ថ្ងៃ១៥តុលា ខួបគម្រប់ ៩ឆ្នាំនៃការយាងចូលព្រះទិវង្គត ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ
- ភ្នំពេញ
រាជធានីភ្នំពេញ៖ ថ្ងៃ១៥តុលា ឆ្នាំ២០១២-ថ្ងៃ១៥តុលា ឆ្នាំ២០២១ ជាខួបគម្រប់ ៩ឆ្នាំ នៃការយាងចូលព្រះទិវង្គត ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្តេចព្រះ នរោត្តម…
រាជធានីភ្នំពេញ៖ ថ្ងៃ១៥តុលា ឆ្នាំ២០១២-ថ្ងៃ១៥តុលា ឆ្នាំ២០២១ ជាខួបគម្រប់ ៩ឆ្នាំ នៃការយាងចូលព្រះទិវង្គត ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្តេចព្រះ នរោត្តម…
រាជធានីភ្នំពេញ៖ ថ្ងៃ១៥តុលា ឆ្នាំ២០១២-ថ្ងៃ១៥តុលា ឆ្នាំ២០២១ ជាខួបគម្រប់ ៩ឆ្នាំ នៃការយាងចូលព្រះទិវង្គត ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ ថ្ងៃ១៥តុលា រៀងរាល់ឆ្នាំ ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាល កំណត់ជាបុណ្យជាតិ ដែលត្រូវឈប់សម្រាក និងជាថ្ងៃគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ដោយធ្វើទ្រង់ទ្រាយធំ ថ្នាក់ជាតិ នៅព្រះបរមរូប តម្កល់នៅសួនច្បារវិមានឯករាជ្យ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
.ព្រះរាជជីវប្រវត្តិសង្ខេប ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ «ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ»
ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រខ្មែរ ប្រសូតនៅថ្ងៃអង្គារ ទី៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩២២ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៣០ ដល់ឆ្នាំ១៩៤០ ព្រះអង្គបានចូលសិក្សានៅសាលាបឋមសិក្សា FRANCOIS BAUDOIN និងវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ រាជធានីភ្នំពេញ។ បន្ទាប់មក ព្រះអង្គ ត្រូវបានជ្រើសតំាង និងថ្វាយព្រះរាជឋានៈព្រះអង្គ ជាព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា។ ព្រះអង្គឡើងគ្រងរាជសម្បត្តិ នាថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៤១។
នៅឆ្នាំ១៩៤៦ និងឆ្នាំ១៩៤៨ ព្រះអង្គបានបន្តការសិក្សាជាន់ខ្ពស់នៅសាលាអនុវត្តន៍ទ័ពសេះ និងកងទ័ពរថពាសដែក នៅសូមៀរ (SAUMBUR) ប្រទេសបារំាង។
ឆ្នាំ១៩៤៧ ព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ មានមហាជោគជ័យ ក្នុងការទាមទារឱ្យរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ សងមករាជាណាចក្រកម្ពុជាវិញ ជាដាច់ខាតនូវខេត្តខ្មែរ ដែលក្នុងពេលមានចម្បាំងសកលលោកលើកទី២ ថៃឡង់ដ៍ បានយកពីកម្ពុជាទៅ គឺខេត្តបាត់ដំបង សៀមរាប កំពង់ធំ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង។
ឆ្នាំ១៩៤៩ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានទាមទារឱ្យបារំាង បញ្ឈប់នូវសន្ធិសញ្ញាអាណាព្យាបាល ដែលបានចុះហត្ថលេខា នៅឆ្នំា១៨៦៣ និងឆ្នាំ១៨៨៤។ នៅឆ្នាំ១៩៤៩ ដដែល ព្រះអង្គបានឡាយព្រះហត្ថខាលើសន្ធិសញ្ញាឯករាជ្យ ដែលប្រទេសបារាំង ព្រមទទួលស្គាល់តាមផ្លូវច្បាប់ នូវឯករាជ្យរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩៤៩ នេះ លុបចោលនូវសន្ធិញ្ញាអាណាព្យាបាលឆ្នាំ១៨៦៣ និងឆ្នាំ១៨៨៤។
ពីឆ្នាំ១៩៥២ ដល់ឆ្នាំ១៩៥៣ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានយាងបំពេញ ព្រះរាជបូជនីយកិច្ចទាមទារកេតនភណ្ឌឯករាជ្យ ១០០ភាគរយ ជូនមាតុភូមិ។
នៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ជិកា ឆ្នាំ១៩៥៣ ដោយស្នាព្រះហស្ថដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមរបស់ព្រះអង្គ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានទទួលឯករាជ្យទំាំងស្រុងពីសាធារណរដ្ឋបារំាំង។ ប្រជារាស្រ្តកម្ពុជាទូទំាំងប្រទេស សូមថ្វាយព្រះកិត្តិនាមព្រះអង្គជា «ព្រះមហាវីរបុរសជាតិ-ព្រះបិតាឯករាជ្យជាតិ»។
