ខេត្តមណ្ឌលគិរី ៖ នៅពេលគេធ្វើដំណើរចេញពីប្រជុំជនស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី ឆ្ពោះទៅស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី តាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៧៦ប្រមាណ២គីឡូម៉ែត្រ ងាកឆ្វេង
ខេត្តមណ្ឌលគិរី ៖ នៅពេលគេធ្វើដំណើរចេញពីប្រជុំជនស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី ឆ្ពោះទៅស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី តាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៧៦ប្រមាណ២គីឡូម៉ែត្រ ងាកឆ្វេងបន្តិចគេប្រាកដជាប្រទះឃើញកំពូលភ្នំទាបល្មមដែលក្រាលគ្រប និងហ៊ុមព័ទ្ឋទៅដោយព្រៃព្រឹក្សាដ៏ស្រស់ស្អាតនោះគឺរមណីយដ្ឋានភ្នំក្រោល ។
បើគេចង់បន្តដំណើរចូលទៅលេងកូនភ្នំដ៏ស្រស់ស្អាតនោះ គឺជាការងាយស្រួលបំផុត ដោយអាចធ្វើដំណើរចេញពីប្រជុំជនស្រុកកោះញែក ប្រមាណ២គីឡូម៉ែត្ររហូតដល់ចំណុចផ្លូវបំបែកជិតមូលដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថស្រុកកោះញែកបត់ឆ្វេងប្រមាណ១គីឡូម៉ែត្រទៀត នឹងប្រទះឃើញខ្លោងទ្វារសង់ពីឈើប្រាប់ពីឈ្មោះទីតាំងបូជនីយដ្ឋាន និងជារមណីយដ្ឋាន«ភ្នំក្រោល» ។ ដើម្បីអាចឡើងទៅដល់កំពូលភ្នំដែលមានកម្ពស់ប្រមាណ៧០ម៉ែត្រ ទៅ៨០ម៉ែត្រ អ្នកទេសចរអាចជ្រើសរើសយកការដើរឡើងភ្នំដោយថ្មើរជើង ឬក៏ជិះរថយន្ត ឬម៉ូតូឡើងទៅក៏បានតាមផ្លូវសមល្មមមួយខ្សែមានក្រាលដោយដីក្រហម តែបច្ចុប្បន្នផ្លូវមួយខ្សែនោះរងការខូចខាចស្ទើរទាំងស្រុង ។
នៅពេលឡើងទៅដល់លើភ្នំ អ្នកទេសចរពិតជាប្លែកអារម្មណ៍ជាក់ជាមិនខាន ព្រោះតែមានខ្យល់ដ៏បរិសុទ្ធ និងម្លប់ដើមឈើដ៏ត្រឈឹងត្រឈៃ ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ អ្នកទេសចរ អាចដុតធូបបួងសួងសុំសេចក្តីសុខពីបារមីលោកយាយ លោកតា លើភ្នំក្រោលដែលមានប្រវត្តិរាប់រយឆ្នាំមកហើយ ។ សព្វថ្ងៃនេះអ្នកស្រុកកោះញែកតែងតែទៅបួងសួងទៅតាមជំនឿ រៀងៗខ្លួន ។
អ្នករស់នៅជិតជើងភ្នំក្រោលនិយាយថា ជារឿយៗគេតែងឃើញមានអ្នកធ្វើការ និងអ្នករកស៊ីជាច្រើនយកតង្វាយជ្រូកខ្វៃ មាន់ស្ងោរ ចេក ផ្លែឈើជាដើមទៅសែនថ្វាយដល់បារមីភ្នំក្រោល ព្រោះតែពួកគេសមប្រកបដូចចិត្តដែលធ្លាប់បានសុំឱ្យបារមីជួយ ។
តំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌«ភ្នំក្រោល»ស្ថិតនៅភូមិអូររយ៉េះ ឃុំស្រែសង្គម ស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរីមានចម្ងាយផ្លូវ៣.០០០ម៉ែត្រ ពីទីរួមស្រុកកោះញែក និងមានចម្ងាយ១១១គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តមណ្ឌលគិរី ។ កាលពីដើមតំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោល មានឈ្មោះជាភាសាខ្មែរថា«ភ្នំក្រោលព័ទ្ធ» ។
លោកតាធៀវ ហៃ ជាចាស់ទុំនៅក្នុងភូមិរយ៉ កាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងមកនិទានឱ្យដឹងថា តំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោលកាលពីដំបូងមានជនជាតិក្រោលមួយក្រុមរស់នៅដោយពួកគគ្មានសម្លៀកបំពាក់ គ្មានផ្ទះសម្បែង ឯអាហារហូបចុកក៏ខ្វះខាត ។ ក្រោយមកមានព្រានព្រៃនាំគ្នាទៅបរបាញ់សត្វនៅតំបន់នោះ ។ ពួកព្រានបានយកបាយកញ្ចប់ទៅព្យួរទុកលើមែកឈើ ហើយចាកចេញទៅបរបាញ់សត្វនៅក្រុងព្រៃ ។ លុះពេលត្រឡប់មកវិញ បាត់បាយកញ្ចប់នោះដោយមិនដឹងមូលហេតុ ។ ក្រោយមកទៀត ដោយមានការសង្ស័យព្រានព្រៃយកបាយកញ្ចប់ទៅទុកនៅកន្លែងដដែល ហើយនាំគ្នាឃ្លាំចាំមើល ក៏ប្រទះឃើញមនុស្សមួយក្រុមមានស្រី មានប្រុសគ្មានសម្លៀកបំពាក់នៅនឹងខ្លួនចូលយកបាយនោះទៅហូប ។ ដឹងបែបនោះព្រានព្រៃរាយការណ៍ប្រាប់អ្នកគ្រប់គ្រងភូមិ ហើយអាជ្ញាធរបានរាយការណ៍បន្តទៅព្រះរាជា ។
ព្រះរាជាបានចាត់ឱ្យធ្វើក្រោលព័ទ្ធជុំវិញលើភ្នំ ហើយយកពាងស្ករ ទៅដាក់ចាប់ពីមាត់ក្រោលរហូតដល់ក្នុងក្រោល ដើម្បីព័ទ្ធចាប់មនុស្សទាំងនោះ ។ នៅពេលហ៊ុមព័ទ្ធចាប់នោះស្ត្រីម្នាក់មានផ្ទៃពោះបានលោតចេញ ហើយគេចខ្លួនបាត់ទៅ។ អ្នកស្រុកហៅកន្លែងនោះថា«យាយខ្លាំង»តែ ក្រោយៗមកហៅក្លាយ តៗគ្នាថា«យាយថ្លាងភ្នំក្រោល»ទៅវិញ ។
តាំងពីពេលនោះមក ភ្នំក្រោលបានក្លាយទៅជាទីសក្ការៈរបស់អ្នកស្រុកកោះញែក ។
តំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោលជាប្រភេទភ្នំ ដែលគ្របដណ្តប់ទៅដោយព្រៃឈើតាំងពីចង្កេះភ្នំរហូតដល់កំពូលភ្នំ ផ្តល់នូវភាពរីករាយសម្រាប់ការដើរកម្សាន្តព្រៃ និងជើងភ្នំជាមួយនឹងខ្យល់អាកាសត្រជាក់បរិសុទ្ធ ។ បច្ចុប្បន្នតំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោល បានក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋានមួយទាក់ទាញអ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ហើយចាត់ទុកជាកន្លែងកម្សាន្តដ៏សំខាន់មួយក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