រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្រោមជំនួយឧបត្ថម្ភមូលនិធិពីអង្គការយូណេស្កូ និងមានការសំរបសំរួលពីអង្គការរៃយំ ក្រុមអ្នកបុរាណវិទ្យាបានរកឃើញថា វិជ្ជាចម្លាក់ប្រាក់ ដែលជាមរតកនៃដូនតាខ្មែរ មិនគ្រាន់តែមិនមានការវិវត្ដន៍រីកចំរើនប៉ុណ្ណោះទេ តែត្រូវរងនូវការបាត់បង់បន្ដិចម្ដងៗថែមទៀត ។
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្រោមជំនួយឧបត្ថម្ភមូលនិធិពីអង្គការយូណេស្កូ និងមានការសំរបសំរួលពីអង្គការរៃយំ ក្រុមអ្នកបុរាណវិទ្យាបានរកឃើញថា វិជ្ជាចម្លាក់ប្រាក់ ដែលជាមរតកនៃដូនតាខ្មែរ មិនគ្រាន់តែមិនមានការវិវត្ដន៍រីកចំរើនប៉ុណ្ណោះទេ តែត្រូវរងនូវការបាត់បង់បន្ដិចម្ដងៗថែមទៀត ។
លោក គង់ វីរៈ អ្នកស្រាវជ្រាវនិងជាអ្នកបុរាណវិទ្យានិងជាប្រធានផ្នែកសិក្សានៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈបានថ្លែងថា ក្រោយការស្រាវជ្រាវយើងរកឃើញថា វិជ្ជាចម្លាក់ប្រាក់របស់ប្រទេសខ្មែរយើង ប្រាកដជាមានការថយចុះជាបន្ដបន្ទាប់ ក្រោយឆ្លងកាត់ជាច្រើនសតវត្សមកនេះ ។ លោកបញ្ជាក់ថា តាមពិតចម្លាក់ប្រាក់មិនមែនជាប្រភេទនៃការផលិតវត្ថុសំរាប់ការប្រើប្រាស់នោះទេ តែការចម្លងចម្លាក់ក្លែងក្លាយខុសពីស្នាដៃដើម ហើយយកទៅធ្វើរបស់ប្រើប្រាស់នោះហើយ ទើបធ្វើឱ្យវិជ្ជានៃចម្លាក់ប្រាក់មិនមានតម្លៃ ។
លោកគង់ វីរៈ បានថ្លែងថា ចម្លាក់ប្រាក់គឺវាខុសទៅនឹងជាងដែលធ្វើល្អី កញ្ច្រែង បង្គី ដែលធ្វើអំពីឫស្សីឬផ្ដៅមានតម្លៃថោក តែប្រាក់ជារបស់មានតម្លៃដែលធ្វើឱ្យទំនិញនៃចម្លាក់ប្រាក់ត្រូវលក់ក្នុងតម្លៃខ្ពស់ ។ ដូច្នេះ ទំនិញចម្លាក់ប្រាក់ជាទំនិញសំរាប់អ្នកមានលុយច្រើនតែប៉ុណ្ណោះ ។ អ៊ីចឹងជំនាញនៃចម្លាក់ប្រាក់ភាគច្រើនគឺមានទីតាំងនៅក្នុងតំបន់ជិតៗក្រុងនិងក្បែរព្រះបរមរាជវាំង ។ អ្នកបុរាណវិទ្យារូបនេះបានប្រាប់ថាវត្ថុនៃចម្លាក់ប្រាក់គឺកើតមានឡើងតាំងពី២០០ទៅ៣០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្ដសករាជឯណោះ នេះបើតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅស្ថានីយបុរេប្រវត្ដិសាស្ដ្រ ដែលយើងរកឃើញ។ រហូតមកដល់សម័យដើមនៃគ្រិស្ដសករាជ យើងបានរកឃើញខ្លះៗនូវទិន្នន័យដែលអាចឱ្យយើងនិយាយបានដោយក្បោះក្បាយនោះគឺជាកំទេចប្រាក់កំទេចមាសដែលជ្រុះនៅតាមរោងជាងព្រមទាំងញញួរផងដែរ ។ ការរកឃើញនោះបានបង្ហាញថា ការងារចម្លាក់ប្រាក់មានការរីកចំរើនតិចមែន ព្រោះវាជាការងារធ្វើដោយដៃសុទ្ធសាធតែម្ដង ។
លោកបញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រទេសកម្ពុជាយើងនាសម័យឧដុង្គ តំបន់ដែលមានជំនាញចម្លាក់ប្រាក់ពីបុរាណនោះ គឺស្ថិតនៅតំបន់ជិតវាំងចាស់ដូចជាកំពង់ហ្លួង កោះចិន ព្រែកក្ដាមជាដើម ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋសម័យនោះ គឺគេយកចម្លាក់ប្រាក់ជាមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត តែម្ដង ហើយជាវិជ្ជាដែលចេះតៗគ្នា ។ ពេលដែលរាជធានីត្រូវផ្លាស់ពីឧដុង្គមកភ្នំពេញនោះ គេក៏រកឃើញថាអ្នកជំនាញខាងចម្លាក់ ប្រាក់ក៏បានចល័តខ្លួនមកតាមផងដែរ ។ អ៊ីចឹងហើយពេលកកើតរាជធានីភ្នំពេញគេឃើញមានជាងចម្លាក់ប្រាក់មករស់នៅនិង ប្រកបរបរក្បែរៗព្រះបរមរាជវាំង ។ ក្នុងជំនាន់អាណានិគមនិយមបារាំង ពួកគេបានរៀបចំកន្លែងមួយគឺរោងជាងរបស់ព្រះបរមរាជវាំងឱ្យទៅជាសាលារចនាសព្វថ្ងៃនេះ ។
ពេលកើតជាសាលារចនាហើយនោះ វិជ្ជាចម្លាក់ត្រូវបានរៀបចំចងក្រងឱ្យមានជាក្បួនខ្នាតត្រឹមត្រូវ ។ ពេលនោះសន្ទុះនៃការធ្វើគ្រឿងប្រាក់ឬចម្លាក់ប្រាក់មានការរីកដុះដាលខ្លាំងរហូតដល់ទសវត្ស៥០ នៅពេលដែលរោងជាចម្លាក់ប្រាក់តូចតាចបានពង្រីកទៅជារោងជាងដ៏ធំជារោងជាងចម្លាក់ប្រាក់ដ៏ល្បីរបស់លោកប៊ុន ថាន់ និងជា ផ្លុង ជាដើម។ ការរីកដុះដាលធំនៃចម្លាក់ប្រាក់នាពេលនោះ គឺមនុស្សគេត្រូវការឧបករណ៍នៃចម្លាក់ប្រាក់យកទៅប្រើប្រាស់ ហើយមិនគ្រាន់តែប្រើប្រាស់ធម្មតាទេ គឺគេយកវាទៅប្រើជាវត្ថុបង្ហាញដើម្បីឱ្យគេកោតស្ញប់ស្ញែងទៀតផង។ គេសង្កេតឃើញថា ចម្លាក់ប្រាក់នេះមានការរីកដុះដាលគ្រាន់បើរហូតជិតដល់សម័យសង្គ្រាមឆ្នាំ១៩៧០ តែក៏ត្រូវបាត់បង់តែម្ដងនាសម័យប៉ុលពត ។
ក្រោយពីរបបប៉ុលពតដួលរលំទៅ ជំនាញចម្លាក់បានកកើតឡើងវិញ តែក៏មិនដូចមុននោះដែរ ព្រោះការសិក្សារៀនសូត្ររបស់យើងមិនបានយកប្រាក់មករៀនដូចមុនទេ គឺយកស្ពាន់មករៀនឆ្លាក់ទៅវិញ ព្រោះវាមានតម្លៃថោកជាងងាយស្រួលដល់ពេលគេលក់ ។ ម្យ៉ាងទៀតការនិយមប្រើប្រាស់គ្រឿងចម្លាក់ប្រាក់កាន់តែថយចុះមិនដូចសម័យដើមដែលមនុស្សចូលចិត្ដគ្រឿងចម្លាក់ពីប្រាក់ឡើយ ។ កត្ដាទាំងអស់នេះហើយដែលធ្វើឱ្យមុខវិជ្ជាចម្លាក់ប្រាក់មានការថយចុះជាលំដាប់រហូតសព្វថ្ងៃ ។ ពុំមានការបង្ហាញអំពីការវិវត្ដន៍ឡើងវិញនៃចម្លាក់ប្រាក់នេះទេ ព្រោះវាជាជំនាញដោយដៃសុទ្ធសាធ ហើយការប្រើប្រាស់ឬតម្រូវការរបស់មនុស្សចំពោះចម្លាក់ប្រាក់កាន់តែមានកំរិតទាប ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