ប្រវត្តិល្ខោនខោល ឬភាណីរបស់កម្ពុជា (នៅមានត)
បើយើងពិនិត្យមើលវិធីនិពន្ធក្នុងសៀវភៅទាំង១៦ខ្សែនោះ យើងឃើញថារបៀបនិពន្ធ មិនមែនសរសេរបែបប្រលោមលោកធម្មតាឡើយ ។ ផ្ទុយទៅវិញយើងឃើញជារបៀបកាត់កងឆាកល្ខោន ដោយកាត់សាច់រឿង ជាដុំៗ
បើយើងពិនិត្យមើលវិធីនិពន្ធក្នុងសៀវភៅទាំង១៦ខ្សែនោះ យើងឃើញថារបៀបនិពន្ធ មិនមែនសរសេរបែបប្រលោមលោកធម្មតាឡើយ ។ ផ្ទុយទៅវិញយើងឃើញជារបៀបកាត់កងឆាកល្ខោន ដោយកាត់សាច់រឿង ជាដុំៗ ជាអន្លើៗ បន្តបន្ទាប់គ្នា… ។ មានពាក្យពោលដែលយើងសង្កេតឃើញភាគច្រើនជាកំណាព្យបទកាកគតិ បទព្រហ្មគីតិ បទពំនោល និងបទពាក្យ៦ជាដើម ។ សម្រាប់ឱ្យអ្នកពោល និងសិល្បករអ្នកសម្តែង អាចសម្តែងបានងាយស្រួលទៅវិញ ។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងអត្ថបទជាច្រើននៃសៀភៅទាំង១៦ខ្សែនេះ មានពាក្យខ្លះ បញ្ជាក់ពីការដឹនាំរឿង បង្ហាញបទពោល និងមានឈ្មោះបទភ្លេងយ៉ាងច្រើនទៀតផង…។ ក្នុងចំណោមបទទាំងនោះ មានបទមួយឭចំនួនធំដែលអ្នកស្រាវជ្រាវ និងចងក្រងឯកសារពុំស្គាល់ព្រោះការសិក្សាផ្នែកតន្ត្រីនៅរកឈ្មោះពុំទាន់ឃើញអស់នៅឡើយ…។ ដូច្នេះអ្នករៀបរៀងសូមលើកយកតែបទមួយចំនួនដែលយើងស្គាល់ឈ្មោះ…យល់ពីសារសំខាន់របស់បទសម្រាប់ប្រើក្នុងល្ខោន ហើយដែលប្រជាជនកម្ពុជានិយមប្រើរហូតដល់សព្វថ្ងៃ និងបទខ្លះទៀតដែលយល់ថា គ្រាន់តែជាការព្នាយឈ្មោះបន្តិចបន្តួច ទៅតាមពេលវេលាដ៏យូរលង់ប៉ុណ្ណោះដូចជា៖
១-បទស្ដេចលីលា ៖ខ្សែ១ ទំព័រ១ ជាពញាដើរ ខ្សែ៧៦ទំព័រ៩ហើយដែលសព្វថ្ងៃមានអ្នកខ្លះហៅផ្សាដឺន តាមភាសាថៃ ដែលបកប្រែយកពីឈ្មោះដើមរបស់ខ្មែរទៅ… និងអ្នកខ្លះហៅថាស្ដេចយាង ។
២-បទដំណក ៖ ខ្សែ០១ទំព័រ៤៧ ជាបណ្ហក ខ្សែ៣ ទំព័រ២៣ ជាបណ្ហក ខ្សែ៤ ទំព័រ២១, ជាកែវណក ខ្សែ៦ទំព័រ២២, ជាបិនណក ខ្សែ៩ទំព័រ១៥ ជាដំណក ខ្សែ៩ទំព័រ៣២, ជាបទក្រៅណក ខ្សែ៧៦ទំព័រ៣៣… ឈ្មោះក្រៅណកនេះត្រូវបានគេប្រើរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
៣-បទឆាន ៖ ខ្សែ៧៥ ទំព័រ៣ ប្រហែលជាបទជើតឆាន ដែលយើងប្រើសព្វថ្ងៃទេដឹង ?
៤-បទទ្រង់គ្រឿង ៖ ខ្សែ៧៥ ទំព័រ១ ប្រហែលជាបទខមទ្រង់គ្រឿង ដែលខ្មែរប្រើសព្វថៃ្ងទេដឹង ?
៥-បទស្ដេចលា ៖ ខ្សែ១ ទំព័រ៣២ រហូតដល់ខ្សែ១០ ទំព័រ២៤ បទនេះប្រហែលជាបទលា ដែលមានប្រើរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ព្រោះក្នុងឯកសារនេះ កន្លែងខ្លះបទឱត សរសេរជាសម្ដេចឱត ក៏មាន ។
៦-បទស្មឹងថង ៖ ខ្សែ៧៥ ទំព័រ៣៨ បទនេះប្រហែលជាបទសមិនថង សព្វថ្ងៃ ។
៧-បទពញាសោក ៖ ខ្សែ៧៥ ទំព័រ៣៩ បទនេះសព្វថ្ងៃអ្នកខ្លះហៅផ្យាសុ តាមភាសាថៃ ដែលបកពីឈ្មោះដើមរបស់ខ្មែរទៅ និងអ្នកខ្លះទៀតនិយមហៅបទ មន្ត្រីសោកាក៏មាន។
៨-បទថយ៉យ ៖ ខ្សែ៧៥ ទំព័រ៤៣ គឺបទតាយ៉យ ដែលមានប្រើសព្វថ្ងៃ ។
៩-បទក្លុម ៖ ខ្សែ៧៥ ទំព័រ១ រហូតដល់ខ្សែ៧៩ ឃើញប្រើឈ្មោះដដែល បទនេះគឺបទក្លុំ ឬក្លុម ឬខ្ញុំដែលជាឈ្មោះនិយមប្រើសព្វថ្ងៃ ។
១០-បទច្រះ ៖ ខ្សែ១ ទំព័រ១០ រហូតដល់ខ្សែ១០ ឃើញប្រើឈ្មោះដដែល…។ ចាប់ពីខ្សែ៧៥ ទំព័រ៦ សល់ខ្សែ៨០ ឃើញប្ដូរមកប្រើឈ្មោះត្រះវិញ បទនេះគឺបទត្រាក់ ដែលមានប្រើសព្វថ្ងៃ ។
១១-បទឌិត ៖ ខ្សែ១ ទំព័រ២៤ រហូតដល់ខ្សែទី៨០ ប្រើឈ្មោះដដែល ។ បទនេះគឺបទអូត ដែលគេនិយមប្រើសព្វថ្ងៃ ។
១២-បទស្មើ ៖ ខ្សែ៧៥ ទំព័រ១៥ រហូតដល់ខ្សែ៨០ ប្រើឈ្មោះដដែល ។ បទនេះគឺបទស្មើ ដែលប្រើសព្វថ្ងៃ ។
១៣-បទយានី ៖ ខ្សែ៧៧ ទំព័រ៤៨ រហូតដល់សព្វថ្ងៃប្រើឈ្មោះដដែល ។
(នៅមានត)
ចែករំលែកព័តមាននេះ