ខេត្តកណ្ដាល ៖ ស្លឹករឹតត្រូវដូនតាអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរយើងកាលពីសម័យបុរាណប្រើប្រាស់សម្រាប់ចារគម្ពីរ ក្រាំង សាស្ត្រា បាលី ក្បួនច្បាប់ ផ្សេងៗ ហើយក៏មានបន្សល់ទុករហូតមកដល់សព្វថ្ងៃផងដែរ ជាពិសេសមានច្រើននៅតាមទីវត្តអារាម…
ខេត្តកណ្ដាល ៖ ស្លឹករឹតត្រូវដូនតាអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរយើងកាលពីសម័យបុរាណប្រើប្រាស់សម្រាប់ចារគម្ពីរ ក្រាំង សាស្ត្រា បាលី ក្បួនច្បាប់ ផ្សេងៗ ហើយក៏មានបន្សល់ទុករហូតមកដល់សព្វថ្ងៃផងដែរ ជាពិសេសមានច្រើននៅតាមទីវត្តអារាម ។ ក្រៅពីនេះស្លឹករឹតក៏អាចច្នៃជាសម្ភារប្រើប្រាស់ ឬវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ផ្សេងទៀតបានដែរ ដូចជា កន្ត្រកយួរ កន្ត្រកស្លាម្លូ បំពង់ប៊ិច កញ្ច្រែងផ្លែឈើ ស្មុគ និងផ្លិត ជាដើម។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី អ្នកចេះច្នៃប្រឌិតស្លឹករឹតឲ្យទៅជាវត្ថុទាំងនោះប្រហែលជាមានតិចតួចណាស់ ។
នៅរមណីយដ្ឋានភ្នំឧដុង្គ មានផ្សារតូចមួយនៅជាប់ជើងភ្នំ ដាក់លក់ វត្ថុ ផ្សេងៗ រួមទាំងម្ហូបអាហារផង សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរ ។ ក្នុងចំណោមតូបទាំងនោះក៏មានតូបលក់សម្ភារច្នៃពីស្លឹករឹតដែរ ។ អ្នកលក់បានផលិតឡើងដោយខ្លួនឯង គឺធ្វើបណ្ដើរលក់បណ្ដើរ ។
ស្ថិតក្នុងវ័យជាង៥០ឆ្នាំស្ត្រីម្ចាស់តូបឈ្មោះកង រុន មានទីលំនៅក្នុងភូមិស្រះពោធិ៍ ឃុំភ្នំបាត ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល បានចាប់យកមុខរបរលក់សម្ភារច្នៃពីស្លឹករឹត រយៈពេលមិនតិចជាង៣០ឆ្នាំទេ ។ ពីដំបូងនៅអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៨០និង៩០ គាត់លក់រូបសត្វ និងផ្លែឈើ ព្រមទាំងរូប ផ្សេងៗទៀត ធ្វើអំពីស្លឹកត្នោតនៅម្ដុំវត្តភ្នំ មាត់ទន្លេ មុខព្រះបរមរាជវាំង រាជធានីភ្នំពេញ។ ក្រោយមកគាត់បានមកលក់កន្ត្រកយួរ និងវត្ថុផ្សេងទៀត ធ្វើអំពីស្លឹករឹតនៅរមណីយដ្ឋានភ្នំឧដុង្គវិញរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
