ទាហានភូមា រត់ចោលជួរ២នាក់ សារភាពថា រំលោ.ភមុនសម្លា.ប់រង្គាល ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា
CNN ៖ ទាហានមីយ៉ាន់ម៉ា រត់ចោលជួរ ២នាក់ បានសារភាពថា ពួកគេត្រូវបានមេបញ្ជាការ បញ្ជាឲ្យបាញ់សម្លាប់ និងរំលោភសេពសន្ថវៈលើស្ត្រីជនជាតិភាគតិច មូស្លីម…
CNN ៖ ទាហានមីយ៉ាន់ម៉ា រត់ចោលជួរ ២នាក់ បានសារភាពថា ពួកគេត្រូវបានមេបញ្ជាការ បញ្ជាឲ្យបាញ់សម្លាប់ និងរំលោភសេពសន្ថវៈលើស្ត្រីជនជាតិភាគតិច មូស្លីម រ៉ូហ៊ីងយ៉ា កាលពីឆ្នាំ២០១៧ នៅភាគខាងលិចនៃរដ្ឋរ៉ាក់ឃីន ។ កាលនោះអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សពណ៌នាថាជា“អំពើប្រល័យពូជសាសន៍” ។
វីដេអូសារភាពរបស់លោក Myo Win Tun និងលោក Zaw Naing Tun បានថត នៅខែកក្កដា ដោយក្រុមឧទ្ទាមអារ៉ាកាន ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងប្រយុទ្ធជាមួយយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយវីដេអូឃ្លីបនេះ ចេញផ្សាយដោយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយឈ្មោះថា Fortify Rights ។
លោក Matthew Smith នាយកប្រតិបត្តិ នៃអង្គការ Fortify Rights បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា វីដេអូនេះគឺជាឱកាសដ៏អស្ចារ្យមួយ សម្រាប់ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដើម្បីយុត្តិធម៌របស់ពួកគេ ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី វីដេអូសារភាពរបស់ទាហានរត់ចោលជួរទាំង២នាក់ មិនអាចបញ្ជាក់បានទេថា ជាសម្តីពិត ឫក៏យ៉ាងណានោះទេ ព្រោះវាមិនច្បាស់ទេថា តើបុរសទាំង២ បានសារភាពថតជាវីដេអូ និយាយការពិត ឫគ្រាន់តែដើម្បីរក្សាជីវិតពួកគេ បន្ទាប់ពីត្រូវបានចាប់ខ្លួន ពេលចុះចាញ់ ក្នុងនាមជាអ្នករត់ចោលជួរ ?
ទាហានទាំងពីរ គេជឿជាក់ថា ឥឡូវនេះ ស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងឡាអេ នៅឯតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដែលជាកន្លែងកំពុងដំណើរការស៊ើបអង្កេតលើវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ។
សូមជម្រាបថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦ កងកម្លាំងយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា បានបើកយុទ្ធនាការទ្រង់ទ្រាយធំ នៅរដ្ឋរ៉ាឃីន ខាងលិចប្រទេសនេះ ផ្តោតលើជនជាតិភាគតិចរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ។ មានជនភៀសខ្លួនជាង ៧៤០,០០០នាក់ បានរត់ទៅពាសពេញព្រំដែនប្រទេសបង់ក្លាដែស យុទ្ធនាបោសសម្អាតនោះ នាំមកនូវការចោទប្រកាន់ អំពីការកាប់សម្លាប់ ការរើសអើង ការរំលោភសេពសន្ថវៈ និងការបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិ ។
កាលនោះ រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលដឹកនាំដោយអ្នកឈ្នះ ពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព គឺលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានបដិសេធយ៉ាងដាច់អហង្ការ ចំពោះការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ ដោយប្រាប់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ ថា ការអះអាងទាំងនោះ គឺ“មិនពេញលេញ និងបំភ្លៃ” ។ ហើយថា ប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតដោយយោធានៅរ៉ាឃីន គឺជាវិធានការណ៍ប្រឆាំងភេរវកម្ម ស្របតាមច្បាប់ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការវាយប្រហារលើប៉ុស្តិ៍ព្រំដែនដែលបានសម្លាប់មន្ត្រីប៉ូលីសមីយ៉ាន់ម៉ាចំនួន ៩នាក់ ។ យោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ក៏បានបដិសេធការចោទប្រកាន់ពីភាពសាហាវឃោរឃៅផងដែរ ។
