សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានខិតខំជំរុញសេចក្តីព្រាងកិច្ចព្រមព្រៀង (TOR) ផ្ញើជូនលោក Marty Natalegawa រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ឱ្យបានឆាប់រហ័សបំផុតវិញ តាមសំណូមពររបស់ភាគីឥណ្ឌូណេស៊ី ជាប្រធានកិច្ចប្រជុំអាស៊ានថ្ងៃទី ២២ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ ជាអាជ្ញាកណ្តាលដែលយល់ព្រមបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីតាមសំណើសុំពីភាគីកម្ពុជា-ថៃ ក្នុងកិច្ចចាំឃ្លាំមើលបទឈប់បាញ់គ្នា ដើម្បីតាមដានតើអ្នកណាជាអ្នកបង្កជម្លោះមុននោះ? សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធីបានបញ្ជាក់នូវគោលជំហរបើកចំហដ៏ធំទូលាយឥតលក្ខខណ្ឌ ក្នុងការទទួលអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី ដើម្បីពង្រឹងបទឈប់បាញ់គ្នាជាស្ថាពរ និងជាអចិន្ត្រៃយ៍នៅក្នុងអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពដែនដីកម្ពុជាចំនួន១៤ចំណុច ស្ថិតនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ។
ផ្ទុយទៅវិញ ថៃដែលមានលោកអាប់ភីស៊ីត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ បានគេចវេះក្នុងការដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍បរទេសឱ្យចូលពិនិត្យជាក់ស្តែងនៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជាសុទ្ធសាធ ដូចមានផែនទីបារាំង-សៀម បញ្ជាក់ក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ១ នៃសាលដីកាតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិថ្ងៃទី ១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ នៅក្រុងឡាអេ ស្រាប់ ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃបានគេចវេះពីស្រមោលនៃឧក្រិដ្ឋកម្មដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តកាលពីថ្ងៃទី៤-៧ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ គ្រប់ពេល ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ថៃបានចាប់ផ្តើមកសាងផ្លូវយុទ្ធសាស្ត្រយោធានៅព្រំដែនថៃ-កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី៤ មីនា ឆ្នាំ២០១១ ពីចំណោត PhaMorlDang ទៅកាន់ SaTrao ដែលជាអាងស្តុកទឹកបុរាណនៅភាគខាងជើងប្រាសាទព្រះវិហារ ជាទីតាំងនគរបាលល្បាតព្រំដែនដែលថៃបានផ្អាកសាងសង់ផ្លូវនោះ កាលពីថ្ងៃទី៤ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ ជាថ្ងៃប្រយុទ្ធគ្នាដំបូង ដើម្បីចូលទៅដណ្តើមកាន់កាប់វត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈម្តងទៀត ។ ថៃក៏មានគម្រោងធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅតំបន់ព្រំដែនថៃ-កម្ពុជា ក្នុងរូបភាពបង្ហាញសាច់ដុំដែលគេអាចគិតថា ជាការព្រួយបារម្ភដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរពីផលប៉ះពាល់យា៉ងខ្លាំងដល់សន្តិសុខរបស់ពួកគាត់ ។
