សៀវភៅ «មួយសែនបញ្ហា» អត្ថាធិប្បាយថា ក្នុងរដូវភ្លៀង ផ្ទាំងពពករសាត់ពាសពេញ ផ្ទៃអាកាស ជួនមានបញ្ចេញស័ព្ទផ្គរលាន់ គ្រហឹមៗ ហើយក៏មានភ្លៀង ស្រិចៗ ជួនឆាប់ជួនយូរ ជួនកាលមានទាំងរន្ទះបា.ញ់ឆុងឆាំងឆេះដាច់
សៀវភៅ «មួយសែនបញ្ហា» អត្ថាធិប្បាយថា ក្នុងរដូវភ្លៀង ផ្ទាំងពពករសាត់ពាសពេញ ផ្ទៃអាកាស ជួនមានបញ្ចេញស័ព្ទផ្គរលាន់ គ្រហឹមៗ ហើយក៏មានភ្លៀង ស្រិចៗ ជួនឆាប់ជួនយូរ ជួនកាលមានទាំងរន្ទះបាញ់ឆុងឆាំងឆេះដាច់ចុងត្នោតក៏មាន… ទាំងនេះសុទ្ធតែជាបាតុភូតធម្មជាតិដែលមនុស្សលោកបានដឹងឮសឹងគ្រប់គ្នា តែអ្នកដែលយល់ពីមូលហេតុវាមានចំនួនតិចណាស់ ។
តើហេតុអ្វីបានជាភ្លៀង ឥឡូវនេះសូមនិយាយជា ត្រួសៗ ពីមូលហេតុដែលមានភ្លៀង ។ មុននឹងមានភ្លៀងធ្លាក់ ជាដំបូងគឺមានចំហាយទឹកជាច្រើនឥតឧបមា ហើយផើតអណ្តែតដោយសារកម្តៅព្រះអាទិត្យទៅដល់កណ្តាលលំហអាកាស ។ ក្នុងចំហាយទាំងនេះផ្តុំគ្នាជាផ្ទាំងពពក យូរៗទៅវាអាចកកើតជាតំណក់ទឹកជាច្រើន នៅពេលដែលសីតុណ្ហភាពចុះត្រជាក់ ហើយតំណក់ទឹកដ៏ច្រើនកកកុញផ្តុំគ្នាមានទំហំកាន់តែធំឡើង ហើយកាន់តែធ្ងន់ឡើង រហូតដល់អាកាសទ្រាំទម្ងន់លែងបាន ទឹកនោះនឹងត្រូវធ្លាក់ចុះមកដីហៅថា «ភ្លៀងធ្លាក» ។
ផ្ទាំងពពកដែលពោរពេញទៅដោយតំណក់ទឹកយ៉ាងច្រើនកុះករបានរសាត់អណ្តែតនៅលើលំហអាកាសតាមកម្លាំងវាតាដែលផាយផាត់មិនឈប់ឈរ ម្តងអណ្តែតទៅត្បូង ម្តងអណ្តែតទៅជើង ម្តងអណ្តែតទៅលិច ម្តងអណ្តែតទៅកើត លុះអណ្តែតទៅប៉ះនឹងខ្យល់អាកាសក្តៅដែលជះយ៉ាងខ្លាំងមកពីដី ដុំពពកទាំងអស់នេះនឹងបែកខ្ចាយចេញជាមួយ ជាពីរ ជាបី ភាគ នីមួយៗនៃ ដុំពពកដែលបែកចេញពីគ្នាទាំងនេះ វាមានភាពមិនប្រក្រតីទេ ដ្បិតមានដុំពពកខ្លះត្រូវខ្វះចំនួនអេឡិចត្រុង កើតជាធាតុអគ្គិសនីឈ្មោល រីឯដុំពពកខ្លះទៀតនឹងត្រូវមានចំនួនអេឡិចត្រុងលើសប្រក្រតី ក៏កើតជាធាតុអគ្គិសនីញី ។ ផ្ទាំងពពកទាំងឡាយដែលខ្លះមានធាតុភ្លើងឈ្មោល ខ្លះមានធាតុភ្លើងញី បានរសាត់អណ្តែតតទៅទៀត