ខេត្តបាត់ដំបង៖ «ចង្ក្រានឡូវដែលខ្ញុំធ្វើសព្វថ្ងៃនេះ មានទីផ្សារល្អណាស់.. មានម៉ូយជាច្រើនបានកុម្មង់ទិញ ហើយមកយកដល់កន្លែងធ្វើតែម្ដង។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលប្រឈម គឺកន្លែងខ្ញុំខ្វះកម្មករធ្វើការងារនេះ នាំឲ្យមានការយឺតយ៉ាវ សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ឲ្យម៉ូយនៅលើទីផ្សារ»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ម្ចាស់សិប្បកម្មផលិតចង្ក្រាន«ឡូវ»ដ៏ធំមួយកន្លែង…
ខេត្តបាត់ដំបង៖ «ចង្ក្រានឡូវដែលខ្ញុំធ្វើសព្វថ្ងៃនេះ មានទីផ្សារល្អណាស់.. មានម៉ូយជាច្រើនបានកុម្មង់ទិញ ហើយមកយកដល់កន្លែងធ្វើតែម្ដង។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលប្រឈម គឺកន្លែងខ្ញុំខ្វះកម្មករធ្វើការងារនេះ នាំឲ្យមានការយឺតយ៉ាវ សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ឲ្យម៉ូយនៅលើទី
ផ្សារ»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ម្ចាស់សិប្បកម្មផលិតចង្ក្រាន«ឡូវ»ដ៏ធំមួយកន្លែង គឺអ្នកស្រី ញ៉ឹក ស្រីម៉ៅ អាយុ៣៥ឆ្នាំ នៅភូមិចំការសំរោង២ សង្កាត់ចំការសំរោង ក្រុងបាត់ដំបង។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យចុងសប្ដាហ៍មុននេះ អ្នកស្រី ញ៉ឹក ស្រីម៉ៅ រួមជាមួយនឹងកម្មកររបស់គាត់ប៉ុន្មាននាក់ផងបានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ជាមួយកោះសន្តិភាព ខណៈគាត់និងកម្មករកំពុងមមារញឹក នៅក្នុងរោងសិប្បកម្មរបស់គាត់។ អ្នកស្រី ម៉ៅ បានរំលឹកអំពីប្រវត្តិយ៉ាងខ្លីនៃការចាប់ផ្ដើមមុខរបរធ្វើចង្ក្រាននេះ មុនពេលពិព័រណនាលំអិតអំពីមុខរបររបស់ខ្លួន។
គាត់និយាយយ៉ាងដូច្នេះថា «តាមពិតការចាប់ផ្ដើមអាជីពធ្វើចង្ក្រានឡូវនេះដំបូង គឺឪពុករបស់ខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំចេះ បន្តមុខរបរនេះពីឪពុកតែប៉ុណ្ណោះ។ ការចាប់ផ្ដើមដំបូងមានលក្ខណៈតូចតាច ជាមួយនឹងដំណើរការដ៏លំបាកបំផុត។ គុណភាពចង្ក្រានមិនល្អដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ។ បើគិតដល់ពេលនេះ ខ្ញុំធ្វើមុខរបរនេះមានរយៈពេលជាង២០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ តែសព្វថ្ងៃឪពុកខ្ញុំ នៅតែមើលការខុសត្រូវនៅឡើយទេ»។