សមយុទ្ធយោធាមានទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុងនោះមានកងទ័ពទាំងបីប្រភេទ ទាំងជើងគោកមានរថក្រោះ កាំភ្លើងធំ កងទ័ពជើងទឹកមាននាវាចម្បាំង និងកងទ័ពជើងអាកាសមានយន្តហោះចម្បាំងរួមគ្នាផង (Bangkok Post ថ្ងៃទី៦ មីនា ២០១១) ។ ទង្វើរបស់ថៃក្នុងការរារាំងអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី និងការគំរាមបង្កសង្គ្រាមឈ្លានពានកម្ពុជាទាំងកំរោល មិនគោរពគោលការណ៍អន្តរជាតិនៃសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខសហប្រជាជាតិថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ នៅក្រុងញូវយ៉ក និងសេចក្តីសម្រេចរបស់អាស៊ាន ថ្ងៃទី២២ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ នៅក្រុងហ្សាការតា នោះ ថៃពិតជាបានរំលោភបំពានល្មើសនឹងធម្មនុញ្ញ អ.ស.ប រួចហើយ ។ រីឯអ្នកសង្កេតការណ៍បរទេសដែលទៅត្រួតពិនិត្យដល់ទីកន្លែងប្រាសាទព្រះវិហារនោះ ពិតជាបានយកការណ៍ស្រង់ព័ត៌មានមើលឃើញនូវបំណែកគ្រាប់ផ្លោង គ្រាប់បែកចង្កោម និងសោកនាដកម្មដោយកងទ័ពថៃបាញ់ផ្លោងទៅលើវត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ និងប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក បណ្តាលឱ្យមានការខូចខាតជាដំណំ ព្រមទាំងបន្សល់ទុកនូវស្លាកស្នាមដ៏ព្រៃផ្សៃនៃឧក្រិដ្ឋជនថៃឈ្លានពានកម្ពុជាក្នុងគោលបំណងអាក្រក់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីកំទេចកេរមរតកវប្បធម៌ជាសម្បត្តិរបស់មនុស្សជាតិ ។
គ្រប់ល្បិចកលទុច្ចរិតរបស់ថៃ មិនអាចបិទបាំងសហគមន៍អន្តរជាតិអំពីអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ប្រឆាំងសាសនា និងប្រឆាំងសម្បត្តិវប្បធម៌របស់មនុស្សជាតិ បង្កឡើងដោយភាគីថៃទៅលើភាគីកម្ពុជាបានទេ ។ ជាពិសេសចំពោះអ្នកស្នេហាសន្តិភាព ស្នេហាកេរមរតកវប្បធម៌របស់មនុស្សជាតិនៃគណៈប្រតិភូអនុព័ន្ធយោធាអមស្ថានទូតបរទេសប្រចាំកម្ពុជា ដែលបានអញ្ជើញទៅអង្កេតពិនិត្យជាក់ស្តែងដល់ទីកន្លែងនូវការខូចខាតជាដំណំរបស់វត្តកែវសិក្ខា គិរីស្វារៈ និងប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៣ មីនា ឆ្នាំ២០១១ ជាដំបូងគេ ក្នុងនាមសហគមន៍អន្តរជាតិនាពេលថ្មីៗនេះពិតប្រាកដជាមានមនោសញ្ចេតនា ក្រៀមក្រំ ក្តុកក្តួល សោកស្តាយក្នុងចិត្តក្រៃលែង ចំពោះទស្សនីយភាពដ៏សែនរន្ធត់ខ្លោចផ្សានៃសោកនាដកម្ម និងវិនាសកម្មដោយស្នាដៃដ៏ថោកទាបព្រៃផ្សៃយង់ឃ្នងនៃថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសមួយ ឥតមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះមនុស្សជាតិទាំងមូលនោះ ។
តំណាងឱ្យប្រជាជនកម្ពុជា និងពិភពលោកទាំងមូល គណៈប្រតិភូសេនានុព័ន្ធខាងលើ ដោយឈរលើគតិយុត្តិមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ពិតជាបានរាយការណ៍ជូនក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខសហប្រជាជាតិ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ អង្គការយូណេស្កូ និងគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដើម្បីមានវិធានការសមស្របក្នុងការអនុវត្តសាលដីកាតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ អនុសញ្ញាការពារ និងរក្សាសម្បត្តិវប្បធម៌ក្នុងករណីមានជម្លោះប្រដាប់អាវុធ (១៤ ឧសភា ឆ្នាំ១៩៥៤) និងអនុសញ្ញាស្តីពីការការពារបេតិកភណ្ឌធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ពិភពលោក (១៦ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧២) ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពតទៅ ៕
ដោយទិត សារុនរ៉េត ទីប្រឹក្សាអមរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ចែករំលែកព័តមាននេះ