អ្នកស្រីកង រុន ខំប្រកបរបរនេះដើម្បីរកប្រាក់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ ឲ្យកូនប្រុសស្រីចំនួន៥នាក់ បានរៀនសូត្រ ។ បច្ចុប្បន្នកូនចំនួន៤នាក់ មានគូស្រករហើយ នៅសល់តែកូនស្រីម្នាក់ប៉ុណ្ណោះនៅលីវ តែមានការងារធ្វើ រកកម្រៃបានជួយផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ ។ ក្នុងចំណោមកូនទាំង៥នាក់របស់គាត់ មានតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ចេះធ្វើវត្ថុពីស្លឹករឹតស្ទាត់ជំនាញ ។
សម្ភារដែលអ្នកស្រីកង រុន ត្បាញមានដូចជា កន្ត្រកយួរ ,កន្ត្រកស្លាម្លូ, បំពង់ប៊ិច, កញ្ច្រែងផ្លែឈើ ,ស្មុក និងផ្លិតជាដើម ។ កាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងមកគាត់និយាយថា «វត្ថុទាំងនេះបានច្នៃប្រឌិតចេញអំពីស្លឹករឹត ហើយខ្ញុំធ្វើវាដោយខ្លួនឯងពុំបានជាវពីអ្នកផ្សេងយកមកលក់បន្តនោះទេ គឺមានតែអ្នកផ្សេងប៉ុណ្ណោះដែលបានមកជាវបោះដុំពីខ្ញុំយកទៅលក់បន្តយកចំណេញ ។
ដើម្បីផលិតបានវត្ថុទាំងអស់នេះ គឺត្រូវចំណាយប្រាក់ដើមទុនច្រើនគួរសមដែរ ក្នុងនោះចំណាយទៅលើការធ្វើពុម្ពដែកកន្ត្រក ទិញស្លឹករឹត និងទិញល័ក្ដដើម្បីជ្រលក់ពណ៌ ។ ក្រៅពីនេះចំណាយពេលត្បាញក្នុងភាពអំណត់ព្យាយាមកុំខ្ជិល កុំធុញទ្រាន់ថែមទៀត ទើបបានសម្រេចចេញជាលទ្ធផល» ។
ចេះធ្វើសម្ភារទាំងអស់នោះតាំងពីនៅកុមារភាពម្ល៉េះ ដោយអ្នកស្រីកង រុន មិនបានទៅរៀនសូត្រពីណាមកទេ គឺរៀន និងអនុវត្តផ្ទាល់ពីឪពុកអ្នកម្ដាយ ។ កាលនៅរស់ ឪពុកម្ដាយគាត់ ក្រៅពីធ្វើស្រែបានចាប់យកមុខរបរត្បាញស្លឹករឹត ហើយកាលនោះអ្នកស្រីរុន នៅតូចបានជួយធ្វើ និងជួយលក់ពួកគាត់ នៅតាមទីប្រជុំជន វត្តអារាម ជាពិសេសនៅតាមពិធីបុណ្យទាន ផ្សេងៗដែលមានសម្ដែងសិល្បៈល្ខោន និងអាយ៉ៃ ជាដើម ។ ជំនាន់នោះលក់ដាច់ណាស់ ដូច្នេះហើយគាត់មានអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយ ។
បន្ទាប់ពីឪពុកម្ដាយ ចែកឋានទៅ មុខរបរត្បាញស្លឹកស្លឹករឹតក៏បន្តមកអ្នកស្រីកង រុន រហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ គាត់ថា «ខ្ញុំចាត់ទុកថាចំណេះដឹងដែលខ្ញុំមានមួយនេះ គឺជាកេរដំណែលឪពុកម្ដាយបន្សល់ទុកឲ្យដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត និងគ្រួសារបន្តរស់ទៅមុខទៀត »។