រហូតដល់ពេលចៃដន្យមួយ ផ្ទាំងពពកដែលមានធាតុភ្លើងខុសគ្នានេះបានខិតជិតគ្នា ដូច្នេះអេឡិចត្រុងយ៉ាងច្រើនត្រូវរត់រហូតខ្ទាតចេញពីផ្ទាំងពពក ហើយក៏កិតគ្នាយ៉ាងខ្លាំង និងអណូក្នុងអាកាសបណ្តាលឱ្យកើតជាកម្តៅហួសកម្រិត ក៏ឆេះផ្ទុះចេញជាសំឡេងលាន់កក្រើកមេឃកក្រើកដី ។ ផ្លេកបន្ទោរ និងផ្គរលាន់គឺកើតឡើងក្នុងពេលជាមួយគ្នា ក៏ប៉ុន្តែដោយសារកាំរស្មីមានល្បឿនលឿនជាងសំឡេងបានយើងមើលឃើញមានផ្លេកបន្លោរមុនផ្គរលាន់ ។ ផ្លេកបន្ទោរ គឺកើតឡើងដោយផ្ទាំងពពកដែលមានធាតុភ្លើងខុសគ្នា រត់ប៉ះទង្គិចគ្នាឆេះយ៉ាងដូច្នេះឯង ឯរន្ទះក៏អ៊ីចឹងដែរ គឺវាកើតឡើងដោយសារផ្ទាំងពពកដែលរត់រកគ្នានេះ ។
បើផ្ទាំងពពកមានទំហំធំបានសេចក្តីថាធាតុអគ្គិសនីមានតង់ស្យុង(Tension) ខ្លាំង កម្លាំងស្រូបរវាងភ្លើងឈ្មោល និងភ្លើងញីក៏ខ្លាំង ដូច្នេះចំនួនអេឡិចត្រុង(Electron) ដែលរបូតខ្ទាតចេញពីផ្ទៃពពកជ្រែកកាត់អាកាស កើតជាភ្លើងឆេះក៏ខ្លាំង រីឯកម្តៅហួសហេតុក៏កើតក្នុងរយៈពេលយ៉ាងខ្លី បណ្តាលឱ្យផ្ទុះខ្ទ័រសំឡេងឡើងយ៉ាងខ្លាំងហួសប្រមាណ នេះហើយដែលហៅថា«រន្ទះបាញ់»។
សរុបសេចក្តីទៅគឺថា កាលណាផ្ទាំងពពកមានទំហំតូច ការផ្ទុះរន្ទឺសំឡេងនោះក៏ខ្សោយ គឺគេមិនឱ្យឈ្មោះថារន្ទះទេ ហៅថាផ្លេកបន្ទោរ ។ បើផ្ទុះរន្ទឺសំឡេងខ្ទ័រញ័ររណ្តំធរណី ព្រៃឈើ និងផ្ទះសម្បែងនោះ ទើបហៅថា «រន្ទះបាញ់» ។
រន្ទះខ្លះមិនមែនកើតឡើងដោយផ្ទាំងពពកសុទ្ធទេ គឺកើតដោយរយៈពពក និងផែនដី ។ មានពពកខ្លះអណ្តែត យូរៗ ទៅស្រាប់តែខិតទៅជិតចុងត្នោត ឬចុងរុក្ខជាតិ អគារខ្ពស់ៗ ។ល។ ដែលខ្ពស់ផុតគេឯង ពេលនោះកម្លាំងអគ្គិសនីក្នុងពពកវានឹងជះថាមពលទៅលើវត្ថុទាំងនោះ ហើយនៅលើតួវត្ថុទាំងនោះក៏កើតជាធាតុអគ្គិសនីដែរ តែផ្ទុយពីពពកនោះ ។ ឧបមា បើពពកនោះមានធាតុឈ្មោល វត្ថុទាំងនោះត្រូវមានធាតុញី ហើយក៏កើតមានកម្លាំងស្រូបអេឡិចត្រុងយ៉ាងខ្លាំងបណ្តាលឱ្យអេឡិចត្រុងទាំងឡាយក្នុងវត្ថុនោះប្រមូលផ្តុំទៅចុងខាងលើ ហើយខិតទៅជិតពពក លុះយូរបន្តិចវត្ថុដែលមានធាតុអគ្គិសនីផ្ទុយគ្នា វានឹងស្រូបឆក់គ្នាកាន់តែ ខ្លាំងឡើងៗ ផ្ទាំងពពកក៏ខិតមកកាន់តែ ទាបទៅៗរហូតដល់ជិតប៉ះគ្នានិងវត្ថុខាងក្រោមមួយរំពេចមកវាផ្ទុះចេញជាផ្កាភ្លើង ទីនោះក៏ត្រូវអន្តរាយខូចខាតមិនខាន ។
