រាជធានីភ្នំពេញ៖ «គ្រាន់តែលឺព័ត៌មាននេះភ្លាម ខ្ញុំរន្ធត់ណាស់ដែរបង ព្រោះមិនដឹងថាប៉ះលើរូបខ្ញុំ ឬក៏កម្មករ-កម្មការិនីណាទេ ដែលអាចប្រឈមមុខនឹងការអត់ការងារធ្វើ ឬត្រូវព្យួរការងារពីរោងចក្រនោះ ព្រោះរូបខ្ញុំគឺពឹងលើប្រាក់ខែបានជាង ២០០ ដុល្លារសម្រាប់ចិញ្ចឹមកូនម្នាក់និងម៉ែចាស់នៅស្រុក…
រាជធានីភ្នំពេញ៖ «គ្រាន់តែលឺព័ត៌មាននេះភ្លាម ខ្ញុំរន្ធត់ណាស់ដែរបង ព្រោះមិនដឹងថាប៉ះលើរូបខ្ញុំ ឬក៏កម្មករ-កម្មការិនីណាទេ ដែលអាចប្រឈមមុខនឹងការអត់ការងារធ្វើ ឬត្រូវព្យួរការងារពីរោងចក្រនោះ ព្រោះរូបខ្ញុំគឺពឹងលើប្រាក់ខែបានជាង ២០០ ដុល្លារសម្រាប់ចិញ្ចឹមកូនម្នាក់និងម៉ែចាស់នៅស្រុក ហើយធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះគឺនៅជាប់បំណុលបង់រំលោះម៉ូតូឲ្យប្តីយកទៅរត់ឌុបនេះឯង » ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី ស្រីណាត កម្មការិនីមួយរូបមានវ័យ ៣៦ ឆ្នាំកំពុងបម្រើការងារនៅរោងចក្រកាត់ដេរមួយកន្លែងតាមបណ្តោយផ្លូវវែងស្រេង ។
អ្នកនាងបានបន្តថា មិនដែលបានលឺពីមុនមកទេថាវីរុសកូរ៉ូណានេះនឹងធ្វើឲ្យរូបនាងនិងកម្មករ-កម្មការិនីនៅតាមរោងចក្រកាត់ដែរសម្លៀកបំពាក់និងស្បែកជើង ប្រឈមមុខបែបនេះ ។ ស្រីណាត បានបន្ថែមថា «ពីមុនលឺតែគេនិយាយពីរឿងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ (EBA) ថាអាចប៉ះពាល់ការងារកម្មករដូចពួកខ្ញុំ ដល់ឥឡូវបែរជាចេញរឿងជំងឺកូរ៉ូណាអីណាវិញ » ។ កម្មការិនីដែលមកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំរូបនេះបានឲ្យដឹងថាអ្នកនាងបានទទួលដំណឹងមិនសូវល្អនេះពីបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកពេលសម្រាកបាយថ្ងៃត្រង់ម្សិលមិញ ។ «ភ័យណាស់បង កុំនិយាយថាមិនភ័យព្រោះមិនដឹងថាប៉ះលើខ្លួនយើង ឬប៉ះលើអ្នកណាទេ ព្រោះភាគច្រើនបងប្អូនកម្មករយើងជាប់បំណុលទាំងអស់ ដូចជាត្រូវបង់រំលោះម៉ូតូ និងខ្ចីលុយគេធ្វើផ្ទះនៅស្រុកជាដើម» ។ អ្នកនាង ស្រីណាត បញ្ជាក់ ។
លោកហេង សួរ អ្នកនាំពាក្យការងារនិងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ បានឲ្យដឹងតាមប្រព័ន្ធតេលេក្រាមកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញថា នៅខែមីនា ឬខែមេសាដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ អាចនឹងមានរោងចក្រជាបន្តបន្ទាប់បិទ ឬផ្អាកដំណើរការ ដែលធ្វើអោយបុគ្គលិក កម្មករ កម្មការិនីមួយអត់ការងារ តែកត្តានេះ សូមកុំយល់ច្រលំថាវា បណ្ដាលមកពីបញ្ហាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែសព្វាវុទ្ធ (Everything But Arms—EBA) នោះទេ តែបើសិនជាមានការបិទ ឬផ្អាកដំណើរការរោងចក្រ ដែលធ្វើអោយកម្មករ កម្មការិនីរោងចក្រអត់ការងារនោះទេ គឺបណ្ដាលពីវីរុសកូរ៉ូណាទៅវិញ ។