ឆ្នាំ១៩៥៤ ព្រះអង្គ បានបញ្ជូនរាជគណៈប្រតិភូ ជាតំណាងរបស់ព្រះអង្គ ទៅចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិ ស្តីពី បញ្ហាឥណ្ឌូចិន នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ (GENEVE) ដែលមានប្រទេសកម្ពុជា ចូលរួមក្នុងឋានៈជារដ្ឋឯករាជ្យ ឯកភាពជាតិ។
នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៥ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គ បានដាក់រាជថ្វាយព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សុរាម្រិត ជាព្រះរាជបិតា។ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តម សុរាម្រិត ជាព្រះរាជបិតា ព្រះអង្គបានប្រទានចំពោះព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ នូវព្រះបរមងារជា «សម្តេចព្រះឧបយុវរាជ នៃព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា»។
ថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៥ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះបានបង្កើតចលនាសង្គមរាស្រ្តនិយម ដែលគណបក្សជាច្រើន បានចូលរួមក្នុងចលនានោះ។
ពីថ្ងៃទី១៨ ដល់ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៥៥ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានយាងចូលរួមក្នុងសន្និសីទកំពូលអាហ្រ្វិក-អាស៊ីលើកទី១ នៅទីក្រុងបាន់ឌុង (ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី) ហើយនៅទីនោះ ព្រះអង្គបានប្រកាសពីនយោបាយអព្យាក្រឹត ក្នុងឯករាជ្យទាំងស្រុង និងសន្តិសហវិជ្ជមាន នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាមួយបណ្តាប្រទេសទំាងអស់ ដោយមិនគិតពីមនោគមវិជ្ជាឡើយ។
ព្រះអង្គ បានជួបជាលើកដំបូង ជាមួយនឹងលោក ហ្សវ៉ាហារឡាល់ នេរុ (JAWAHARLAL NEHRU) នាយករដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌា លោក ហ្គាម៉ាល់ អាប់ដែល ណាស្ស៊ែរ (GAMAL ABDEL NASSER) ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់រួម លោក អាម៉េត ស៊ូការណូ (AHMED SUKARNO) ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី លោក ជូ អេនឡាយ (ZHOU EN LAI ) នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។
ថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៥៥ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គ បានទទួលមហាជោគជ័យក្នុងការបោះឆ្នោតសភាជាតិ ដោយបានការទទួលគំាទ្រពីប្រជារាស្រ្តខ្មែរច្រើនលើសលប់។ ព្រះអង្គបានទទួលព្រះរាជឋានៈ ជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ហើយឋានៈ ជាប្រមុខ នៃប្រជារាស្រ្តខ្មែរ ព្រះអង្គបានបំពេញព្រះរាជកិច្ចដឹកនាំ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាទូទៅ ក្នុងគ្រប់វិស័យ នៃការកសាងជាតិរបស់ព្រះអង្គ ជាពិសេសការលើស្ទួយនារី ឱ្យមានភាពស្មើគ្នានឹងបុរសក្នុងការងារ។
ថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៥៥ ក្រោមព្រះរាជកិច្ចដឹកនាំរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ប្រទេសកម្ពុជា បានចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ។
នៅឆ្នាំ១៩៥៦ នៅប្រីយ៉ូនី (BRIONI) នៃសាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធសង្គមនិយមយូហ្គោស្លាវី ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានក្លាយជាបិតាស្ថាបនិកទី៥ ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធដោយបានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើធម្មនុញ្ញនៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ បន្ទាប់ពីអ្នកផ្តួចផ្តើមគំនិតដ៏សំខាន់ ៤ រូបទៀតៈ លោក ហ្សូស៊ីប ប្រូស ទីតូ (JOSIP BROZ TITO ) ប្រធានាធិបតីយូហ្គោស្លាវី លោក ហ្សាវ៉ាហារឡាល់ នេរុ ((JAWAHARLAL NEHRU) នាយរដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌា លោក អាម៉េត ស៊ូការណូ (AHMED SUKARNO) ប្រធានាធិបតី ឥណ្ឌូណេស៊ី និងលោក ហ្គាម៉ាល់ អាប់ដែល ណាស្ស៊ែរ (GAMAL ABDEL NASSER) ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់រួម។
នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៥៦ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងរាជឋានៈជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ព្រះអង្គបានយាងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចជាផ្លូវរដ្ឋ នៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងបានជួបជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំចិនជាច្រើនរូប មានលោកប្រធាន ម៉ៅ សេទុង (MAO TSETUNG) ជាដើម។ ព្រះអង្គ បានឡាយព្រះហស្ថលេខា លើសេចក្តីប្រកាសរួម ស្តីពី មិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន។
នៅឆ្នាំ១៩៦០ ព្រះករុណាព្រះ បាទសម្តេចព្រះ នរោត្តម សុរាម្រិត ទ្រង់សោយព្រះទិវង្គត ពេលនោះ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានសមាជិកសភាខ្មែរ បានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទជ្រើសតាំងព្រះអង្គជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ នៃព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា។ ក្នុងព្រះរាជឋានៈនេះ ព្រះអង្គបន្តការដឹកនាំប្រជារាស្រ្តខ្មែរ ក្នុងព្រះរាជកិច្ចកសាងជាតិមាតុភូមិយ៉ាងសកម្មជាទីបំផុត។
ខែកញ្ញា ឆ្នំា១៩៦០ នៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានលើកឡើងនូវផែនការបង្កើតឡើងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាតំបន់អព្យាក្រឹត រវាងប្លុកមហាអំណាចទំាំងពីរ។
ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦១ តាមព្រះរាជតម្រិះផ្តួចផ្តើមរបស់ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ សន្និសីទជាតិមួយ ត្រូវបានបង្កើតឡើង នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ (GENEVE) ដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់រវាងភាគីទំាំង៣ នៅប្រទេសឡាវ។
ចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៦១ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានបំពេញព្រះរាជបេសកកម្មនយោបាយការទូត ដើម្បីទាមទារប្រាសាទព្រះវិហារ ជាសម្បត្តិវប្បធម៌បេតិកភណ្ឌជាតិខ្មែរ មកពីប្រទេសថៃ ដោយតុលាការទីក្រុងឡាអេ (LA HAYE) បានសម្រេចប្រគល់មកព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាវិញ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២។
នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នំា១៩៦១ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានយាងចូលរួមក្នុងសន្និសីទកំពូល លើកទី១ នៃចលនាមិនចូលបក្សសម័្ពន្ធ នៅបែលក្រាដ(BELG- RADE) នៃប្រទេសយូហ្គោស្លាវី ដែលមាន ២៩ប្រទេសចូលរួម។ នៅទីនោះ ព្រះអង្គបានថ្កោលទោសចំពោះអំពើរបស់ពួកអាណានិគមនិយមចក្រពត្តិនិយម និងការប្រកាន់ពូជសាសន៍។
នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៤ លោកឧត្តមសេនីយ៍ សាល ដឺហ្គោល (CHARLES de GAULLE) ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋបារាំង បានរៀបចំបដិសណ្ឋារកិច្ច ជាឧឡារិកថ្វាយព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ នៅទីក្រុងប៉ារីស។ លោកប្រធានាធិបតីបានទទួលដោយស្មោះសរនូវសំណើរបស់ភាគីកម្ពុជា ស្តីពី ការទទួលស្គាល់អាព្យាក្រឹតភាព នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