ម្យ៉ាងទៀតនៅលើវាលទំនាបដ៏ល្ហល្ហេវគ្មានរុក្ខជាតិ ខ្ពស់ៗ បើមានមនុស្សធ្វើដំណើរកាត់ទីនោះ ក្បាលមនុស្សនោះត្រូវមានកម្ពស់ខ្ពស់ជាងគេក្នុងទីនោះ ដូច្នេះកម្លាំងអគ្គិសនីក្នុងផ្ទៃពពក ត្រូវមានប្រតិកម្មជាមួយមនុស្ស គឺរវាងពពក និងមនុស្សនោះត្រូវមានតង់ស្យុង ។ ហើយតង់ស្យុងនោះវានឹងកើតជាកម្លាំង នៅពេលដែលពពកបន្ទាបចុះមក ហើយវានឹងផ្ទុះនៅពេលដែលដល់កម្រិត ។
មនុស្សដែលមានដាក់លោហធាតុក្នុងខ្លួន ដូចជាពាក់គ្រឿងអលង្ការ ខ្សែ.ក ខ្សែដៃ នាឡិកាជាដើម អាចនឹងបណ្តាលឱ្យរន្ទះបាញ់ងាយត្រូវជាងអ្នកដែលមិនមានពាក់ ព្រោះគ្រឿងលោហធាតុទាំងនេះសម្បូរទៅដោយអេឡិចត្រុងសេរី វាងាយឆ្លងភ្លើងជាទីបំផុត ។
ដោយសារការស្រាវជ្រាវរបស់មនុស្សលោក ទើបមានមធ្យោបាយការពាររន្ទះគ្រប់បែបយ៉ាង ដូចជានៅចុងកំពូលព្រះវិហារ ចុងកំពូលអគារខ្ពស់ៗ គេតែងដោតបង្គោលដែកម្យ៉ាងស្រួចទៅលើ ហើយតខ្សែលោហធាតុពីបង្គោលនោះឆ្លងទៅដី កាលបើមានរន្ទះកើតឡើង អេឡិចត្រុងទាំងឡាយនឹងរត់ឆ្លងខ្សែលោហធាតុជាមួយផែនដីបន្ថយកម្លាំងតង់ស្យុង រវាងពពក និងចុងបង្គោលបានយ៉ាស្រួល ។ ជួនកាលអង់តែន(Antenne) វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ក៏អាចបណ្តាលឱ្យកើតជាគ្រោះថ្នាក់ដោយរន្ទះបាញ់ដែរ ។ ដូច្នេះបើចង់ចៀសវាងរន្ទះ គេត្រូវយកខ្សែអង់តែនទូរទស្សន៍តភ្ជាប់ជាមួយបំពងទឹកម៉ាស៊ីនក៏បានដែរ ។ ពេលភ្លៀងធ្លាក់យើងត្រូវកុំឈរជ្រកភ្លៀងនៅក្រោមដើមឈើ នៅកៀនជញ្ចាំងឥដ្ឋ ហើយចៀសវាងកុំឱ្យមានគ្រឿងលោហធាតុក្នុងខ្លួនឱ្យសោះ ។ នេះជារបៀបការពារម្យ៉ាងដែលយើងគួរតែចេះក្នុងការរស់នៅរបស់យើង ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