លោកហេង សួរ បាននិយាយថា « នៅពេលវីរុសកូរ៉ូណាបានរាតត្បាតនៅប្រទេសចិន បណ្ដារោងកច្រផលិតក្រណាត់មួយចំនួននៅចិនត្រូវបានផ្អាកឬបិទ ដោយមិនមានបុគ្គលិកធ្វើការ ហើយវត្ថុធាតុដើមដែលបម្រើក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មកាត់ដេរនៅកម្ពុជា គឺយកពីប្រទេសចិន ដូច្នេះបើសិនជាវីរុសនេះកាន់តែរីកដាលកាន់តែធំ នោះដំណើរការផលិតវត្ថុធាតុដើម សម្រាប់បម្រើក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ ដូច្នេះ រោងចក្រនៅកម្ពុជា នឹងអត់មានវត្ថុធាតុដើម ដើម្បីផលិតទៀត អញ្ចឹងវាត្រូវតែផ្អាកមួយរយៈ » ។
លោកហេង សួរ បានពន្យល់បញ្ជាក់ថា «ផ្អែកលើស្ថានភាពនេះ បានធ្វើអោយរោងចក្រមួយចំនួនដែលមិនមានក្រណាត់គ្រប់គ្រាន់ អាចនឹងមានបញ្ហា ។ រោងចក្រខ្លះបានយកក្រណាត់មកស្តុកទុកសម្រាប់បម្រើអោយខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មរបស់ខ្លួន ដែលអាចដំណើរបានរហូតដល់ចុងខែកុម្ភៈ និងបានបញ្ជាទិញក្រណាត់ពីរោងចក្រប្រទេសចិន តែភាគីអ្នកផ្គត់ផ្គង់ចិនមិនទាន់ឆ្លើយយល់ព្រមនៅឡើយ ដូច្នេះហើយវាអាចមានរោងចក្រកាត់ដេរមួយចំនួន ស្នើសុំព្យួរការងារកម្មករយើងមួយចំនួន នៅដើមខែមីនា » ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា បើសិនជាមានករណីបិទ ឬក៏ព្យួរនេះ មិនមែនជាឥទ្ធិពល EBA ឬអីផ្សេងនោះទេ គឺវាជាឥទ្ធិពលកង្វះវត្ថុធាតុដើមមកពីប្រទេសចិនតែម្ដង ។ ការងារនេះ ក្រុមការងារនិងជំរុញរកដំណោះស្រាយអោយបានល្អប្រសើរឡើងវិញ ។
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហជីពចលនាកម្មករបានឲ្យដឹងថាវាជារឿងពិតណាស់ថាបើសិនបញ្ហាកង្វៈវត្ថុធាតុដើមនឹងឈានដល់ការបិទទ្វាររោងច្រក ឬព្យួរការងារកម្មករ នោះ «កម្មករ-កម្មការិនីនឹងជួបប្រទះបញ្ហាវិបត្តិហរិញ្ញវត្ថុធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះពួកគេត្រូវរាប់រងបំណុលផ្សេងៗច្រើនណាស់» ។
វិស័យកាត់ដេរអាចប្រឈមមុខនឹងកង្វះខាតវត្ថុធាតុដើមផលិតធ្វើការនាំចេញបើវីរុសកូរ៉ូណានៅតែរីករាលដាលខ្លាំង! ស្ថិតក្នុងបរិបទវិរុសកូរ៉ូណាវាយលុក ឬរីករាលដាលខ្លាំងនៅប្រទេសចិននេះ គេមើលឃើញថាបណ្តាប្រទេសដែលធ្លាប់នាំចូលវត្ថុធាតុដើមពីចិនអាចនឹងប្រឈមមុខកង្វះវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ធ្វើការនាំចេញទៅក្នុងចំណែកទីផ្សាររបស់ខ្លួនរួមទាំងកម្ពុជាមួយទៀតផងដែរ ប្រសិនបើវិធានការទប់ស្កាត់មិនត្រូវបានកាត់បន្ថយក្តីបារម្ភ។ បើតាមប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យដឹងថា ជំងឺវីរុសកូរ៉ូណានេះបានធ្វើឱ្យប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោកអាចនិងប្រឈមការប៉ះពាល់ពីការកង្វះខាតវត្ថុធាតុដើមព្រោះរោងចក្រនៅចិនភាគច្រើនបានបិទទ្វារ។