ស្លឹករឹតសម្រាប់ត្បាញធ្វើវត្ថុ ផ្សេងៗ អ្នកស្រីកង រុន បានទិញពីខេត្តក្រចេះក្នុងតម្លៃ ខុសៗគ្នា គឺបើស្លឹករឹតនៅធម្មតាមិនទាន់វេញត្រកួញដូចជាខ្សែនោះ ក្នុង១គីឡូក្រាម៤.០០០រៀល្តែបើវេញត្រកួញជាខ្សែរួចហើយថ្លៃ១៥.០០០រៀល ។ ក្រោយពីស្លឹករឹត ត្រូវទិញល័ក្ដពណ៌ ដើម្បីជ្រលក់ឲ្យវត្ថុស្រស់ស្អាតទាក់ទាញចិត្តដល់អតិថិជន ។ ល័ក្ខ១កញ្ចប់ថ្លៃ៣.០០០រៀល អាចជ្រលក់ស្លឹករឹតបាន២ទៅ៣គីឡូក្រាម មិនអាចជ្រលក់បានច្រើនជាងនេះទេ វាធ្វើឲ្យពណ៌ព្រលែត ឬស្ទើរពណ៌អត់ស្អាត ។
ក្រៅពីនេះចំណាយទៅលើពុម្ពដែកកន្ត្រក ក្នុងពុម្ព១ថ្លៃ៥០.០០០រៀល ព្រោះកន្ត្រកត្រូវការប្រើពុម្ពទើបត្បាញមានរាងស្មើស្អាតអត់វៀច អត់ចែវ ។
អ្នកស្រីកង រុន ឲ្យដឹងថា ស្លឹករឹតមានលក្ខណៈស្វិតជាប់ធន់ប្រើប្រាស់បានយូរ ព្រោះមុននឹងត្បាញត្រូវត្រាំទឹកច្រើនថ្ងៃសិនដើម្បីកុំឲ្យខ្មូតសុី ឬឆាប់ពុកផុយ ។ «ចំពោះការត្បាញវិញមិនលំបាលទេ ព្រោះខ្ញុំចេះធ្វើវា ប៉ុន្តមិនអាចប្រើពេលលឿនប៉ុន្មានឡើយ ទម្រាំបានមួយគឺត្រូវចំណាយពេលវេលាច្រើនម៉ោង ។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃខ្ញុំចាប់ផ្ដើមត្បាញចាប់ពីវេលាព្រឹករហូតដល់វេលាម៉ោង១១ ឬម៉ោង១២យប់ បានកន្ត្រកធំត្រឹមតែ៣ប៉ុណ្ណោះ តែបើកន្ត្រកជំទើរ ឬតូចៗ ចាប់ពីព្រឹកដល់ម៉ោង៥ល្ងាច អាចបាន៣ ឬលើសពីនេះ» ។
តម្លៃដែលអ្នកស្រីកង រុន លក់ចេញ កន្ត្រកធំៗ លក់បោះដុំ១ថ្លៃ២៥.០០០រៀល និងលក់រាយ១ថ្លៃ២៨.០០០រៀល ។ កន្ត្រកតូចលក់បោះដុំ១ថ្លៃ២៣.០០០ លក់រាយថ្លៃ២៥.០០០ ។ រីឯវត្ថុផ្សេងទៀតលក់ក្នុងតម្លៃ ខុសៗគ្នាទៅតាមទំហំតូច ឬធំ និងប្រភេទវត្ថុ នីមួយៗ ។
កាលពីមុនពេលជំងឺCovid-19 ផ្ទុះឡើងអ្នកស្រីកង រុន លក់ដាច់ ព្រោះមានភ្ញៀវទៅលេងច្រើន ។ ប៉ុន្តែគាត់ថា «ខណៈដែលជំងឺកាចសាហាវនេះផ្ទុះឡើងខ្ញុំលក់មិនសូវដាច់ទេ ថ្ងៃខ្លះក៏ដាច់ និងថ្ងៃខ្លះទៀតរកតែមួយម៉ូយក៏គ្មានផង ព្រោះគ្មានអ្នកទៅលេង ។ ប៉ុន្តែទោះជាបែបនេះក្ដី ខ្ញុំនៅតែតស៊ូជាមួយមុខរបរដែលជាកេរដំណែកឪពុកម្ដាយបន្សល់ទុកឲ្យនេះមិនបោះបង់ឡើយ »។
អំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃស្លឹករឹត បើតាមលោកតាឈួន សូរ អាយុ៨៣ឆ្នាំដែលបានទៅលេងនៅរមណីយដ្ឋានភ្នំឧដុង្គជាមួយកូនចៅបានឲ្យដឹងថា គេអាចយកវាទៅច្នៃធ្វើជាសម្ភារប្រើប្រាស់ផ្សេងទៀត ក្រៅពីការចារគម្ពីរ ហើយជាប់ធន់ប្រើប្រាស់បានយូរមិនចាញ់កន្ត្រកដែលធ្វើពីជ័រឡើយ ។ បើវេញជាខ្សែគឺជាប់ខ្លាំងណាស់ ។
