ខេត្តសៀមរាប ៖ ប្រាសាទតានៃ គឺជាប្រាសាទមួយដែលមានទេសភាព និងរចនាបថដ៏ស្រស់ស្អាត ។ មានទីតាំងក្នុងព្រៃ និងផ្លូវចូលជាច្រកផ្លូវលំតូចមួយនោះ ដូច្នេះមិនសូវមានអ្នកទេសចរច្រើនទេដែលបានទៅដល់ប្រាសាទមួយនេះ ។ ប្រាសាទតានៃ មានទីតាំងនៅខាងកើតប្រាសាទតាកែវឆ្ពោះទៅខាងជើងប្រហែល៨០០ម៉ែត្រ ។ ប្រាសាទតានៃកសាងឡើងក្នុងសតវត្សទី១២ ដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន។
ប្រាសាទតានៃមានកំពែងចំនួន៣ជាន់។
កំពែងទី១ ជាថែវព័ទ្ធជុំវិញ និងមានច្រកទ្វារចេញចូល តូចៗចំនួន៤ នៅទិសធំទាំង៤ ។ នៅក្នុងបរិវេណកំពែងទី១ មានតួប៉មចំនួន២ ហោត្រៃ១ នៅផ្នែកខាងត្បូង និងមានច្រកផ្លូវមួយភ្ជាប់ពីតួប៉មខាងលិចទៅខ្លោងទ្វារខាងជើង។ កំពែងទី២ ស្ថិតនៅចំងាយប្រមាណ ១០ម៉ែត្រពីកំពែងទី១ ដែលផ្នែកខាងកើតមានសំណង់ តូចៗរាងការ៉េជាច្រើនសង់តម្រៀបគ្នាស្របតាមកំពែង។ កំពែងខាងក្រៅមានទំហំ ១៩០ម៉ែត្រគុណនឹង១៦០ម៉ែត្រ ដែលមានជញ្ជាំងពីថ្មបាយក្រៀមធ្វើពុំទាន់រួចរាល់ និងមានខ្លោងទ្វារ២នៅផ្នែកខាងកើត និងខាងលិច។ ប្រាសាទតានៃមានកសិណទឹកមួយជាន់រាងជាអក្សរ U និងខឿនរាងកាកបាទមួយនៅផ្នែកខាងកើត ។
ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃប្រាសាទតានៃ
តានៃជាសំណង់ប្រាសាទដ៏ពិសេសមួយស្ថិតនៅក្នុងទ្រង់ទ្រាយដើមនៅចំកណ្តាលព្រៃ ពុំទាន់មានការជួសជុល ឬអភិរក្សជាដុំកំភួននៅឡើយ។ បន្ទាប់ពីចុះការអង្កេតផ្ទាល់នៅលើទីតាំង គេបានកំណត់មូលហេតុ ចម្បងៗដែលបណ្តាលឲ្យមានការខូចខាតទៅលើប្រាសាទ ក្នុងនោះរួមមានកត្តារចនាសម្ព័ន្ធ ៖ ដែលបណ្តាលមកពីអាយុកាល និងរចនាសម្ព័ន្ធផ្ទាល់ ។
កត្តាសម្ភារសំណង់៖ សម្ភារសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទតានៃត្រូវបានប្រើប្រាស់លាយគ្នារវាងថ្មភក់ និងថ្មបាយក្រៀម។ កន្លែងតភ្ជាប់នៃសម្ភារសំណង់ទាំងពីរប្រភេទនេះ គឺពុំមានតុល្យភាពគ្នា ដែលជាមូលហេតុនាំឲ្យរចនាសម្ព័ន្ធទាំងមូលស្ថិតនៅក្នុងភាពអត់លំនឹង។ ថ្មបាយក្រៀមមានផ្ទុកទៅដោយជាតិកៅឡាំងច្រើន និងមានរន្ធ ធំៗជាច្រើននៅក្នុងផ្ទៃរបស់ថ្ម ដែលអាចអនុញ្ញាតឲ្យទឹកអាចជ្រាបចូលទៅខាងក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់វាយ៉ាងងាយ។ បន្ទាប់មកសារធាតុកៅឡាំងចាប់ផ្តើមរលាយហើយក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះដែរជីវៈចម្រុះក៏ចាប់ផ្តើមមានជីវិតនៅជាប់លើផ្ទៃថ្មទាំងនោះ ។
