ព្រះមហា ស៊ឹម សានិត ជាអ្នកឯកទេសខាងទស្សនវិជ្ជាព្រះពុទ្ធសាសនាបានលើកជាទស្សនៈខ្លះៗទាក់ទងទៅនឹងការកសាងជីវិតគ្រួសារដែលមានខ្លឹមសារថា មុននឹងចង់រៀបការគូស្រករ បង្កើតគ្រួសារមួយឱ្យមានពន្លឺសុភមង្គល អ្នកគួរគប្បីសាកល្បងអាននូវសំណេររបស់ព្រះអង្គដូចខាងក្រោម ។
បើបុរស-ស្ត្រីណាចង់ក្លាយខ្លួនជាស្វាមី ភរិយាល្អនៅក្នុងសង្គមសព្វថ្ងៃ បុរស ស្ត្រីគួរអនុវត្តធ្វើឱ្យសម្រេចនូវទិសដៅ៥ចំណុចនេះគឺៈ
១- បុរស-ស្ត្រី នោះ ត្រូវខំអភិវឌ្ឍ ចំណេះដឹង ជំនាញការងារ ទំនាក់ទំនងល្អ និងព្យាយាមស្វែងរកចំណេះដឹង និងរៀនសូត្រនូវអ្វីៗដែលស្របតាមនិស្ស័យ ឬអធ្យាស្រ័យរបស់ខ្លួន និងឱ្យស្របតាមទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី វប្បធម៌ និងសាសនារបស់ខ្លួន ។
២- បុរស-ស្ត្រី ត្រូវរៀនស្វែងយល់ពីគ្នាឱ្យបានស៊ីជម្រៅ ថ្លឹងថ្លែងឱ្យបានហ្មត់ចត់មុននឹងធ្វើការសម្រេចចិត្តចាប់ដៃគ្នាជាគូគ្រងមួយជីវិត ចេះជួយដោះទុក្ខធុរៈគ្នា មិនរង់ចាំតែចាប់កំហុស ឬមើលបំណាំគ្នា មិនក្បត់គ្នា មានតម្លាភាពរវាងគ្នានិងគ្នាក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ មិនចេះខ្លាចគ្នា ប៉ុន្តែគោរពកោតក្រែងគ្នា (សមធម៌—សមភាពយែនឌែរ) មិនធ្វើជាដៃគូក្នុងអំពើអបាយមុខ ឬបាបធម៌ផ្សេងៗ មានចិត្តគំនិត អធ្យាស្រ័យផ្សេងគ្នា ប៉ុន្តែតែងតែពិភាក្សាគ្នាហ្មត់ចត់មុនសម្រេចចិត្តធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយ សង្គ្រោះញាតិដោយសមធម៌—ធ្វើល្អចំពោះក្រុមញាតិ ឬគ្រួសារទាំងសងខាងដោយមិនលម្អៀង មិនពូកែប្រចណ្ឌ និងមិនពូកែប្រព្រឹត្តទង្វើដែលអាចបង្កឱ្យមានការប្រចណ្ឌ វៀរចាកការដើរលេងយប់នាកាលពុំគួរ ។ បើអាចចៀសវាងបាន គួរកុំសេពសុរា និងគ្រឿងស្រវឹងផ្សេងៗ ត្រូវសម្រេចចិត្ត ធ្វើអ្វីៗមួយព្រមៗគ្នា មិនច្រណែនគ្នាក្នុងការបំពេញសកម្មភាពការងារប្រចាំ ប៉ុន្តែបុរសភាគីគួរធ្វើជាអ្នកឈានមុខស្ត្រីក្នុងការអនុវត្តនូវរាល់សកម្មភាពនានាសម្រាប់ជីវិត ។
៣- បើអាចធ្វើបាន ត្រូវប្រតិបត្តិ និងប្រកាន់ខ្ជាប់ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃនូវ ក- សតិសម្បជញ្ញៈ-ត្រូវមានសតិស្មារតី ឬផ្ចង់ស្មារតី និងមានការដឹងខ្លួនជានិច្ច—មិនបណ្តោយឱ្យបាត់បង់សតិស្មារតី និងមិនភ្លេចខ្លួន ។ ខ- ជាមនុស្សមានសច្ចៈ ឥតក្លែងក្លាយ ច្បាស់លាស់ ហ្មត់ចត់ ប្រតិបត្តិនូវខន្តីធម៌ (សេចក្តីអត់ធន់) ជាបុគ្គលដែលរក្សានូវកាយ-វាចាឱ្យមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ ស្ងៀមស្ងាត់ និងធ្វើជាមនុស្សមិនរមឹលគុណ ជាមនុស្សដែលចេះបែងចែកឱ្យបានស្រឡះរវាងគុណ និងទោស (ខុស ត្រូវ ស និងខ្មៅ ជាដើម) ។ គ- ហិរិឱត្តប្បៈ-ធ្វើជាមនុស្សត្រូវមានការចេះខ្មាសអៀនចំពោះអំពើអាក្រក់ និងខ្លាចចំពោះការប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់ ធ្វើអ្វីសព្វយ៉ាងប្រកបដោយសតិសម្បជញ្ញៈ មនសិការ មិនក្បត់ឧត្តមគតិខ្លួន មានគោលការណ៍ច្បាស់លាស់ មានទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយ និងច្បាស់លាស់ ។ ឃ- អប្បមាទធម៌ និងបញ្ញាញាណ-ជាមនុស្សដែលមានសតិសម្បជញ្ញៈមិនធ្វេសប្រហែស ឬធ្វេសសា្មរតី និងរស់នៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃប្រកបដោយបញ្ញា—ដោយភាពឈ្លាសវៃ រហ័សរហួន ចេះបត់បែនគ្រប់កាលៈទេស ប៉ុន្តែដោយឈរលើគោលការណ៍ច្បាស់លាស់ ហ្មត់ចត់ មិនទម្រន់ មិនដេកផ្សំដួលរមួលផ្សំគ្រេចជាមនុស្សមានគំនិតជ្រៅ ចិត្តធ្ងន់ ប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ និងច្បាស់លាស់ ។ ង- ប្រតិបត្តិនូវព្រហ្មវិហារធម៌៤គឺ មេត្តា ករុណា មុទិតា និងឧបេក្ខា និងទិដ្ឋធម្មិកត្ថធម៌៤ប្រការគឺ ឧដ្ឋានសម្បទា១, អារក្ខសម្បទា១, សមជីវិតា១, និងកល្យាណមិត្តតា១ ។ មិនមើលងាយសមត្ថភាព និងជីវិតរបស់ខ្លួនឯង និងជីវិតរបស់អ្នកដទៃ ។
