ចិនចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងចំពោះស្វាយខ្មែរ ខណៈតម្រូវការផ្លែឈើប្រណីតកើនឡើង
ចិន ៖ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ លោក ឈុំ ឆាំ (Chum Chamm) ដែលជាកសិករដាំស្វាយនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានឃើញ
ចិន ៖ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ លោក ឈុំ ឆាំ (Chum Chamm) ដែលជាកសិករដាំស្វាយនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានឃើញឈ្មួញវៀតណាមចូលមកចម្ការខ្មែរដើម្បីប្រមូលទិញផ្លែឈើ។
ឈ្មួញវៀតណាមទាំងនោះតែងនាំយកកម្មករខ្លួនឯងមកបេះ និងខ្ចប់ផ្លែឈើជាមួយក្រដាសពណ៌ត្នោតដោយដាក់ស្លាកកញ្ចប់ជាភាសាចិន មុនពេលដឹកផលិតផលទាំងនោះទៅកាន់ប្រទេសចិន និងតំបន់ផ្សេងៗទៀត។
លោកឈុំ ឆាំ កសិករវ័យ ៤៣ឆ្នាំបានថ្លែងប្រាប់កម្មវិធី This Week in Asia របស់កាសែត South China Morning Post ដូច្នេះថា «យើងជាកសិករ យើងមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការដឹកជញ្ជូនឡើយ។ ប៉ុន្តែវាធ្វើឲ្យខ្ញុំមិនសប្បាយចិត្ត នៅពេលឈ្មួញវៀតណាមដាក់ស្លាក ផលិតនៅវៀតណាម (Made in Vietnam) នៅផលិតផលខ្មែរ»។
ជាធម្មតា កសិករខ្មែរលក់ផលិតផលស្វាយរបស់ពួកគេទៅឲ្យឈ្មញវៀតណាម ដែលជាផ្នែកមួយនៃពាណិជ្ជកម្មតាមព្រំដែន ប៉ុន្តែក៏មានហេតុផលផ្សេងទៀតផងដែរដូចជា កម្ពុជាខ្វះកិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញ បច្ចេកវិទ្យា និងទុនវិនិយោគសម្រាប់ដំណើរការ និងដឹកជញ្ជូនផ្លែឈើដោយផ្ទាល់ទៅកាន់អ្នកបញ្ជាទិញធំៗដូចជាចិនជាដើម។
កាលពីខែមិថុនា ទីក្រុងប៉េកាំង និងភ្នំពេញបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យមានការនាំចូលផលិតផលខ្មែរចូលទៅក្នុងផ្សារចិន។
នៅខែមេសា ចិនបានបញ្ជាក់ថាចម្ការស្វាយខ្មែរចំនួន៣៧កន្លែង និងរោងចក្រវេចខ្ចប់ចំនួន៥ ស្របតាមស្តង់ដារសម្រាប់នាំចេញទៅចិន។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងចិន និងកម្ពុជាដែលចូលជាធរមានកាលពីថ្ងៃសោរ៍កន្លងទៅនេះ ត្រូវគេរំពឹងថានឹងជួយជំរុញដល់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាដោយកាត់បន្ថយពន្ធលើមុខទំនិញស្ទើរតែទាំងអស់មកត្រឹមសូន្យ រួមមានផលិតផលស្វាយជាដើម។
ស្វាយកម្ពុជាត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាមានរស់ជាតិផ្អែមឆ្ងាញ់ និងជាពូជដ៏ពេញនិយមមួយដូចជា ស្វាយកែរមៀត ត្រូវបានលក់ទៅវៀតណា និងថៃ ដែលប្រទេសទាំងនោះធ្វើការនាំចេញបន្តទៅកាន់ចិន។
លោក ឈុំ ឆាំ និយាយថា «ឈ្មួញវៀតណាមចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយចិន ដោយពួកគេនិយាយថាមានដីចម្ការស្វាយ ៥០០ហិចតាដើម្បីផ្គត់ផ្គងទៅទីផ្សារចិន ប៉ុន្តែការពិតចម្ការស្វាយរបស់ពួកគេមានតែ ៥ហិចតាប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះផ្លែស្វាយភាគច្រើនរបស់ពួកគេគឺទិញបន្តពីចម្ការនៅកម្ពុជា» ។
ការមានប្រព័ន្ធមិនល្អ មានន័យថាកសិករខ្មែរមិនអាចចាប់យកតម្លៃសំខាន់ៗពីដំណាំរបស់ពួកគេបានឡើយ ដោយសារពួកគេមិនមានលទ្ធភាពចូលក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិដោយផ្ទាល់។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទុកសិង្ហបុរី InfoCo Asia។
ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគនេះបានជួយសាងសង់រោងចក្រកែច្នៃស្វាយថ្មីមួយ ដើម្បីជួយដល់កសិករចំនួន ៧៧២នាក់នៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។
ការនាំចូលផលិតស្វាយរបស់ចិន ទាំងស្វាយស្រស់ និងកែច្នៃមានការកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំនេះដោយការនាំចូលកើនឡើង ៥ដងចន្លោះឆ្នាំ ២០១៩ និង ២០២០។
កាលពីឆ្នាំមុន ចិនបាននាំចូលស្វាយ ៨៤.០០០តោន ដោយក្នុងនោះមានប្រមាណ ៨០ភាគរយនាំចូលពីវៀតណាម។
ប៉ុន្តែតួលេខនៃការនាំចូលស្វាយរបស់ចិននៅឆ្នាំនេះ មានត្រឹមតែ ១០.០០០តោនប៉ុណ្ណោះពីខែមករា ដល់ខែវិច្ឆិកា ដោយសារតែការរាតត្បាតវីរុសកូវីដ ១៩បានបង្អាក់ដល់ខ្សែសង្វាក់ផ្គងផ្គង់ និងតម្រូវការមានការធ្លាក់ចុះ។
អ្នកនាំចូលស្វាយជាច្រើនបាននិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាជាមួយចិន នឹងមិនធានាពីការកើនឡើងលាភសំណាងសម្រាប់កសិករកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលមួយយប់នោះទេ។
អ្នកនាំចូលស្វាយហុងកុង ដែលបានទិញស្វាយរបស់កម្ពុជាអស់ជាច្រើនឆ្នាំបាននិយាយថា «ទីផ្សារប្រផេះ» សម្រាប់ស្វាយកម្ពុជានៅព្រំដែនកម្ពុជា និងនៅប្រទេសចិនក្នុងខេត្តក្វាងស៊ី (Guangxi) នឹងធ្វើឲ្យខូចតម្លៃ និងបរិមាណស្វាយដែលចិនទិញ។
អ្នកបញ្ជាទិញដែលមិនបញ្ចេញឈ្មោះរូបនោះនិយាយថា «នៅក្វាងស៊ី ពួកគេមានទីក្រុងធំៗជាច្រើនដូចជាកន្លែងបោះដុំ ដែលលក់ផ្លែឈើពីវៀតណាមដោយគ្មានរបាយការណ៍ និងគ្មានពន្ធគយ»។
គាត់បន្ថែមថា ផ្លែឈើទាំងនោះនៅក្នុងខេត្តក្វាងស៊ីនឹងត្រូវគេធ្វើការចែកចាយទៅទូទាំងប្រទេសចិន។
ចំណែកលោក ឈុំ ឆាំ និយាយថាឈ្មួញចិនហាក់មិនព្យាយាមរកតម្លៃដែលទាបពីវៀតណាមតាមរយៈការទិញពីកសិករខ្មែរដោយផ្ទាល់។
លោកថ្លែងថា «ពួកគេឲ្យតម្លៃ ១.៣០០រៀល (០,៣២ដុល្លារ)ក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ យើងមិនអាចចំណេញបានទេក្នុងការលក់តម្លៃនេះ»។
លោកថា «នៅពេលឈ្មួញវៀតណាម ឬថៃទិញពួកយើងក្នុងតម្លៃថ្លៃបន្តិច ឈ្មួញចិនចាប់ផ្តើមប្រជែងទិញដោយឲ្យតម្លៃក្នុងមួយគីឡូ ១.៩០០រៀន នៅពេលពួកគេដឹងថា ពួកខ្ញុំបានយល់ព្រមលក់ឲ្យឈ្មួញវៀតណាមក្នុងមួយគីឡូតម្លៃ ១.៧៥០រៀល»។
កសិករខ្មែររូបនេះសង្ឃឹមថានឹងការផ្តល់មូលនិធិ និងការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាលបន្ថែមពីវិធីលក់ផលិតផលដោយផ្ទាល់ទៅប្រទេសចិន។
ចំណែកកសិករម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ឡាច លាប (Lach Leab) វ័យ ៥២ឆ្នាំ ដែលមានដាំស្វាយលើផ្ទៃដី ៤០ហិចតាបាននិយាយថា គាត់មានបទពិសោធន៍មិនសូវល្អក្នុងការរកស៊ីជាមួយឈ្មួញចិន។ គាត់ថា ឈ្មួញចិនបានបង់ប្រាក់ឲ្យគាត់តែ ៣០ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៃតម្លៃព្រមព្រៀងគ្នាគឺ ២.០០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម ប៉ុន្តែមិនបានបង់ប្រាក់នៅសល់ទៀតទេ។
លោកថ្លែងថា «ពួកគេនិយាយថាពួកគេមិនអាចបង្វិលលុយទាន់ពេល ប៉ុន្តែពួកគេប្រមូលស្វាយដាក់ឡានរួច ហើយពួកគេទាំងអស់ទៅបាត់ឈឹង។ ខ្ញុំមិនបានលុយអីទៀតទេ ក្រៅពីប្រាក់ដែលពួកគេបង់បានតែ ៣០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ»។
«ទោះបីមានបទពិសោធន៍បែបនេះក្តី លោក ឡាច លាប និយាយថាលោកនឹងរកស៊ីជាមួយឈ្មួញចិនម្តងទៀត ប្រសិនពួកគេផ្តល់តម្លៃល្អ និងមានកុងត្រាផ្គត់ផ្គង់ច្រើនឆ្នាំ»៕ (យោងតាមប្រភព៖ South China Morning Post)
ចែករំលែកព័តមាននេះ