នៅចុងខែសីហា និងដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦៦ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានរៀបចំបដិសណ្ឋារកិច្ចទទួលជាឧឡារិក លោកឧត្តមសេនីយ៍ សាល ដឺហ្គោល (CHARLES de GAULLE) ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋបារំាង ដែលបានមកបំពេញទស្សនកិច្ចជាផ្លូវរដ្ឋ នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ថ្ងៃទី០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦៦ នៅក្នុងសុន្ទរកថា ដែលថ្លែងនៅពហុកីឡដ្ឋានជាតិ អូឡាំពិកភ្នំពេញ លោកប្រធានាធិបតី បានគាំទ្រព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលការពារឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី អាព្យាក្រឹត សន្តិភាពនៃខ្លួន។
ពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី០៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៦៦ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តខ្មែរ បានថ្វាយព្រះនាមព្រះអង្គ ថាជាព្រះបិតាឯករាជ្យជាតិ ព្រះបិតាសិក្សាធិការជាតិ ព្រះបិតាសុខាភិបាលជាតិ ព្រះបិតាកីឡាជាតិ ព្រះបិតាស្ថាបនាជាតិ សមិទ្ធផលនានាជាច្រើន បានត្រូវកសាងឡើង និងប្រារព្ធព្រះរាជពិធីសម្ពោធជាបន្តបន្ទាប់ សម្រាប់ប្រជារាស្រ្តប្រើប្រាស់នៅតាមបណ្តាខេត្ត ក្រុងនានា ជាពិសេសមានសមិទ្ធផលធំៗ មានដូចជា៖
-វិមានឯករាជ្យ
-វិមានរដ្ឋចំការមន
-ចំណតអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិពោធិចិនតុង
-ចំណតអាកាសយានដ្ឋានសៀមរាប
-ចំណតអាកាសយានដ្ឋានបែកចាន ខេត្តបាត់ដំបង
-ផ្លូវជាតិលេខ៤ ភ្នំពេញ ក្រុងព្រះសីហនុ
-កំពង់ផែអន្តរជាតិ ក្រុងព្រះសីហនុ
-សណ្ឋាគារឯករាជ្យ ក្រុងព្រះសីហនុ
-សាលមហោស្រពជាតិ ព្រះសុរាម្រិត ភ្នំពេញ
-សាលសន្និសីទចតុម្មុខ
-ពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡំាពិក ភ្នំពេញ
-ស្ពានព្រះមុនីវង្សទី២
-ស្ពានសង្គមរាស្រ្តនិយមឆ្លងកាត់ទន្លេសាប
-សាកលវិទ្យាល័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ភ្នំពេញ
-សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទបច្ចេកទេស
-សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទរដ្ឋបាល
-មហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច
-មហាវិទ្យាល័យគរុកោសល្យ
-ពុទ្ធិកសាលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ
-មហាវិទ្យាល័យសិល្បៈស្ថាបនា
-មហាវិទ្យាល័យសិល្បៈនិងមុខរបរ
-ពុទ្ធិកសាលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ
-សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទក្សេត្រសាស្រ្ត
-សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកំពង់ចាម
-សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទបាត់ដំបង
-សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទ តាកែវ កំពត
-រោងភាពយន្តរដ្ឋ
-ស្ថានីយទូរទស្សន៍ខេមរភូមិន្ទ
-មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរសូវៀត
-រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងកាត ក្រុងព្រះសីហនុ
-រោងចក្រស្រាបៀរ ក្រុងព្រះសីហនុ
-រោងចក្រ នរោត្តម ដំឡើងត្រាក់ទ័រ និងរថយន្តធំ ក្រុងព្រះសីហនុ
-រោងចក្រស្កសរ កំពង់ត្រំា ខេត្តកំពង់ស្ពឺ
-រោងចក្រវាយភ័ណ្ឌ ខេត្តបាត់ដំបង
-រោងចក្របាវក្រចៅ ដូនទាវ ខេត្តបាត់ដំបង
-រោងចក្រស៊ីម៉ង់ត៍ចក្រីទីង ខេត្តកំពត
-រោងចក្រកែវជើងឯក រាជធានីភ្នំពេញ
-រោងចក្រក្តារបន្ទះដីឥដ្ឋ ខេត្តកណ្តាល
-រោងចក្រក្រដាសឆ្លូង ខេត្តក្រចេះ
-រោងចក្រជីហ្វូសស្វាតទូកមាស ខេត្តកំពត