៤- ព្យាយាម សង្វាត ឱហាត ឱ្យអស់សមត្ថភាព ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារល្អប្រសើរ រឹងមាំ អាចទទួលបាននូវសុខភាព សុវត្ថិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាព និង ស្ថិតក្នុងទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយ ព្រមទាំងគោរពច្បាប់ទម្លាប់សង្គមណាដែលសមស្រប មានប្រយោជន៍ និង ស្របតាមកាលវិវត្តន៍ ត្រូវចេះយោគយល់ត្រង់ចំណុចដែលគួរយោគយល់ និងត្រូវដឹងថា ចំណុចណាគួរយោគយល់ និងចំណុចណាមិនគួរយោគយល់ ប៉ុន្តែមិនត្រូវអត់ឱនឱ្យអំពើអាក្រក់ជាដាច់ខានខណៈពិចារណា ថ្លឹងថ្លែង ហ្មត់ចត់ ច្បាស់លាស់ ដោយផ្អែកលើទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយ សតិសម្បជញ្ញៈ និងបញ្ញាញាណ ។
៥- ត្រូវរៀនពិចារណាឱ្យបានស៊ីជម្រៅ និងញឹកញាប់ ប្រចាំថ្ងៃ និងគ្រប់ពេលវេលាថា មនុស្សកើតមកមានវាសនាផ្សេងៗគ្នា ការកសាងបុណ្យបាបផ្សេងគ្នា ចិត្តគំនិត និងការប្រព្រឹត្តផ្សេងគ្នា លទ្ធផលផ្សេងគ្នា ការសេពគប់ផ្សេងគ្នា និងប្រកាន់ទស្សនៈថា ទង្វើល្អប្រកបដោយចិត្តបុណ្យពិតប្រាកដរួមផ្សំជាមួយសតិសម្បជញ្ញៈ ឬអប្បមាទធម៌ និងបញ្ញាញាណ តែងមិនសាបសូន្យ ធ្វើជាមនុស្ស បើអាចធ្វើបានត្រូវប្រតិបត្តិនូវសុចរិតធម៌-កុសលកម្មបថ១០ និងសប្បុរិសធម៌៧ប្រការ និងអរិយធន-អរិយទ្រព្យ៧ប្រការ ឱ្យបានជាប្រចាំក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ព្រមទាំងព្យាយាមដាក់ផែនការអភិវឌ្ឍខ្លួន ជាប់ជានិច្ច និងយ៉ាងសកម្ម ។ លើសពីនេះ ត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែង រៀនសូត្រ ស្រាវជ្រាវឱ្យបានស៊ីជម្រៅ និងស្វែងយល់នូវចំណេះដឹង វិទ្យាសាស្ត្រពាក់ព័ន្ធក្នុងជីវិត និងសង្គមមានដូចជា វិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ សង្គមសាស្ត្រ សេដ្ឋសាស្ត្រ ពាណិជ្ជកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រកសិកម្ម ទំនាក់ទំនងសង្គម និងវិស័យការទូត វិទ្យាសាស្ត្រ វប្បធម៌ សាសនា អរិយធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី និង គំនិតអប់រំផ្សេងៗ ព្រមទាំង ត្រូវឆ្លៀតពេលសិក្សារៀនសូត្របន្ថែមនូវសិល្បសាស្ត្រនានាដែលចាំបាច់សម្រាប់ការចិញ្ចឹមជីវិត ។ ការអានសៀវភៅ ឬអ្វីមួយដែលមានប្រយោជន៍ ជាកត្តាជួយឱ្យយើងកាន់តែមានសេចក្តីសុខនៅក្នុងជីវិត ។
នៅទីបំផុតនៃសំណេរ សូមជូនពរឱ្យគ្រប់គូស្វាមី ភរិយា គ្រប់ក្រុមគ្រួសារ និងបុរស ស្ត្រីក្នុងលោក ដែលបានអនុវត្តដោយខ្ជាប់ខ្ជួន និង ជាប់មិនដាច់ជានិច្ច នូវគំនិតមួយចំនួនខាងលើ បានជួបប្រសព្វតែពុទ្ធពរ៤ប្រការ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ និងពលៈ និងសូមឱ្យមានសុវត្ថិភាព សន្តិសុខ សិរីសួស្តី សុភមង្គល វិបុលសុខ ភាពស្តុកស្តម្ភ គ្រប់ក្រុមគ្រួសារ ព្រមទាំងសូមឱ្យរួចផុតពីសំណាញ់ ឬអន្ទាក់នៃឧបទ្រពចង្រៃ កាឡកិណ្ណី ភយន្តរាយ និងពៀរវេរាសព្វបែបយ៉ាងនៅក្នុងលោក ៕ សាន សារិន
ចែករំលែកព័តមាននេះ