លោកផៃស៊ីផាន ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលបាល លើកឡើងក្នុង សន្និសីទសារព័ត៌ស្តីពី «វឌ្ឍនភាពនិងទិសដៅការងារបន្តក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា» កាលពីថ្ងៃទី១០ កុម្ភៈម្សិលមិញនេះថា ស្ថិតនៅក្នុងបរិបទនៃជំងឺវីរុសកូរ៉ូណានេះយើងឃើញថាមានផលប៉ះពាល់ច្រើននៅលើពិភពលោករវាងការផ្តល់និងទទួលវត្ថុធាតុដើមពីចិនអាស្រ័យដោយរោងចក្រនៅក្នុងប្រទេសចិនបានបិទមួយចំនួនធំដូចជារោងចក្ររថយន្តក៏ដូចជារោងចក្រដទៃទៀត។លោកបានបន្តថា «ការបិទរោងចក្រទាំងអស់នេះវាអាចនឹងប៉ះពាល់ទៅដល់រោងចក្រនៅលើពិភពលោកក៏ដូចជារោងចក្រនៅកម្ពុជាដែរ។ ដូចជាការបញ្ជូនវត្ថុធាតុដើមមកកាន់កម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងរយៈពេលនៃការបិទនិងការកំម្ម៉ង់ទិញរយៈពេល៩០ ទៅ១០០ថ្ងៃ ដោយសារពិភពលោកនៅមិនទាន់ទទួលព័ត៌មានអ្វីឡើយពីរោងចក្រមកកាន់រៀងៗខ្លួន ក៏ដូចជាកម្ពុជា។ ដូច្នេះផលរំពឹងទុករបស់យើងក្នុងរយៈពេល១០០ថ្ងៃ (ដល់ខែមីនា) យើងនឹងអាចទទួលលទ្ធផលដឹងថាវត្ថុធាតុដើមរបស់ចិននេះអាចមកដល់ពិភពលោកឬទេ»?
លោក អាត ធន់ ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ស៊ីខាវឌូ មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមកវិស័យកាត់ដេរនាំយកវត្ថុធាតុដើមប្រមាណ៧០%មកពីប្រទេសចិន និងនៅសល់ប៉ុន្មាននាំចូលមកពីប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀត ។ លោកបានបន្តថា« នៅពេលមានបញ្ហាវីរុសកូរ៉ូណាកើតឡើងបែបនេះមិនដឹងថារោងចក្រក្នុងស្រុកមានវត្ថុធាតុដើមប្រើប្រាស់បានប៉ុន្មានខែបន្តទៀតទេ។ តែបើមិនមានការបញ្ជូនវត្ថុធាតុដើមចូលមកបន្តទេមានន័យថាវានឹងចូលដល់ស្ថានភាពលំបាកដូចទៅនឹងប្រទេសផ្សេងទៀត។ វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់បម្រើនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរនេះគេមានការកុំម្ម៉ង់ខុសគ្នាមាន១ខែ, ៣ខែ, ៦ខែនិង១ឆ្នាំ។ ស្ថិតនៅក្នុងរយៈពេលខ្លីនេះប្រហែលវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជាមិនទាន់រងផលប៉ះពាល់ទេ ប៉ុន្តែបើផុត៣ខែមិនមានការនាំចូលវត្ថុធាតុដើមមកទេវានឹងប៉ះពាល់»។
តើរោងចក្រប៉ុន្មាននឹងអាចត្រូវបិទទ្វារ ហើយកម្មករ-កម្មការិនីប៉ុន្មាននាក់ប្រឈមមុខនឹងការអត់ការងារធ្វើជាពេលខាងមុខនេះ ?