-រោងចក្រកង់ឡានតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល
-រោងចក្រត្រីខប្រអប់ ខេត្តកោះកុង
-រោងចក្រផលិតជ័រកៅស៊ូជប់ ខេត្តកំពង់ចាម
-រោងចក្រវារីអគ្គិសនីគីរីរម្យខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងសមិទ្ធផលនានាជាច្រើនទៀត នៅតាមបណ្តាស្រុក ខេត្ត ក្រុង ដូចជា សាលារៀន មន្ទីរ ពេទ្យ ទំនប់ទឹក ស្រះទឹក ប្រឡាយផ្លូវ ថ្នល់ស្ពានជាដើម។ល។
នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងពេលដែលព្រះអង្គ បំពេញព្រះរាជទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការ នៅសហភាពសូវៀត ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានទទួលរងគ្រោះ ដោយរដ្ឋប្រហារ មិនស្របច្បាប់មួយ នៅភ្នំពេញ គឺជារដ្ឋប្រហារយោធា ដែលមាន លន់ នល់ ជាមេក្លោង។ សាធារណរដ្ឋរបស់ លន់ នល់ ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅខែតុលាឆ្នំា១៩៧០។
ថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គជាព្រះប្រធានចលនាតស៊ូកម្ពុជា “រណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជា” (FUNC) ព្រមជាមួយនោះ ក៏មានការបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល រួបរួមជាតិកម្ពុជា (KRUNK )។
នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧០ នៅកង់តុង សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ព្រះអង្គជាអ្នកផ្តួចផ្តើមនៃសន្និសីទកំពូលរបស់ប្រជាជនឥណ្ឌូចិន ដែលនៅក្នុងនោះ មានការចូលរួមដោយអ្នកដឹកនាំពីប្រទេសកម្ពុជា ពីសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម ដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ផាំ វ៉ាន់ដុង (PHAM VAN DONG ) ពីរណសិរ្សជាតិរំដោះវៀតណាមខាងត្បូង ដឹកនាំដោយលោក ង្វៀង ហ៊ីវ ថ (NGUYEN HUU THO) និងពី ណេវ ឡាវ ហាក់សាត (NEO LAO HAKSAT) ដឹកនាំដោយព្រះអង្គម្ចាស់ប្រធាន សុផានុវង្ស (SOUPHANOUVONG)។ ភាគីសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម-រណសិរ្សជាតិរំដោះវៀតណាមខាងត្បូង និងភាគី ណេវ ឡាវ ហាក់សាត(NEO LAO HAKSAT) បានប្រកាសជាឧឡារិកថា ប្រទេសរបស់ខ្លួន បានទទួលស្គាល់ និងគោរពជាដរាបបូរណភាពទឹកដី ក្នុងព្រំដែនបច្ចុប្បន្នរបស់កម្ពុជា។
ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ កងទ័ពប្រជាជនរំដោះជាតិនៃរណសិរ្សរួបរួមជាតិ (FU- NC) ដណ្តើមបានជ័យទំាំងស្រុងនៅកម្ពុជា។ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដែលមានព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ជាព្រះប្រធាន។
ប៉ុន្តែនៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានសព្វព្រះហឫទ័យ លាលែងមុខតំណែងជាព្រះប្រធាននៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនេះ ហើយត្រូវបានពួកខ្មែរក្រហម ឃុំឃាំងព្រះអង្គ និងសម្តេចព្រះរាជអគ្គមហេសី ព្រមទំាងធ្វើគត់ព្រះរាជបុត្រាបុត្រីមួយចំនួនផង។
នៅឆ្នាំ១៩៨២ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានជ្រើសតាំងជាព្រះប្រធានកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ជាលើកទី២។
ពីឆ្នាំ១៩៨២ ដល់ឆ្នាំ១៩៩០ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គ បានខិតខំអស់ពីព្រះកាយពល ដើម្បីបង្រួបបង្រួមភាគីជម្លោះកម្ពុជាទាំងអស់ រិះរកនូវដំណោះស្រាយនយោបាយសមស្របបញ្ចប់ជម្លោះនៅកម្ពុជា។ ព្រះអង្គ តែងតែប្រទាន ចំពោះសម្តេច ហ៊ុន សែន និងគណៈប្រតិភូនៃរដ្ឋកម្ពុជាចូលក្រាបថ្វាយបង្គំគាល់ជាបន្តបន្ទាប់ នៅប្រទេសបារំាង៖
-នៅថ្ងៃទី០២ ដល់ថ្ងៃទី០៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ ជំនួបជាលើកទី១ នៅ Fre-en-Tardeniois