កត្តារូបសាស្ត្រ៖ កត្តានេះមានពាក់ព័ន្ធនឹងអាកាសធាតុ ពន្លឺ និងទឹកជាកត្តាចម្បងក្នុងការបង្កើតឲ្យមានជីវៈចម្រុះមកភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយនឹងថ្មប្រាសាទ ។ ជីវៈចម្រុះដែលមកភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយនឹងថ្មប្រាសាទបានធ្វើឲ្យថ្មប្រាសាទទាំងនោះរងនូវការខូចខាត ។ ការប្រែប្រួលកម្រិតសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ និងទាបបានជះឥទ្ធិពលទៅលើសមាសធាតុនៃរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ប្រាសាទ ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានស្នាមប្រេះ និងប្រែប្រួលពីទម្រង់ដើមរបស់វា ។ សត្វល្អិតធ្វើរូងនៅផ្នែកខាងក្នុងគ្រឹះ និងនៅតាមជញ្ជាំងថ្មបាយក្រៀម និងរុក្ខជាតិដែលដុះគ្របពីលើប្រាសាទ និងដើមឈើដែលដុះលើរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ប្រាសាទ ។
កាលពីឆ្នាំ១៩៩៩ ប្រាសាទតានៃត្រូវបានជ្រើសរើសធ្វើជាមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការថែរក្សា ជួសជុលឡើងវិញ និងគ្រប់គ្រងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ។ ក្រោយមកចាប់ពីឆ្នាំ ២០០១ ដល់ឆ្នាំ២០១២ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងវិទ្យាស្ថានជាតិស្រាវជ្រាវមរតកវប្បធម៌នៃទីក្រុងតូក្យូប្រទេសជប៉ុន បានបង្កើតគម្រោងសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នាមួយ ក្នុងគោលបំណងសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីការខូចខាតនៃថ្មប្រាសាទក្នុងតំបន់អង្គរ ដែលបណ្តាលមកពីជីវសាស្ត្រចម្រុះ ដោយអនុវត្តជាពិសេសនៅប្រាសាទតានៃ ។
បន្ទាប់ពីបញ្ចប់គម្រោងស្រាវជ្រាវនោះមកនៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០១៣ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងវិទ្យាស្ថានជាតិស្រាវជ្រាវមរតកវប្បធម៌នៃទីក្រុងតូក្យូប្រទេសជប៉ុន ក៏បានរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយស្តីពី ការអភិរក្សថ្មប្រាសាទក្នុងឧទ្យានអង្គរ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីលទ្ធផលដែលបានស្រាវជ្រាវដោយអ្នកជំនាញការ ផ្សេងៗអស់រយៈពេល១០កន្លងមក ។
នាយកដ្ឋានអភិរក្សប្រាសាទក្នុងឧទ្យានអង្គរ និងបុរាណវិទ្យាបង្ការ បានស្នើឲ្យមានគម្រោងអភិរក្ស និងលើកតម្លៃប្រាសាទតានៃនោះឡើង ។ ភាគីវិទ្យាស្ថានជាតិស្រាវជ្រាវមរតកវប្បធម៌នៃទីក្រុងតូក្យូប្រទេសជប៉ុន ក៏បានប្រកាសចូលរួមនៅក្នុងគម្រោងនេះជាមួយនឹងការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកបច្ចេកទេសដល់បុគ្គលិករបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ អាយស៊ីស៊ី-អង្គរ (ICC-Angkor) ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤ គម្រោងនេះក៏បានលើកយកមកបង្ហាញដោយនាយកដ្ឋានអភិរក្សប្រាសាទក្នុងឧទ្យានអង្គរ និងបុរាណវិទ្យាបង្ការ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