លោកតានៅចាំថាកាលពីកុមារគាត់ធ្វើជាកូនសិស្សលោក ក្រោយមកបួសជាសង្ឃនៅវត្តមួយក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ហើយគាត់ធ្លាប់បានចារគម្ពីរ និងសាស្ត្រាជាច្រើនជាមួយព្រះសង្ឃឯទៀត។ នាំគ្នាចារទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ ហើយពេលយប់ជួនប្រើចង្កៀងប្រេងកាត ជួនចង្កៀងម៉ាំងសុងដើម្បីបំភ្លឺ ព្រោះគ្មានម៉ាស៊ីនភ្លើង ឬភ្លើងអគ្គិសនីសម្បូរបែបដូចសព្វថ្ងៃនេះឡើយ ។
ចាប់តាំងពីមុនសម័យប៉ុល ពត ច្រើនឆ្នាំរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ លោកតាមិនដែលបានចារគម្ពីរ ឬសាស្ត្រាស្លឹករឹតទៀតទេ ប៉ុន្តែក៏នៅចាំមិនភ្លេចទេអំពីវិធីបង្កើតគម្ពីរសាស្ត្រាស្លឹករឹតនេះ ។
លោកតាឈួន សូរ ឲ្យដឹងពីរបៀបបង្កើតគម្ពីរសាស្ត្រាស្លឹករឹតថា ទម្រាំតែចេញជាលទ្ធផល គឺមិនងាយស្រួលឡើយ ត្រូវឆ្លងកាត់ជាច្រើនដំណាក់កាលគឺ៖
ទី១-ទៅរកកាប់ស្លឹកស្លឹកទ្រាំងនៅក្នុងព្រៃប៉ុន្តែជំនាន់នោះសម្បូរមិនខ្សត់ដូចឥឡូវទេ ។ លុះកាប់បានហើយត្រូវយកវាកាត់តម្រឹម ជាកង់ៗ រួចហើយយកទៅហាលថ្ងៃដោយ ថ្នមៗបំផុត មិនឲ្យស្លឹករហែក ឬក៏ប្រះស្រាំឡើយ ព្រោះបើវារហែកគឺមិនអាចយកទៅចារអក្សរបានទេ ។ លុះយប់ឡើងត្រូវយកវាទៅហាលទឹកសន្សើមទៀត ។
ទី២-ក្រោយពេលហាលច្រើនថ្ងៃរួចមកយកវាទៅច្រៀកយកទ្រនុងចេញ បន្ទាប់មកទៀតជូតម្សៅឲ្យស្អាត រួចយកវាតម្រៀបចងតាមលំដាប់លំដោយ ។
ទី៣-យកស្លឹករឹតទៅដាក់ចូលក្នុងឃ្នៀបកៀបស្លឹកឲ្យត្រង់សាច់ ដោយទុកវានៅក្នុងឃ្នៀបនោះរយៈពេល២ទៅ៣ខែក្រោយមក ទើបយកទៅឆ្អើរ ។
ទី៤-ក្រោយពេលឆ្អើររួចរាល់ទើបយកទៅចារ ប៉ុន្តែមុននឹងចារអក្សរ ត្រូវយកស្លឹករឹតទៅវាយបន្ទាត់បណ្ដោយ និងទទឹង ទើបចារបានត្រង់ល្អមានរបៀបរៀបរយ ។
ទី៥-ក្រោយពេលចាររួច មិនអាចមើលឃើញអក្សរបានភ្លាមទេ គឺត្រូវយកជ័រទឹក និងម្រែងភ្លើងទៅជូតដុសពីលើស្លឹករឹតដែលចាររួចនោះ ទើបមើលឃើញអក្សរច្បាស់ ។
ទី៦-ជាដំណាក់កាលចុងក្រោយរុញបញ្ចូលទៅក្នុងឃ្នៀបសាជាថ្មីដើម្បីសម្អាត និងដោតខ្សែចងរៀបតាមលំដាប់លំដោយនៃអត្ថបទ ឬក៏សាច់រឿង នីមួយៗដែលយើងបានចារចងក្រង ។
ទាំងនេះគឺជាអ្វីដែលលោកតាឈួន សូរ ធ្លាប់ចេះធ្លាប់ធ្វើ ប៉ុន្តែក៏មានអ្នកខ្លះចេះធ្វើតាមរបៀបផ្សេងក្រៅពីនេះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