-នៅថ្ងៃទី២០ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៨ ជំនួបជាលើកទី២ នៅ Saint- Germain-en-laye
-នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩១ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានទទួលពីមេដឹកនាំនៃកម្ពុជាទំាង ៤ភាគី ដើម្បីប្រកាសជាឧឡារិកនូវក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់ ហើយទទួលស្គាល់ការបញ្ឈប់ជាបណ្តោះអាន្ននូវការបាញ់គ្នា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទំាំងមូល និងបញ្ឈប់ការផ្តល់ជំនួយយោធា អាវុធពីប្រទេសដទៃដល់កងទ័ពកម្ពុជាទំាងបួន។ ទីក្រុងភ្នំពេញ ត្រូវបានជ្រើសដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា (SNC) ក្រោមព្រះរាជាធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ជាទីផ្លូវការអចិន្ត្រៃយ៍ និងលេខាធិការដ្ឋានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា (SNC)។
នៅថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩១ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានយាងចាកចេញពីប្រធាននៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និងចលនាតស៊ូជាតិកម្ពុជា (CNR) ដើម្បីដាក់ព្រះកាយព្រះអង្គពីលើភាគី និងទស្សនៈនយោបាយកម្ពុជានានា។ ព្រះអង្គ ត្រូវបានសមាជិកទំាង ១១ នៃក្រុមប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា (SNC) ជ្រើសតាំងជាឯកច្ឆន្ទ ជាព្រះប្រធាន អព្យាក្រឹត នៃក្រុមប្រឹក្សានេះ។
ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ នៅទីក្រុងប៉ារីស ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានឡាយព្រះហស្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពី ដំណោះស្រាយនយោបាយរួមមួយនៃជម្លោះកម្ពុជា ជាមួយសមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់នៃកម្ពុជា ១១រូបទៀត ជាមួយតំណាងរដ្ឋាភិបាល ១៨ ប្រទេស និងជាមួយលោកអគ្គលេខាធិការ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ។
នៅថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩១ ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ យាងនិវត្តន៍មកកាន់រាជធានីភ្នំពេញវិញ ប្រកបដោយជោគជ័យ និងសុវត្ថិភាព។
ក្រោយពីមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់ព្រះអង្គ រដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋកម្ពុជា ដែលមានសម្តេច ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋ មន្រ្តី និងសម្តេចជា ស៊ីម ជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ដែលមានព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឬទ្ធិ ជាប្រធានគណបក្ស គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលមានសម្តេចបវរសេដ្ឋា សឺន សាន ជាប្រធានគណបក្ស និងភាគីកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលលោក ខៀវ សំផន ជាប្រធាន បានប្រកាសជាបន្តបន្ទាប់ជាផ្លូវការ និងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរថា ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ នៅតែជាប្រមុខរដ្ឋ ពេញលក្ខណៈច្បាប់នៃប្រទេសកម្ពុជាទំាំងមូល ម្យ៉ាងទៀត ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ជាផ្លូវការ នៅតែរក្សាទុកតួនាទីជាប្រមុខរដ្ឋ រហូតដល់មានការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៣។ ព្រះអង្គ ក៏បានយាងគ្រងរាជសម្បត្តិសាជាថ្មី នៅឆ្នំា១៩៩៣ ដែលពុំធ្លាប់មាន នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោកនោះទេ។
នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រម ប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនៃព្រះរាជាណាក្រកម្ពុជា ដែលសភាធម្មនុញ្ញកម្ពុជា បានអនុម័ត។
នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ មហាមិទិ្ទងមហាជនមួយ ក៏ត្រូវបានរៀបចំឡើង ដោយមានមហាជនយ៉ាងច្រើនកុះករចូលរួម ដើម្បីសម្តែងមនោសញ្ចេតនា អបអរគាំទ្រស្វាគមន៍ ចំពោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី និងព្រះឋានៈព្រះអង្គ ជាព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានបំពេញព្រះរាជកិច្ចដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមជាទីបំផុតក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាតិ តាំងពីដើមរហូតមក។ ព្រះអង្គ បានឱ្យចេញរូបរាងរាជរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ដែលមានសហនាយករដ្ឋមន្រ្តី នៅឆ្នាំ១៩៩៣ ហើយជាពិសេសព្រះអង្គ បានបំពេញព្រះរាជកិច្ចធ្វើឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំ នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសរួម ស្តីអំពី គោលការណ៍សហប្រតិបត្តិការ ដែលបានសម្រេចក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល ក្រោមព្រះរាជធិបតីភាព នៃព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា នៅមហាប្រាសាទខេមរិន្ទ ក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ថ្ងៃទី១២-១៣ ខែវិច្ឆកា ឆ្នាំ១៩៩៨។
រហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែតុលា ២០០៤ ព្រះករុណា សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានសម្រេចដាក់រាជ្យសម្បត្តិ។ មួយសប្តាហ៍ក្រោយមក ក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ បានសម្រេចជាឯកច្ឆ័ន្ទ ជ្រើសតាំងសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ ឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ ដោយប្រារព្ធព្រះរាជពិធីរាជាភិសេក នៅថ្ងៃទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
ព្រះករុណា សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានសោយទិវង្គត នៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៥រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ចត្វាស័ក វេលាម៉ោង ១ និង ២០ នាទីយប់ នៅទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន ក្នុងព្រះជន្ម ៩០ព្រះវស្សា។ ព្រះបរមសពរបស់ព្រះអង្គ ត្រូវបានដង្ហែ មកតម្កល់ ៣ខែ នៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំង រាជធានីភ្នំពេញ មុននឹងប្រារព្ធព្រះរាជពិធីថ្វាយព្រះភ្លើង នៅវាលព្រះមេរុ ជាប់ព្រះរមរាជវាំង។
ព្រះបរមរូប សម្តេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រោមការផ្តួចផ្តើមរបស់សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន រៀបចំសាងសង់ តម្កល់នៅលើសួនច្បារវិមានឯករាជ្យ។ នៅថ្ងៃ ១៥តុលា រៀងរាល់ឆ្នាំ រាជរដ្ឋាភិបាលតែងតែប្រារព្ធពិធីរម្លឹកខួបថ្ងៃសោយទិវង្គតរបស់ព្រះអង្គ ដោយរៀបចំពិធីដាក់កម្រងផ្កា និងគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធសម្តេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នៅព្រះបរមរូបរបស់ព្រះអង្គ។ ព្រះបរមរូប សម្តេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ក៏ត្រូវបានធ្វើពិធីគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធ និងដាក់កម្រងផ្កា នៅថ្ងៃរម្លឹកទិវាបុណ្យឯករាជ្យជាតិ ថ្ងៃ៩វិច្ឆិកា រៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីរម្លឹកដល់ស្នាព្រហស្ថរបស់ព្រះអង្គ ក្នុងការទាមទារឯករាជ្យពីបារាំង ជូនជាតិមាតុភូមិ ផងដែរ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