំងពីមិនទាន់មានអភិវឌ្ឍអ្វី គឺសម្បូរទៅដោយព្រៃដុះទ្រុបទ្រុល ។ គាត់នៅជាមួយលោកតាម្នាក់ទៀតឈ្មោះជន ហ៊ាន អាយុដំណាលគ្នា។
ក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះចៅអធិការវត្តបានកសាងសមិទ្ធផល បន្តិចម្តងៗ ។ ជាក់ស្តែងកាំជណ្តើរឡើងទៅលើកំពូលភ្នំស្រីចំនួន២១៧កាំ និងកម្ពស់១១៤ម៉ែត្រ ព្រមទាំងខ្លោងទ្វារបានកសាងឡើងជាង១០ឆ្នាំមកហើយ ។ ចំពោះ បង្កាន់ដៃព័ទ្ធជុំវិញលើកំពូលភ្នំកសាងជាង២០ឆ្នាំហើយ ។
កាលពីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិកន្លងទៅ មានមនុស្សម្នាច្រើនកុះករទៅលេងកម្សាន្ត ដូច្នោះហើយប្រមូលបច្ច័យបានច្រើនសម្រាប់ធ្វើបន្ទប់ទឹកនៅជើងភ្នំឲ្យអ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិប្រើប្រាស់ ។
លោកយាយណាង ស៊ុនធីម អាយុ៧២ឆ្នាំ ជាអ្នកមើលថែទាំនៅជើងភ្នំស្រី មានប្រសាសន៍ថា គាត់និងប្តីនៅបម្រើព្រះសង្ឃចាប់តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៨មក ។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះគាត់ដឹងថាមានការកសាងសាលាឆទាន១ខ្នងនៅជើងភ្នំ ព្រមទាំងសមិទ្ធផល ផ្សេងៗទៀត ។
ប្តីរបស់លោកយាយណាង ស៊ុនធីម បានស្លាប់កាលពីឆ្នាំទៅ តែគាត់នៅតែមានចិត្តជ្រះថ្លាក្នុងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាគឺតែងតែនៅចាំរៃបច្ច័យពីភ្ញៀវ ទោះបីតិចក្តីច្រើនក្តីសន្សំដើម្បីឲ្យថ្លៃជាងធ្វើបន្ទប់ទឹកអនាម័យ ។
នៅលើភ្នំប្រុសនិងភ្នំស្រីមានចេតិយ១ នៅពីក្រោយព្រះវិហារដូចគ្នាក្នុងជំនាន់ដែលបុរសនិងស្ត្រីបបួលគ្នាលើកភ្នំ និងលើកថ្មបាយក្រៀមធ្វើចេតិយ ។
លោកជួន សុផាត ប្រធានមន្ទីវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្តឱ្យដឹងថា រមណីយដ្ឋានភ្នំប្រុសភ្នំស្រី មានរឿងនិទាន តៗគ្នាថានាសម័យកាល «ស្តេចស្រីអយុធ្យា» ដែលទ្រង់មានរូបឆោមស្រស់ស្អាតតែស្តីដណ្តឹង ប្រុសៗមកធ្វើជាព្រះស្វាមីមិនបាន ។ បន្ទាប់មកក៏កោះប្រជុំស្ត្រីទាំងនគរ ចង់ឲ្យបុរសចូលស្តីដណ្តឹងស្ត្រីវិញ ។ គ្រានោះហើយបានបបួល ប្រុសៗលើកភ្នំប្រុសភ្នំស្រីប្រណាំងគ្នា ។ ប្រុសៗនៅផ្នែកខាងលិច និងស្ត្រីវិញនៅប៉ែកខាងកើត ថែមទាំងមានលក្ខខណ្ឌ បើឃើញផ្កាយព្រឹករះឡើងត្រូវនាំគ្នាឈប់ ។
ពេលជួងបន្លឺឡើងក៏នាំគ្នាលើកភ្នំប្រណាំងគ្នា។ លុះវេលាជិតកណ្តាលអធ្រាត្រដោយភាគីស្ត្រីឆ្លាតវៃ បានចងគោមលើកឡើងនៅទិសពាយ័ព្យ ត្រូវនឹងទិសផ្កាយព្រឹករះឡើង ធ្វើឲ្យ ប្រុសៗនាំគ្នាឈប់សម្រាក គឺចាញ់ល្បិចរបស់ស្ត្រី ។
ចំណែកខាងស្ត្រីវិញនាំគ្នាបន្តលើកដីរហូតដល់ឈ្នះ ប្រុសៗគឺភ្នំស្រីខ្ពស់ជាងភ្នំប្រុស ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកប្រពៃណីបានផ្លាស់ប្តូរ គឺបុរសចូលស្តីដណ្តឹងស្ត្រីបន្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ។
រឿងនិទាននេះមិនមានឯកសារណាមួយបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់លាស់នៅក្នុងសតវត្សទីប៉ុន្មានទេ គឺគ្រាន់តែដឹងថាក្នុងរជ្ជកាលស្តេចស្រីសម័យអយុធ្យា ។
លោកតាហួត ទ្រី អាយុ៧២ឆ្នាំ នៅលើភ្នំសុវណ្ណគិរីរតនៈភ្នំប្រុស មានប្រសាសន៍ថា នៅ ចង្កេះជើងភ្នំប្រុសភ្នំស្រី កន្លងមកសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានកសាងសមិទ្ធផលជាច្រើន មានសាលាបាលី សាលាឆទាន បណ្ណាល័យ រូបសំណាកព្រះពុទ្ធប្រវត្តិតាំងពីប្រសូតរហូតដល់បរិនិព្វាន និងសមិទ្ធផលជាច្រើនទៀត ។
រាល់រដូវបុណ្យទាន ធំៗ មហាជនពីគ្រប់ទិសទីនាំគ្នាទៅលេងភ្នំប្រុស សឹងតែរកកន្លែងដាក់រថយន្តមិនបាន ។ រាល់ថ្ងៃនេះមានព្រះចៅអធិការវត្តព្រះនាមទឹម ស្រ៊ុន ព្រះជន្ម៧៩ព្រះវស្សា ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