គ្មានពេលទំនេរទេ ម្ចាស់សិប្បកម្មរូបនេះ បានធ្វើការងារបណ្ដើរ ពិពណ៌នាប្រាប់កោះសន្តិភាពបណ្ដើរថា សិប្បកម្មផលិតចង្ក្រាន«ឡូវ»របស់អ្នកស្រីសព្វថ្ងៃនេះ គឺធ្វើចង្ក្រាន២ប្រភេទ មានចង្ក្រាន«ដុតធ្យូង» និងចង្ក្រាន«ដុតអុស» តែមានគ្រប់ខ្នាតតាមតម្រូវការរបស់អតិថិជន។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី មិនអាចកំណត់ពីចំនួនចង្ក្រានដែលផលិតបានក្នុងមួយថ្ងៃៗឡើយ នៅពេលសួរពីចំនួនចង្ក្រានដែលធ្វើបានក្នុងមួយថ្ងៃៗ។
អ្នកស្រីបានប្រាប់យ៉ាងដូច្នេះថា «ខ្ញុំពិបាកប្រាប់ណាស់ អំពីចំនួនចង្ក្រានដែលធ្វើបានក្នុងមួយថ្ងៃៗ ព្រោះមិនទៀតទាត់ដោយសារខ្វះកម្លាំងកម្មករធ្វើ»។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី ម៉ៅ បានប្រាប់ថា ការផលិតចង្ក្រាននេះ គឺយើងត្រូវចំណាយពេលច្រើនថ្ងៃដែរ រហូតធ្វើបានគ្រប់ចំនួនទើបបញ្ជូលដុតក្នុង«ឡ»ម្ដង។ គាត់បានបញ្ជាក់ដែរថា ក្នុងមួយខែ យើងអាចផលិតចង្ក្រានបញ្ចូលក្នុង«ឡ»ដុតបាន០២ដង ហើយដុតម្ដងបានចំនួន៨០០ចង្ក្រាន។
នៅក្នុងរោងសិប្បកម្មដ៏ធំល្មម របស់អ្នកស្រី ញ៉ឹក ស្រីម៉ៅ ដែលស្អេកស្កះទៅដោយសម្ភារៈសម្រាប់ផលិតចង្ក្រាន។ គេឃើញមានចង្ក្រានតូចធំគ្រប់ខ្នាត ដែលខ្លះផលិតរួចត្រៀមបញ្ជូលដុតក្នុងឡ រីឯចង្ក្រានខ្លះទៀតផលិតរួច តែមិនទាន់ស្រោបដែក។ ប៉ុន្តែគេឃើញកម្មករដែលកំពុងមមាញឹក មានតែ៤ទៅ៥នាក់ប៉ុណ្ណោះ រាប់ទាំងថៅកែស្រី និង ស្វាមីគាត់ផង។ កម្មករទាំងនោះ បានបំពេញការងារផ្សេងៗគ្នាទៅតាមជំនាញ។ កម្មករខ្លះ កាត់ជ្រៀកដែកធ្វើសំបកស្រោបចង្ក្រាន និង ខ្លះទៀតផលិតចង្ក្រាន ឬ កែសម្រូលផលិតផលពាក់បណ្ដាលសម្រេច មុនពេលដឹកបញ្ជូលក្នុង«ឡ»។
ជាមួយនឹងការងារញ៉ាប់ដៃស្មេរ ហាក់គ្មានពេលទំនេរសោះ លោក ឆៃ ជាកម្មករជំនាញម្នាក់ បានឆ្លៀតផ្ដល់បទសម្ភាសន៏ជាមួយកោះសន្តិភាពបណ្ដើរថា «ខ្ញុំបានរៀនធ្វើចង្ក្រានឡូវនេះ ច្រើនឆ្នាំដែរហើយ។ អ្នកធ្វើចង្ក្រាននៅទីនេះ មានជំនាញផ្សេងៗគ្នា អ្នកខ្លះកិនដី អ្នកខ្លះចាក់ពុម្ភចង្ក្រាន និង អ្នកខ្លះកាត់ដែកស្រោបចង្ក្រាន តែខ្ញុំជាអ្នកកែសម្រូលផលិតផល ពាក់កណ្ដាលសម្រេច មុនពេលយកបញ្ជូលឡដុត»។ នៅពេលសួរថា ការងារធ្វើចង្ក្រានចឹង តើលំបាកយ៉ាងម៉េចដែរ ? យុវជនរូបនេះងើបមុខ រួចស៊ើច.. ជាមួយនឹងការផ្ដល់ឆ្លើយយ៉ាងខ្លីថា « និយាយទៅបើចេះ ដូចជាអត់ពិបាកអីផង.. យ៉ាប់តែយើងអត់ចេះតើ.. បើចេះដាក់ទៅអត់ពិបាកអីទេ..»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងទីផ្សារវិញ បើតាមអ្នកស្រី ញ៉ឹក ស្រីម៉ៅ ម្ចាស់សិប្បកម្មនេះ បាននិយាយថា ចំពោះទីផ្សារលក់ចង្ក្រាន ហាក់មិនមានបញ្ហាទេ ព្រោះជាទូទៅមានម៉ូយមកយកដល់កន្លែង លក់ដាច់ណាស់..