មីយ៉ាន់ម៉ា ចាត់ទុកប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ប្រមាណ ១លាននាក់ ជាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ពីប្រទេសបង់ក្លាដែស ដែលជាប្រទេសជិតខាងខ្លួន ទោះបីជាមានក្រុមគ្រួសារ រ៉ូហ៊ីងយ៉ា ជាច្រើនបានរស់នៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាក់ឃី រាប់ជំនាន់ក៏ដោយ ។ គណៈកម្មាការស្វែងរកការពិតរបស់ UN បានពិពណ៌នា អំពើហិង្សាប្រឆាំងនឹងជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ថា ជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ។ ក្រុមគ្រូពេទ្យគ្មានព្រំដែន បានប៉ាន់ប្រមាណថា យ៉ាងហោចណាស់ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាចំនួន ៦.៧០០នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ ក្នុងរយៈពេលមួយខែដំបូង នៃយុទ្ធនាការបោសសម្អាត រួមទាំងកុមារ ៧៣០នាក់ ដែលមានអាយុក្រោម៥ឆ្នាំ ។
នៅក្នុងវីដេអូចំនួន២ឃ្លីប ដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការ Fortify Rights ដែលថតមានផ្ទាំងប្លាស្ទិចពណ៌បៃតងចាស់ បុរសឯកសណ្ឋានយោធា ទាំង២នាក់ បានពណ៌នាតាមរបៀបដែលថា ពួកគេធ្វើតាមបញ្ជារបស់មេ ឲ្យសម្លាប់អ្នកភូមិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ទាំងអស់ ។
លោក Myo Win Tun បាននិយាយថា គាត់ត្រូវបានមេបញ្ជាការ បញ្ជូនទៅវាយឆ្មក់ពេលយប់ នៃភូមិមូស្លីមមួយ នៅសង្កាត់ប៊ុតដែងកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលមេទាហាន រូបនោះបានប្រាប់គាត់ អោយសម្លាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា ដែលជាជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ។
ទាហានរូបនេះ និយាយបន្តថា បន្ទាប់ពីបានបំផ្លាញភូមិទី១ កងពលរបស់គាត់ បានស្នាក់នៅក្នុងតំបន់នោះ អស់រយៈពេល២សប្តាហ៍ ដោយវាយបំផ្លាញ កន្លែងតាំងទីលំនៅផ្សេងទៀតនៅក្បែរភូមិនោះ ។
លោក Myo Win Tun បាននិយាយនៅក្នុងវីដេអូទៀតថា “យើងបានបញ្ចុះសាកសពចំនួន៣០ នៅក្នុងរណ្តៅមួយ មានស្ត្រី៨នាក់ កុមារ ៧នាក់, ១៥នាក់ទៀត ជាបុរសនិងមនុស្សចាស់” ។
លោក Myo បានបន្ថែមថា ទាហានក្នុងអង្គភាពរបស់គាត់ បានរំលោភសេពសន្ថវៈលើស្ត្រី មុនពេលបាញ់សម្លាប់ពួកគេ ហើយលោកសារភាពថា រូបគាត់ក៏បានរំលោភស្ត្រីម្នាក់ដោយខ្លួនឯង ។ លោក Myo ប្រាប់ថា “យើងបានបាញ់សម្លាប់ប្រជាជននៅតាមភូមិនីមួយៗ ។
នៅក្នុងវីដេអូរបស់លោក Zaw Naing Tun ក៏បានសារភាពដូចគ្នាដែរថា “លោកនៅក្នុងកងវរសេនាតូចថ្មើរជើង លេខ៣៥៣ ដើម្បីកម្ទេចភូមិឥស្លាម ប្រហែល២០ភូមិ” ។ លោកបាននិយាយនៅក្នុងវីដេអូថា “យើងបានបាញ់សម្លាប់ពួកគេ ធ្វើតាមបញ្ជាឲ្យសម្លាប់ទាំងអស់ ដោយមិនគិតពីកុមារ ឬមនុស្សពេញវ័យ” ។
លោក Zaw Naing Tun បាននិយាយបន្តថា ពួកគេបានកប់អ្នកភូមិមូស្លីម ប្រមាណ ៨០នាក់ នៅក្នុងរណ្តៅដ៏ធំ ដោយលួចយកមាសប្រាក់ និងទូរស័ព្ទពីហាង ក្នុងចំណោមរបស់ផ្សេងទៀត និងផ្ទះរបស់ពួកគេ បន្ទាប់ពីបានសម្លាប់ពួកគេ ។ រូបគាត់ ក៏បាននិយាយទើតថា គាត់ផ្ទាល់បានឈរមើល ខណៈពេលដែលថ្នាក់លើរបស់គាត់ បានរំលោភស្ត្រីភេទ ។
បន្ទាប់ពីចម្លើយសារភាពថតដោយក្រុមឧទ្ទាមអារ៉ាកាន ទាហានមីយ៉ាន់ម៉ាដែលរត់ចោលជួរទាំង២នាក់នេះ បានបង្ហាញខ្លួន នៅប៉ុស្តិ៍ព្រំដែន ក្នុងប្រទេសបង់ក្លាដែស និងមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីខែសីហា បានស្នើសុំការការពារ និងសារភាពចំពោះការសម្លាប់ និងការចាប់រំលោភជនស៊ីវិលរ៉ូហ៊ីងយ៉ា យ៉ាងច្រើនក្នុងអំឡុងពេលប្រតិបត្តិការបោសសំអាត នៅរដ្ឋរ៉ាក់ឃីន ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ និង២០១៧ ។
អង្គការ Fortify Rights បាននិយាយថា ទាហានទាំង២នាក់ នៅក្នុងវីដេអូនេះ ឥឡូវនេះកំពុងស្ថិតក្នុងការឃុំឃាំងរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC) នៅទីក្រុងឡាអេ ។ បុរសទាំង២នេះ អាចជាជនល្មើសដំបូងគេ មកពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលត្រូវបានជំនុំជម្រះនៅតុលាការអាយស៊ីស៊ី និងជាសាក្សីដំបូង ផងដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