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហជីពចលនាកម្មករបានឲ្យដឹងថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី ១០ កុម្ភះនេះវាហាក់ដូចជាមិនទាន់អាចវាយតម្លៃថាតើរោងចក្រប៉ុន្មានអាចនឹងបិទទ្វារ ឬកម្មករប៉ុន្មាននាក់នឹងអាចត្រូវព្យួរការងារមួយរយៈ ដោយសារតែបញ្ហានៃកង្វៈវត្ថុធាតុដើមនោះទេ ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា «យ៉ាងណាមិញរឿងរ៉ាវហាក់ដូចជាផ្ទួនៗគ្នាពេក ទាំងបញ្ហារឿង EBA និងបញ្ហាការផ្ទុះរីករាលដាលវីរុសកូរ៉ូណា។ តែរឿងពិតមួយនោះគឺកម្ពុជាយើងពិតជានាំចូលនូវវត្ថុធាតុដើមជាច្រើនពីប្រទេសចិន ដូចជាក្រណាត់ ឡេវអាវ និងអំបោះជាដើមសម្រាប់បម្រើក្នុងឧស្សហកម្មកាត់ដេរនៅកម្ពុជា» ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហា EBA លោកបានបញ្ជាក់ថាប្រាកដណាស់លទ្ធផលនឹងដឹងជាផ្លូវការក្រោយថ្ងៃទី ១២ កុម្ភះនេះថាតើសហភាពអឺរ៉ុបនឹងសម្រេចផ្អាក ឬក៏សម្រេចព្យួរផ្នែកខ្លះឬយ៉ាងណា ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហានៃការព្យួរការងារកម្មករ គឺកើតមានជាញឹកញាប់ផងដែរ ដូចកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ កន្លងទៅមានរោងច្រកខ្លះក៏បានព្យួរការងារកម្មករ-កម្មការិនីផងដែរ ។ លោកប៉ាវ ស៊ីណា បន្តថា «រឿង EBA បើសិនជាមានការសម្រេចព្យួរ ឬដកផ្នែកណាមួយពីកម្ពុជា ក៏មិនទាន់ប៉ះពាល់ភ្លាមៗដែរ ព្រោះការអនុវត្តនឹងធ្វើឡើងរហូតដល់ខែ ៨ ឯណោះ ។ ដូច្នេះផលប៉ះពាលនាពេលខ្លីខាងមុខគឺបណ្តាលមកពីវីរុសកូរ៉ូណាច្រើនជាង ហើយរោងចក្រធំៗដែលមានកម្មកររាប់ពាន់នាក់ដូចជាមិនប្រឈមប៉ុន្មានទេ ព្រោះការកម្ម៉ង់ទិញគឺមានថេរវេលាយូរនិងមានចំនួនជាក់លាក់។ តែអ្វីដែលប្រឈមគឺរោងច្រកតូចៗមានកម្មករ-កម្មការិនីត្រឹម ៤០០ ទៅ ៥០០ នាក់នោះប្រឈមមុខបិទទ្វារដោយសារតែកង្វះវត្ថុធាតុដើមនេះឯង» ។
លោក បណ្ឌិត អ៊ិត សំហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈលើកឡើងក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយមន្ត្រីក្រោមឱវាទនៅថ្ងៃទី ១០ កុម្ភះនេះថាលោក បានបញ្ជាទៅកាន់មន្ត្រីរាជការក្រោមឱវាទត្រូវចុះត្រួតពិនិត្យចរន្តការងាររបស់កម្មករនិយោជិត ក៏ដូចជាតម្រូវការទីផ្សារការងារទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដើម្បីបង្វែរកម្លាំងពលកម្មពីកន្លែងសល់ទៅបំពេញនៅកន្លែងដែលខ្វះកម្លាំងពលកម្ម។
លោកបណ្ឌិតអ៊ិត សំហេង បានលើកឡើងថា « អ្វីដែលជាបញ្ហាប្រឈមនានា ដែលមានឥទ្ធិពលមកពីខាងក្រៅ ដូចជាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក បញ្ហាជំងឺកូរ៉ូណាវីរុស សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មផ្សេងៗ ដែលកំពុងកើតមានឡើងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលជាទឡ្ហីករណ៍ ទាមទារ ឱ្យមន្ត្រីបង្កើន ការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ដើម្បីដោះស្រាយការវិវត្តថ្មីៗនេះ»។ បើតាមលោករដ្ឋមន្ត្រី បានណែនាំដល់អគ្គនាយកដ្ឋានការងារថា អាទិភាពទី១ គឺត្រូវពិនិត្យមើលការទូទាត់ប្រាក់បំណាច់អតីតភាពការងារ នៅតាមរោងចក្រនីមួយៗ និងការទូទាត់អត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់កម្មករនិយោជិត ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