។ ប៉ុន្តែពេលខ្លះយើងដឹកជញ្ជូនយកទៅឲ្យម៉ូយដល់ទីផ្សារ តែបើជាប់រវល់ខ្លាំង គឺម៉ូយមកយកខ្លួនឯង ហើយមានប៉ុន្មានក៏មិនសល់ដែរ ពេលខ្លះធ្វើមិនទាន់ទៀតផង។ បើនិយាយពីតំលៃលក់វិញ អ្នកស្រី ម៉ៅ បានបញ្ជាក់ដែរថា ទាំងតំលៃបោះដុំ និង លក់រាយ គឺមានតំលៃចន្លោះពី១៣,០០០រៀល ដល់ ៥០,០០០រៀល ទៅតាមចង្ក្រានខ្នាតតូចឬធំ។
រីឯការចំណាយ បើតាមថៅកែសិប្បកម្មចង្ក្រានរូបនេះ បានប្រាប់ថា ការផលិផចង្ក្រាន«ឡូវ» នេះយើងត្រូវចំណាយទៅលើការទិញអង្កាមដុត ទិញដែក សំបកធុង ឬ ប៉ោតខ្មាញ់ សម្រាប់ស្រោបចង្ក្រាន (សំបកក្រៅ) ទិញដីកិនធ្វើចង្ក្រាន និង ចំណាយលើថ្លៃឈ្នូលកម្មករ។ ដូច្នេះទូទាត់ទៅលើការចំណាយទាំងនេះ មិនសូវចំណេញប៉ុន្មានទេ។ ប៉ុន្តែយើងអាចធ្វើបានជោគជ័យ ក្នុងរយះពេលជាង២០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ដោយសារតែចង្ក្រានមានទីផ្សារល្អ។
សិប្បកម្មផលិតចង្ក្រាន«ឡូវ» ដែលមានលក្ខណៈធំដុំបែបនេះ ទំនងមានមិនច្រើនកន្លែងទេ សម្រាប់នៅខេត្តបាត់ដំបង។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី ញ៉ឹក ស្រីម៉ៅ។ គេសង្កេតឃើញឈ្មួញជាច្រើនតែងដឹកចង្ក្រានប្រភេទដូចគ្នានេះ តាមរទេះគោ ឬ តាមរថយន្តកែច្នៃផ្សេងៗ តាមដងវិថីនានា មិនថា នៅតាមទីប្រជុំជន ឬ តាមជនបទដាច់ស្រយ៉ាលនោះទេ។ ប៉ុន្តែបើតាមអ្នកស្រី ម៉ៅ បានប្រាប់ថា អ្នកដឹកចង្ក្រានលក់តាមរទេះឬតាមរថយន្តទាំងនោះ ភាគច្រើនមិនមែនជាផលិតផលដែលធ្វើនៅតាមសិប្បកម្មក្នុងខេត្តបាត់ដំបងឡើយ។
អ្នកស្រី បានបញ្ជាក់ថា ចង្ក្រានទាំងនោះ ដឹកមកពីតាមបណ្ដាខេត្តនានា ជាពិសេសចង្ក្រានផលិតនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង តែមានគុណភាពល្អគ្រាន់បើដែរ។ ចំណែកចង្ក្រានរបស់អ្នកស្រី គឺមិនមានបោះឲ្យម៉ូយនៅក្រៅខេត្តទេ។ ព្រោះសិប្បកម្មរបស់អ្នកស្រី រួមទាំងសិប្បកម្មដទៃទៀតនៅក្នុងខេត្ត ដែលផលិតចង្ក្រានសព្វថ្ងៃនេះ ធ្វើមិនទាន់តម្រូវការអតិថិជននៅក្នុងខេត្តផង។ ហើយបើតាមអ្នកស្រីដឹង ចំនួនសិប្បកម្មផលិតចង្ក្រាន«ឡូវ» នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង មានតែប៉ុន្មានទីតាំងប៉ុណ្ណោះ ដែលផលិតមានគុណភាព និង ត្រិមត្រូវតាមការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់អង្គការមួយ ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងការងារនេះ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